7 سؤال غذایی پیرامون صرع
1- آیا بیماران مبتلا به صرع نیاز به رژیم خاصی دارند؟
مهم است که بیماران مبتلا به صرع، رژیم مغذی و متعادلی را دنبال کنند. عادات درست تغذیه‌ای و سبک زندگی سالم در کنترل صرع بسیار مهم است. علاوه بر اهمیت پیروی از یک رژیم متعادل، برخی توصیه‌های تغذیه‌ای خاص می‌توانند به کنترل حملات صرع در برخی بیماران کمک کنند.
برای جلوگیری از کمبودهای تغذیه‌ای باید تمام مواد مغذی به اندازه لازم دریافت شوند؛ از جمله اسیدفولیک (عمدتاً در میوه‌ها و سبزیجات وجود دارد)، کلسیم و منیزیم (تولیدات لبنی غنی‌ترین منابع این مواد مغذی هستند)، ویتامین B12 (منابع حیوانی و لبنی)، ویتامین K (سبزیجات برگ سبز و غلات) و ویتامین D که بهترین منبع آن سنتز پوستی است.
2- رژیم کتوژنیک چیست؟
رژیم کتوژنیک برای برخی انواع صرع مؤثر است. این رژیم به خصوص در کودکان زیر ده سال مبتلا به صرع که به داروها پاسخ نمی‌دهند، استفاده می‌شود. در این رژیم عمده کالری مورد نیاز روزانه از غذاهای چرب تأمین می‌شود. وقتی بدن چربی‌ها را می‌سوزاند موادی به نام کتون‌ها تولید می‌شوند. هنوز کاملاً مشخص نیست که چطور این رژیم حملات صرع را کاهش می‌دهد.
افرادی که باید رژیم کتوژنیک دریافت کنند، غذاهای چرب مانند کره، خامه و کره بادام زمینی را بیشتر مصرف می‌کنند و غذاهایی مانند نان، پاستا، میوه و سبزیجات برای آن‌ها محدود می‌شود. رژیم به تدریج برای بیماران اجرا می‌شود و معمولاً در روزهای اول، بیمار احساس خستگی دارد.
بیمارانی که از این رژیم پیروی می‌کنند، ممکن است نیاز به دریافت مکمل‌های ویتامینی و مواد معدنی داشته باشند. این رژیم ممکن است در طولانی مدت اثرات جانبی از جمله سنگ‌های کلیه، کلسترول بالا، کم آبی و یبوست داشته باشد.
3- آیا افزودنی‌های غذایی می‌توانند باعث بروز حمله در بیماران شوند؟
برخی مواد غذایی، گیاهان دارویی و افزودنی‌ها ممکن است در افراد حساس باعث حمله شوند. البته این امر عمومیت ندارد. از جمله این مواد می‌توان به مونو سدیم گلوتامات و آسپارتام اشاره کرد. مونو سدیم گلوتامات یک افزایش دهنده طعم است که به سوسیس، سالامی و برخی مواد غذایی اضافه می‌شود. تحقیقات نشان داده‌اند که این ماده می‌تواند با برخی داروهای ضدتشنج تداخل داشته باشد و باعث صرع شود. آسپارتام هم یک شیرین کننده مصنوعی می‌باشد و ممکن است در برخی بیماران مشکل ساز باشد، البته نتیجه تحقیقات در این زمینه ضد و نقیض است.
4- توصیه‌های کلی تغذیه‌ای برای بیماران مبتلا به صرع چیست؟
* غذاهای متنوع بخورید.
* وزن خود را در محدوده مطلوب و سالم نگه‌دارید.
* مصرف نمک و قندهای ساده را کمتر کنید.
* میوه‌ها و سبزیجات تازه را در رژیم روزانه خود بگنجانید.
* آب کافی بنوشید.
* با پزشک و متخصص تغذیه مشورت کنید و در صورت نیاز از مکمل‌های ویتامین - مواد معدنی استفاده نمایید.
* برنامه غذایی منظمی داشته باشید و وعده‌های غذایی خود را حذف نکنید.
* با متخصص تغذیه مشورت کنید تا بهترین رژیم برای شما طراحی شود تا بتواند به کنترل حملات کمک کرده و به کیفیت و سلامت زندگی شما بیفزاید.
5- آیا قند خون بالا یا پایین می‌تواند باعث بروز صرع شود؟
قند خون باید در بیماران مبتلا به صرع کنترل شود. شیرینی‌جات، کافئین و الکل می‌توانند باعث نوسان قند خون شوند، ولی فیبرهای غذایی می‌توانند به کنترل قند خون کمک کنند.
6- آیا نظم در غذا خوردن در این بیماران اهمیت دارد؟
بله، برخی از افراد به حذف وعده‌های غذایی حساس هستند. اگر وعده غذایی حذف شود یا به تأخیر بیفتد، ممکن است تناوب حملات افزایش یابد، بنابراین دریافت یک رژیم متعادل و وعده‌های غذایی منظم برای این بیماران توصیه می‌شود.
7- آیا داروهای ضدصرع بر مواد مغذی اثر می‌گذارند؟
داروهایی که صرع را کنترل می‌کنند، ممکن است بر توانایی بدن در جذب، متابولیسم و استفاده از برخی مواد مغذی مانند ویتامین D، ویتامین K، اسیدفولیک، کلسیم، منیزیم و منگنز اثر بگذارند.
افرادی که مقادیر بالای دارو را دریافت می‌کنند، سالمندان، کودکان، زنان باردار و افرادی که عادات بد تغذیه‌ای دارند بیشتر در معرض خطر قرار دارند. داروهایی مانند فنی توئین، فنوباربیتورات و پریمیدون ممکن است باعث کمبود فولات، بیوتین و ویتامین D شوند. ممکن است نیاز به دریافت مکمل‌های ویتامینی و مواد معدنی به ویژه کلسیم، ویتامین D، آهن و اسیدفولیک باشد.
بخش تغذیه و آشپزی تبیان
منبع: ماهنامه‌ی دنیای تغذیه – شماره 113 - دکتر مجید حاجی فرجی
مطالب مرتبط:
