شوخطبعی از دیدگاه خانمها و آقایان
اگر از خانمها و آقایون سؤال کنید که چه خصوصیتی در همسرشان وجود دارد که بیش از هر چیز برایشان جالب و جذاب است، مطمئن باشید که هر دو طرف، "شوخطبعی" را در ابتدای لیست خود قرار خواهند داد. این واژه آنقدر مورد استفاده قرار گرفته که در زبان انگلیسی سرواژهای به صورت (GSOH) نیز برای آن ساختهاند.
هم خانمها و هم آقایان هر دو به یک میزان به دنبال یافتن حس شوخطبعی در شریک زندگی خود هستند. به هر حال کاملاً طبیعی است که هر کس به دنبال همسری باشد که خوشمشرب، جذّاب و خوشمزه(!) باشد.
میتوان گفت که این روزها شوخطبعی به شکل مقولهای درآمده که در میان عامّه مردم رواج زیادی پیدا کرده است. لازم به ذکر است پژوهشگرانی که در مورد شوخطبعی تحقیق و بررسی میكنند، سالهاست که متوجه اختلافاتی در مورد مفهوم و کاربرد حس شوخطبعی در میان خانمها و آقایان شدهاند. به این معنا که خانمها علاقه دارند با مردی ازوداج کنند که بامزه باشد و برایشان جکهای خندهدار تعریف کند؛ این در حالی است که آقایان تمایل دارند با خانمهایی ازدواج کنند که به جکهای مضحک و مسخره آنها بخندند.
معنای شوخطبعی از نگاه خانمها و آقایان
بر اساس اظهارات "اریک برسلر" روانشناس دانشگاه مکمستر در کانادا، تعریف خانمها و آقایان از حس شوخطبعی به یک معنا نیست. او در تحقیقاتش که در جلد بعدی ماهنامه تکامل و سلوک انسانی به چاپ خواهد رسید، تعداد بسیار زیادی از خانمها و آقایان را مورد پرسش قرار داده است. این افراد پاسخهای جالبی به سؤالهای پژوهشگران دادهاند. برسلر و تیمش به این نتیجه دست پیدا کردهاند که خانمها بیشتر به دنبال مردی هستند که "تولیدکننده" شوخی باشد و آقایان نیز بیشتر به خانمهایی گرایش دارند که با روی باز از شوخی آنها "استقبال" کنند.
چرا آقایان بامزهترند؟
"جفری مولر" روانشناس در رشد تکاملی انسان در دانشگاه نیومکزیکو و نویسنده کتاب "ذهنیت همسریابی" معتقد است که این نوع تقسیم مفهومی شوخی در میان جنسیتها، کاملاً قابل درک و پیشبینی است. خانمها انتخابگرتر از آقایان هستند و به این دلیل که آنها مردهای شوخطبع را ترجیح میدهند؛ آقایان نیز خودبهخود آموزش میبینند که حس شوخطبعی خود را زنده نگه داشته و خودشان را بامزه جلوه دهند تا به این ترتیب هم بر روی خانمها تأثیرگذار واقع بشوند و هم مردهای دیگر را از میدان به در کنند!
تفاوت در روشهای مزه ریختن
"جان موریل" پروفسور کالج "ویلیام و ماری" در ایالت ویرجینا به مدت 25 سال است که بر روی شوخطبعی مطالعه و تحقیق میکند. او معتقد است که: «آقایان خیلی راحت با گذاشتن القاب و نامهای مستعار بر روی مردهای دیگر، آنها را دست انداخته و به آنها طعنه میزنند!» این در حالی است که خانمها یک چنین کاری را انجام نمیدهند و کمتر اتفاق میافتد خانمها را ببینید که برای یکدیگر جک بسازند و یا شوخیهایی کنند که به شخصیت طرف مقابل توهین شده باشد.
یکی از تفاوتهای اصلی این است که آقایان اغلب از شوخی استفاده میکنند تا به نوعی با همجنسهای خود رقابت کرده و حس برتری خود را به آنها بقبولانند. این در حالی است خانمها از شوخی و خنده صرفاً به عنوان عاملی برای عمیقتر شدن پیوندهای عاطفی استفاده میکنند. تحقیقات گویای این مطلب هستند که آقایان زمانی که در کنار یک خانم هستند، با دوستان پسر خود شروع میکنند به شوخی و خنده.
چرا خنداندن خانمها برای آقاین مهم است؟
تطمیع حس شوخطبعی برای آقایان آنقدر مهم است که یک لبخند از طرف جنس مؤنث میتواند به عنوان یك تثبیتکننده "علاقه" در ذهن آنها نقش ببندد. مجموعه تحقیقات یک پژوهشکده آلمانی نیز گویای این مطلب است که زمانی که یک خانم و آقای غریبه به هم میرسند و شروع میکنند به یک گفتوگوی عادی، میزان خندههای خانم در طول بحث به عنوان عاملی محسوب میشود که میزان علاقه او به طرف مقابل را تعیین میکند و نشان میدهد که او تا چه حد جذب آقا شده است. همچنین همین میزان خندههای خانم است که آقا بر اساس آن تصمیم میگیرد که دفعه آینده باز هم او را ملاقات کند، یا خیر. از سوی دیگر، میزان خندههای آقا هیچ ارتباطی به میزان علاقه او به خانم ندارد.
"برسلر" میگوید که تحقیقاتش همچنین گویای این مطلب نیز هستند که شوخی به احتمال زیاد به خاطر انتخاب جنسی صورت میپذیرد؛ چراکه در روابط رمانتیک خنده و شوخی بسیار مطلوب جلوه میکند. شاید خانمها به حس شوخطبعی دوستانشان بیاهمیت باشند؛ حال چه دختر و چه پسر، اما تمایل دارند که همسرشان از این حس برخوردار باشد.
مردانی كه سرخورده میشوند
"دان نیلسون" پروفسور زبانشناسی دانشگاه ایالت آریزونا میگوید خانمی که حس شوخطبعی آقا را به مسخره میگیرد، این کار او برای آقا مأیوسکننده و دلسردکننده به حساب میآید. بسیاری از آقایان در این حال، احساس تهدید زیادی را از سوی طرف مقابل دریافت میکنند. همچنین آقایان، خانمهایی که بیش از اندازه شوخی میکنند را نیز به عنوان تهدید برای خود محسوب میکنند؛ به این معنا که این احتمال را میدهند روزی خودشان هدف زبان تیز و تند خانم قرار بگیرند. او میگوید: «من احساس میکنم که هر مردی در دنیا عاشق شوخطبعی و خوشمزگی است.»
شوخی حد و مرزی هم دارد؟
نیلسون میگوید مردهای مضحک و بامزه خیلی جذابند؛ چراکه دارای خلاقیت بسیار بالایی هستند، آنها حتی قابلیت دیدن اشیاء موجود در درون یک جعبه بسته را نیز دارند. آنها همچنین دارای "دید مضاعف" هستند. او میگوید آنها توانایی درک نقطهنظرات متفاوت طرف مقابل را نیز دارند. او میگوید هر دوی این خصیصههای اخلاقی مورد پذیرش خانمها هستند.
البته خود نیلسون هم برای شوخطبعی حد و اندازه خاصی قائل میشود. در حقیقت اینطور هم نیست که آقایان بگویند ما به هیچوجه دلمان نمیخواهد همسرمان شوخی کند. از این گذشته، مردهایی که این حس را میستایند، اغلب نسبت به سایر مردها مطمئنتر، بالغتر، و آگاهتر هستند. آنها ارزش و اعتبار بالایی به همسرشان میدهند و از این بابت هیچ ترس و تهدیدی را نیز متوجه خودشان نمیبینند.
البته خانمهایی که به دنبال مردهایی هستند که موافق حس شوخطبعی آنها بوده و ازآن استقبال کنند، دارای عزت نفس بالاتری هستند و برای شخصیت خود، ارزش بالاتری قائلند.
اکثریت قریب به اتفاق پژوهشگرانِ خانواده و ازدواج نیز موافق آراء فوق هستند.
نقش شوخی در استحكام پیوند زناشویی
"جان گاتمن" یکی از مؤسسان مؤسسه ازدواج و خانواده در سیاتل امریکا و کارشناس روابط زناشویی به این نتیجه رسیده است که زمانی که شوخی و خنده به عنوان عامل ازبینبرنده تنشها و تعارضها به کار برده میشود، زندگیها دوام بیشتری پیدا میکنند. مطالعات جامع دیگر نیز حاکی از این مطلب هستند که افرادی که با همسران خود خنده و شوخی میکنند و به طور روزانه موجبات خنده و شادی یکدیگر را فراهم میآورند، زندگی خیلی خوشحالتری را دنبال خواهند کرد.
جنبه سرزندگی، شوخطبعی، و فکاهی مغز قابل تقدیر است؛ حتی اگر زوجین در مورد چیزی که عامل خنده است با هم موافق نباشند.