رازی برای بی نیازی!

یا رب ز دو کون بی‌نــــــــــیازم گــردان                                 از افــسر فـقــــر سـرفـــــــرازم گــردان

در راه طلـب تــو مـــــــــحرم رازم کــن                                راهی که نه سوی توست بازم گردان

خواهران و برادران ایمانی، همه‌ی ما مسافریم و سوار بر قطار زندگی، معلوم نیست این قطار چه زمانی و کجا می‌ایستد تا ما را پیاده کند. پس چه بهتر قبل از این‌که تمام راه‌ها بسته شود و فرصت‌ها از دست برود، فکری به حال خودمان بکنیم. زاد و توشه‌ی لازم برای این سفر سخت و طولانی را فراهم نماییم. زاد و توشه‌ای که بتوان به وسیله‌ی آن مسیر را طی کرد. زاد و توشه‌ی این سفر، شناخت، ایمان و تقوی است. مهم‌ترین و اولین منبع قرآن کریم است تا زاد خود را از آن برگیریم چرا که بهترین وسیله‌ی شناخت و کسب ایمان و تقوی می‌باشد. با خواندن، تفکر و تدبر در آن می‌توان به این زاد دست یافت. زاد و توشه‌ای که منجر به آگاهی، آرامش خاطر و وجدان پاک و سلیم می‌شود. آرامش وجدان پاکی که غیر از کانال قرآن، صادر نمی‌شود.

آری برادران و خواهران ایمانی و جویای حقیقت؛ باید در این مسیر، شناخت و آگاهی را سرلوحه‌ی کار خود قرار دهیم چرا که خداوند می‌فرماید: «از چیزی دنباله‌روی مکن که از آن ناآگاهی. بی‌گمان (انسان در برابر کارهایی که چشم و گوش و دل و سایر اعضای دیگر انجام می‌دهند) مورد پرس‌وجوی قرار می‌گیرد...»( اسراء/36)

در واقع هیچ راهی، حتی اسلام نباید بدون آگاهی پیموده شود چون خداوند از ما می‌خواهد آگاهانه در مسیر او گام برداریم. در غیر این‌ صورت وسایل و امکاناتی که خداوند برای شناخت و کسب ایمان و تقوی از قبیل چشم، گوش و دل در اختیار ما قرار داده است تعطیل کرده‌ایم. از طرف دیگر گمراه می‌شویم و از مسیر عبودیت پروردگاری خارج می‌گردیم. نتیجه‌ی آن سقوط در درّه‌ی هولناک بدبختی و سرگردانی است. پس بیایید با تفکر و تدبر در مخلوقات خداوند به صفات خدا پی ببریم تا تعظیم و تقدیس خداوند در وجودمان ایجاد شود. زیرا ایمان به خدا و پرهیزگاری، در این مسیر قرار دارد.

قرآن کریم ما را به اطاعت و پیروی از پیامبر عظیم‌الشأن اسلام(ص) دعوت می‌کند. هم‌چنین از ما می‌خواهد به امر به معروف و نهی از منکر بپردازیم روز جزا و حساب را یادآوری می‌نماید و مژده‌ی بهشت و برخورداری از نعمت‌های بی‌پایان الهی می‌دهد. چه بهتر به قرآن برنامه‌ی زندگی برگردیم و آن را به عنوان چراغی فراروی خود قرار دهیم و راه خود را از بین تاریکی‌ها به وسیله‌ی آن روشن نماییم. راه راستی را برگزینیم که در پرتو ایمان و تقوی است.

خداوند می‌فرماید: «این راه (که من برای‌تان ترسیم و بیان کردم) راه مستقیم من است (و منتهی به سعادت هر دو جهان می‌گردد پس) از آن پیروی کنید و از راه‌های (باطلی که شما را از آن نهی کرده‌ام) پیروی نکنید که شما را از راه خدا (منحرف) و پراکنده می‌سازد. این‌ها چیزهایی است که خداوند شما را بدان توصیه می‌کند تا پرهیزگار شوید (و از مخالفت با آن‌ها بپرهیزید)»( انعام/153)

هرکس این راه را پیمود حتماً به سرمنزل سعادت و خوشبختی رسیده است. اقوام عرب جایی که غرق در فساد و بی‌بندوباری و خرافات بودند، چگونه تغییر کردند؟ چه چیزی باعث شد ملتی از آن‌ها سر برآورد که برای هدایت مردم دنیا برگزیده شوند؟ اگر با دیدی واقع‌بینانه بنگریم می‌بینیم عامل مؤثر، همان قرآنی بود که جبرئیل امین از طرف خداوند بر حضرت محمد مصطفی(ص) نازل کرد.

پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) نیز آن را در نهایت امانت و صداقت به مردم ابلاغ نمود. کسانی هم‌چون ابوبکر، عمر، عثمان، علی، بلال، سلمان، ابوذر، عبدالرحمن بن‌عوف و... به وسیله‌ی آن تربیت شدند. کسانی که شهرت و آوازه‌ی آن‌ها تا قیام قیامت باقی خواهد ماند و مسلمانان به نیکی از خدمات شایسته‌ی آن‌ها تجلیل می‌کنند. هم‌اینان بودند که نور قرآن را در دنیا پراکندند و مردمان زیادی را از گمراهی به سوی سعادت رهنمون شدند. نوری که هنوز در اقصا نقاط جهان می‌درخشد و قلب انسان‌ها را منور می‌گرداند و روز‌به‌روز درخشان‌تر و گسترده‌تر می‌شود. این نور در عصر ما بعد از هزار و پانصد سال هنوز روح تقوی، فداکاری، ایثار، صداقت، سخاوت، جهاد و شهادت در وجود مؤمنان خداوند روشن می‌کند و کسی توان خاموشی آن را ندارد. «می‌خواهند نور خدا را با دهان‌های‌شان خاموش گردانند ولی خدا نور (آیین) خود را کامل می‌گرداند هرچند کافران دوست نداشته باشند.»( صف/8)

آری خواهران و برادران ایمان‌دار، اولین کسانی که ایمان آوردند وقتی که قرآن خوانده می‌شد با تمام وجود در برابر آن تعظیم می‌کردند و به آن احترام می‌‌گذاشتند. با حضور قلب و تدبر و تعمق کامل آن را می‌شنیدند. از پند و اندرزهای آن متأثر می‌شدند. با رضایت کامل و بدون شک و تردید در اجرای فرامین آن دقت می‌نمودند. یعنی در واقع صحابه و یاران پیامبر(ص) قرآن‌های زنده‌ای بودند که بر روی زمین گام برمی‌داشتند. به طور عملی حافظ و مجری قرآن بودند. هرجا می‌رفتند دین حق را تبلیغ می‌کردند و از گفتن حرف حق ابایی نداشتند. و به گفته‌ی علامه اقبال لاهوری:

پس این‌چنین است برادر و خواهرم، امروز تمام گرفتاری و مشکلات درونی و بیرونی ما مسلمانان ناشی از دوری و فراموشی قرآن است. اگر به قرآن و سنت پاک پیامبر(ص) برگردیم اکثر مشکلات ما حل خواهد شد. هنوز دیر نشده است بیایید با تصمیم قاطعانه‌ی خود و برگزیدن راه درست شیطان را ناراحت و رحمان را از خود خوشنود و راضی گردانیم. قبل از این‌که پیامبر(ص) در حضور خداوند از ما شکایت کند که: «و پیامبر (شکوه‌کنان از کیفیت برخورد مردم با قرآن) عرض می‌کند، پروردگارا! قوم من این قرآن را (که وسیله‌ی سعادت دو جهان بود) رها و از آن دوری کرده‌اند (و از ترتیل، تدبر و عمل بدان) غافل شده‌اند.»( فرقان/30) به راه راست برگردیم و از خداوند طلب عفو و بخشش نماییم چون خداوند بخشنده‌ی مهربان است از گذشته‌ی ما در می‌گذرد و با آغوش باز ما را می‌پذیرد به شرطی که ما راست بگوییم و صداقت داشته باشیم.

او خیلی نزدیک است بیایید در این فرصت باقی‌مانده از عمرمان دست به دعا به سوی ذات پروردگار بلند کنیم و هم‌نوا با پیر هرات از او بخواهیم ما را به راه راست هدایت کند و دستمان را بگیرد.

«الهی به حرمت ذاتی که تو آنی، به حرمت صفاتی که چنانی و به حرمت نانی که تو دانی به فریاد رس که می‌توانی.»(خواجه عبدالله انصاری)

ضرورت و اهمیت قرآن

1. رهبری قرآن: عن رسول الله صلی الله علیه و آله أنَّه قالَ: « عَلَیكُمْ بِالْقُرآنِ فَاتَّخِذُوهُ إماماً وَقَائِداً 1 ؛ بر شما باد قرآن! پس قرآن را پیشوا و راهنمای خود قرار دهید.

2. برتری قرآن: عَن رَسُولِ اللهِ صلی الله علیه و آله أنَّهُ قالَ: « فَضْلُ القُرآنِ عَلَی سائِرِ الكَلامِ كَفَضْلِ اللهِ عَلَی خَلْقِهِ؛ 2برتری قرآن بر سایر سخنها مانند برتری خداست بر آفریدگانش.»

3. شیرینی گفتار قرآن: عن الامام علی علیه السلام أنَّهُ قالَ: « تعَلَّمُوا كِتابَ اللهِ تَبارَكَ وَتَعالَی فَإنَّهُ أحْسَنُ الحَدیثِ وَأبلَغُ المَوعِظَةِ وَتَفَقَّهوا فیهِ فَإنَّهُ رَبیعُ القُلوبِ وَاسْتَشْفُوا بِنُورِهِ فَإنَّهُ شِفاءٌ لِما فی الصُّدُورِ وَأحْسِنُوا تِلاوَتَهُ فَإنَّهُ أحْسَنُ القِصَصِ؛ 3 كتاب پروردگار پاك و بلند مرتبه را فرا گیرید كه همانا آن نیكوترین سخن و رساترین موعظه است. و درآن تفكر كنید كه همانا قرآن بهار دلهاست و از نورانیتش شفاء بخواهید كه همانا قرآن شفای دلهاست و تلاوتش را نیكو كنید كه برترین قصه ها [در آن] است.»

4. جامعیت قرآن: عن امیر المؤمنین علیه السلام أنَّهُ قالَ: « مَنْ أرادَ عِلْمَ الاوَّلینَ وَالاخِرِینَ فَلْیثَوِّرِ القُرآنَ؛ 4 هر كه می خواهد دانش پیشینیان و آیندگان را فرا گیرد در قرآن دقیق شود.»

دستاورد همنشینی با قرآن

1. كفاره گناهان: عن رسول الله صلی الله علیه و آله أنَّهُ قالَ: « عَلَیكَ بِقِراءَةِ القُرآنِ فَإنَّ قِرائَتَهُ كَفّارَةٌ لِلذُّنوبِ وَسِتْرٌ فی النَّارِ وَأمَانٌ مِنَ العَذابِ؛ 5 بر تو باد قرا ئت قرآن زیرا كه خواندن قرآن كفاره گناهان و پوششی از آتش [دوزخ] و ایمنی از عذاب است.»

2. دوری از فساد و زشتی: عن رسول الله صلی الله علیه و آله أنَّهُ قالَ: « یا بُنَی! لاتَغْفُلْ عَن قِراءَةِ القُرآنِ فَإنَّ القُرآنَ یحیی القُلُوبَ وَینْهی عَنِ الفَحشَاءِ وَالمُنْكَرِ؛ 6 فرزندم! از خواندن قرآن غافل مشو كه قرآن دلها را زنده می كند و [انسان را ‍ [از زشتی و بدی دور می دارد.»

همنشین قرآن

یكی از همراهان حضرت امام خمینی قدس سره در نجف اظهار داشت: « ایشان هر روز ده جزء از قرآن را در ماه مبارك رمضان تلاوت می كرد.»

پی نوشت ها:

1) علاء الدین متقی بن حسام الدین الهندی، كنز العمّال، بیروت، مؤسسه الرساله، 1409 ق، حدیث 4029.

2) بحار الانوار، ج92، ص18.

3) تحف العقول، ص 150.

4) كنز العمال، ح 2454.

5)بحار الانوار، ج92، ص 17.

6) كنز العمال، ح 2768.

منابع : سایت ویستا

ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان شماره 71.