جمع آوری اطلاعات از راه کتاب و کتابخانه
همانطور که در مطالب پیشین اشاره شد یکی روش های جمع آوری اطلاعات جهت انجام یک تحقیق و پژوهش روش جمع آوری اطلاعات از طریق کتاب و کتابخانه است که یکی از راه های جمع آوری اطلاعات استفاده از کتاب ها و منابع متنی است که اکثر آن ها را می توان در کتابخانه ها یافت. در حقیقت یکی از وظایف اصلی پژوهشگر استفاده از منابع مکتوب در موضوع پژوهش است. بعضی از پژوهش ها منحصراً از راه کتاب و مطالعه و استفاده از کتابخانه امکان پذیر است. بهره گیری از کتابخانه در جهت هدف های زیر صورت می گیرد:
- آگاهی از پژوهش هایی که درباره ی موضوع تحقیق صورت گرفته است.
- آگاهی از موضوع مورد بحث
- بهره گیری از آمارها، منابع، اسناد و تصاویر
پژوهشگر باید روش استفاده از کتابخانه را بداند، او باید با سیستم کتابداری، انواع کتاب های مرجع و کتاب های مورد تحقیق خود آشنا باشد.
از میان روش های گوناگونی که برای مرتب کردن کتاب ها در قفسه ی کتابخانه ها به کار گرفته می شود، طبقه بندی دیویی بیش از دیگر طبقه بندی ها مورد توجه کتابداران قرار گرفته است.
"ملویل دیویی" کتابدار سرشناس آمریکایی همه ی دانستنی های انسان را به 10 طبقه و هر طبقه را به 10 قسمت و هر قسمت را به 10 جزء تقسیم کرد. این تقسیم بندی را تا آن جا که ضروری باشد می توان ادامه داد.
طبقه بندی دیویی : شماره ی طبقه، شماره های جزء، موضوع
مثل:
000-1- کتاب های عمومی شامل فرهنگ ها، دایرة المعارف ها، فهرست مآخذ100-2- کتاب های مربوط به فلسفه
200-3- کتاب های مربوط به ادیان
300-4- کتاب های مربوط به علوم اجتماعی
400-5- کتاب های مربوط هب زبان شناسی
6-500600-7- کتاب های مربوط به علوم عملی (مهندسی، پزشکی)
700-8- کتاب های مربوط به هنرهای زیبا، صنایع، ورزش، تفریحات
800-9- کتاب های مربوط به ادبیات
900-10- کتاب های مربوط به تاریخ و جغرافیا
بنابراین اگر بخواهیم کتابی در موضوع تاریخ یا جغرافیا از کتابدار درخواست کنیم، باید به دنبال شماره های میان 900 تا 999 بگردیم. البته در این قسمت هم تقسیم بندی جزئی شد و هر قاره و هر کشور شماره ی مخصوصی دارد مثلاً شماره ی ایران 955 است.
برای کتاب های هر کتابخانه ای فهرستی تهیه می شود. فهرست کتاب های یک کتابخانه را در برگه هایی می نویسند و در برگه دان قرار می دهند. برگه دان معمولاً در قسمت ورودی کتابخانه قرار دارد. از روی برگه (فیش) هر کتاب می توان از نام نویسنده، موضوعات اصلی و فرعی کتاب، صفحه های کتاب، نوبت چاپ و قطع کتاب آگاه شد.
بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان
تنظیم : اعظم اژدری
