اعتراضات مردمی در روسیه و نزول محبوبیت پوتین

روس‌ها روز یكشنبه هفته گذشته به پای صندوق‌های رای رفتند تا نمایندگان پارلمان آتی را برگزینند. انتخاباتی كه با جنجال فراوان همراه بود و اعلام نتایجش روسیه را به هم ریخت. در این انتخابات رای دهندگان روس، ولادیمیر پوتین را تنبیه كردند و اكنون اعتراض‌ها در خیابان شدت و قوت می‌گیرد. با این همه پلیس نیز از خود واكنش تندی نشان داده و صدها معترض را دستگیر كرده است. مسكو برای آرام كردن اوضاع وعده پوتین جدیدی را می‌دهد. میدان پیروزی در قلب مسكو به اتاق نشیمن مخالفان كرملین تبدیل شده بود. هر دو ماه یكبار اتحادی از وكلا، هواداران احزاب لیبرال و بلشویك‌ها در این میدان گردهم می‌آمدند. آنها خود را مدافعان اصل 31 قانون اساسی می‌نامیدند؛ اصلی كه آزادی تجمعات شهروندان روس را تضمین می‌كند. این بار پای بسیاری از مخالفان ولادیمیر پوتین به این میدان نرسیدند. یابلوكو، از احزاب مخالف روسیه روز سه شنبه قصد داشت در این میدان در اعتراض به انتخابات جنجال‌برانگیز پارلمانی دست به راهپیمایی بزند. یابلوكو تنها حزب مخالفی بود كه توانست در انتخابات شركت كند ولی تنها سه درصد آرا را از آن خود كرد. از ساعت‌ها پیش نیروهای امنیتی خود را به مركز شهر رسانده بودند. از این گذشته هزاران هوادار كرملین هم در این میدان حضور داشتند؛ از جمله اعضای گارد جوانان كه شاخه جوانان حزب روسیه متحد - حزب پوتین - شمرده شده و همراه با فعالانی از دیگر احزاب میدان پیروزی را از آن خود كرده و فریاد روسیه، مدودف، پیروزی را سر می‌دادند.

كرملین از ترس انقلاب نارنجی اوكراین گارد جوانان را تشكیل داد و این گارد اكنون ماموریت خود را به انجام می‌رساند: آنها كمك می‌كنند تا اعتراض‌ ناراضیان سركوب شود. زمانی كه سرگئی میتروخین، رئیس حزب یابلوكو  و نامزد اصلی حزب در انتخابات دوما خود را به میدان پیروزی رساند، برای بیشتر هواداران وی در میدان جایی نبود و گارد جوانان راه را بر هواداران وی بسته بودند.  در این اعتراضات بوریس نمزوف، از رهبران مخالفان و از اعضای پیشین كابینه نیز در میان دستگیرشدگان است. پلیس گزارشگران و عكاسان را از میدان پیروزی دور می‌كرد. آنها معترضان را به داخل اتوبوس‌ها و ماشین‌های پلیس می‌بردند ولی از باتوم استفاده نكردند. مقام‌های روس در نشان دادن واكنش شدید در برابر مخالفان مصمم بودند. دیمیتری پسكف، سخنگوی ولادیمیر پوتین تاكید می‌كند، راهپیمایی‌های غیرقانونی و غیرمجاز باید متوقف شوند. آلكسی ناوالنی، وبلاگ‌نویس و از رهبران مخالفان كرملین كه روز دوشنبه دستگیر شده بود، به 15 روز زندان محكوم شده است. رئیس شبكه رادیویی معروف "اكو مسكو" در واكنش به این حكم در پایگاه اینترنتی توییتر نوشته است: این حكم اشتباهی سیاسی است.

زندان تنها پشتیبانی از این وبلاگ‌نویس را تقویت خواهد كرد. هكرها همانند روز یكشنبه به وب سایت‌های روسی حمله كرده و بسیاری از سایت‌های محبوب در روسیه برای چندین ساعت از دسترس كاربران خارج شده بود. مخالفان برای سازماندهی خود به ویژه از سایت توییتر بهره گرفتند تا آنجا كه "میدان پیروزی" در عرض چند ساعت یكی از پربازدیدكننده‌ترین واژگان در این سایت بود. رهبران روسیه هم بیكار ننشسته و از خود واكنش نشان دادند. پوتین از نوگرایی جدی و بنیادین در تشكیل دولت وعده داد و همزمان تهدید كرد: باید با شدیدترین شیوه برابر همه آنانی كه در آسیب زدن به حقوق انسانی نقش دارند، ایستاد. وی با وجود زیان جدی حزب روسیه متحد از نتیجه انتخابات دوما ابراز رضایت داشت. حزب روسیه متحد 49 درصد آرا را در انتخابات یكشنبه از آن خود كرد كه 15 درصد كمتر از انتخابات پیشین پارلمانی بود. پوتین مارس آینده در انتخابات ریاست جمهوری حاضر خواهد شد. پیروزی وی قطعی به نظر می‌رسد ولی با توجه به اعتراض‌های دور از انتظار اخیر او در انتخابات تنها نخواهد بود. پسكف، سخنگوی وی در گفت‌وگویی گفته است که مرد قدرتمند روسیه با ایده‌ها و پیشنهادهایی تازه وارد میدان شده و روسیه با پوتین جدیدی رو‌به رو خواهد شد. وی برای بهبود شرایط در كشور از اندوخته‌ای درونی برخوردار است. نخست‌وزیر كنونی می‌خواهد سیاستمداری مستقل به نظر رسیده و هرگز با حزب در ارتباط مستقیم نباشد. او به شكلی نادرست نشان داده شده است. با این همه، ناخشنودی در روسیه از حاكمان قدیمی به زودی از میان نخواهد رفت. ولادیمیر پوزنر، مجری سرشناش تلویزیونی می‌گوید: پوتین مدتهاست كه دیگر محبوب روسیه نیست.

در همین راستا رهبر اتحاد جماهیر شوروی سابق ابطال نتایج انتخابات پارلمانی و برگزاری انتخابات جدید در روسیه را به دلیل تقلب و دستكاری در نتایج خواستار شد. میخائیل گورباچف، در گفتگو با خبرگزاری اینترفكس روسیه گفته است که نتایج انتخابات نشان دهنده خواست مردم نیست بنابر این فكر می‌كنم رهبران روسیه باید تصمیم دیگری بگیرند نتایج را باطل اعلام كرده و انتخابات تازه‌ای برگزار كنند.

از سوی دیگر ولادیمیر پوتین، نخست‏وزیر فدراسیون روسیه پس از سه روز به سکوت خود درباره اعتراض‏های خیابانی علیه نتیجه انتخابات پارلمانی این کشور پایان داد.

رهبر حزب روسیه متحد در نخستین واکنش رسمی انگشت اتهام را به سوی هیلاری کلینتون، وزیر امورخارجه ایالات متحده آمریکا نشانه گرفت و گفت که معترضان با تحریک وی فعال شده اند.

در همین حال گزارش ها حاکی از افزایش فشار بر معترضان است. دستگاه امنیتی فدراسیون روسیه  اف اس ب  از شبکه اجتماعی وکانتاکتیه در این کشور خواسته است تا یک گروه از جوانان فعال اجتماعی را از دسترسی به این وب سایت منع کند. همزمان یک نهاد غیردولتی روس به نام ناظران شهروند در گزارشی اعلام کرد که میزان مشارکت در انتخابات پارلمانی روز یکشنبه برخلاف گفته دولت 50 درصد بوده و حزب روسیه متحد نیز کمتر از سی درصد آرا را کسب کرده است. و کمیته بین‌المللی نظارت نیز از وجود تخلفاتی در این انتخابات خبر داده بود. از روز دوشنبه تاکنون بیش از یکهزار شهروند معرتض به نتیجه انتخابات در روسیه بازداشت شده اند. در همین زمینه یک صد تن از این معترضان که چهارشنبه شب در شهر سن پترزبورگ به آرامی تظاهرات می کردند توسط پلیس دستگیر شدند. الکسی ناوالنی، وبلاگ نویس ناراضی روسی که در تظاهرات ضد دولتی اخیر دستگیر شد می گوید: در این دادگاه نه شاهد قبول می کنند و نه سند، نه ویدئو و یا صدای ظبط شده و نه عکس. مشکل است که حتی اسم آن را دادگاه قانونی گذاشت.

علی رغم ادامه اعتراضات به اعلام پیروزی حزب ولادیمیر پوتین، نخست وزیر روسیه رسما برای انتخابات ریاست جمهوری این کشور که در ماه مارس برگزار خواهد شد، ثبت نام کرد.

موج اعتراضات در این کشور کماکان ادامه دارد و گویا اعتراض به نتایج انتخابات و نظام‌های سیاسی به امری عادی و معمول در بسیاری از کشورهای تبدیل شده است. در این شرایط روسیه، پوتین نیز از این اعتراضات و هجمه‌ها به دور نمانده و گرفتار این روند شده است. پیش‌بینی می‌شود با ادامه این فضا وضعیت آزادی‌های سیاسی در روسیه روز به روز محدودتر شود و در نتایج انتخابات آتی ریاست جمهوری روسیه در سال 2012 نیز تاثیر گذار باشد.