دستگاه عصبی پستانداران

دستگاه عصبی با داشتن نورون ها، هدایت تحریکات را به عهده دارد. تحریکات را حس می کند، به مغز می فرستد و در مقابل بخش تحریک شده که تحریک را حس کرده است واکنش نشان می دهد.  

شکل عمومی دستگاه عصبی (پی) پستانداران مانند سایر مهره داران زمینی است. ولی در پستانداران مغز به تناسب بزرگتر است.  

لپ های بویایی Olfactory Lobes و ساقه های مغزی Brain stem که نسبتا بزرگ می باشند به وسله ی نیم کره های مغزی Cerebral  hemispheres  که خیلی بزرگ است پوشیده شده. 

ساقه های مغزی در زیر سیستم کناری مغز قرار دارد.

این ساختار مسئول تنظیم اعمال حیاتی از قبیل نفس کشیدن، ضربان قلب و فشارخون است.

دانشمندان معتقدند که این بخش از مغز انسان ها ساده ترین قسمت مغز است، چون تمامی مغز جانوران مثل خزندگان بسیار شبیه ساقه مغز انسان است.

ساقه مغز نیز خود دارای سه بخش میان مغز Midbrain ، پل Pons و مغز حرام Medulla است. 

بخش خارجی نیم کره های مغزی چین خوردگی دارد. که به وسیله ی شیار هایی از هم جدا شده است. این افزایش بافت مغزی با میزان هوش صاحب آن مرتبط است. 

باید توجه داشت که سطح قشر مخ یا مغز به شدت چین خورده است و به طور اساسی این مسئله باعث می شود که مغز بیشتر کارآمد باشد، زیرا منجر به افزایش سطح مغز شده و در نتیجه سبب می شود حاوی نورون های بیشتری باشد.

به همین دلیل است که مغز انسان نسبت به بقیه جانوران از چین خوردگی بیشتری برخوردار است. 

دو نیم کره ی مغزی از داخل به وسیله ی یک نوار لیفی عرضی به نام جسم پینه ای Corpus callosum به یکدیگر متصل اند. این خاصیت مختص پستانداران است.

مخچه، Cerebellum که اندازه ی آن نسبتاً بزرگ بوده واز دو قطعه ی جانبی و یک قطعه میانی تشکیل یافته و چین خوردگی های واضحی دارد.

مخچه از اینکه دارای دو نیمکره است و سطح چین خورده ای دارد شبیه مخ است.  این  ساختار  با تنظیم  و جهت گیری حرکت، وضعیت اندام و تعادل مربوط می باشد. 

دستگاه سمپاتیک Sympatheic system زیر مهره ها و چسبیده به آن ها قرار دارد.

اندام های حسی

اندام های چشایی، بویایی، بینایی و شنوایی در پستانداران از لحاظ محل و کار، اساسا همانند نظایر خود در انسان می باشد.

امواج صوتی به وسیله ی لاله ی متحرک گوش جمع آوری شده و از راه مجرای خارجی گوش صماخ می رسد.

گوش میانی پستانداران داری سه استخوان کوچک شنوایی است. چکشی، سندانی و رکابی است که ارتعاشات را به گوش داخلی منتقل می سازد.

در صورتی که می دانیم گوش دوزیستان، خزندگان و حتی پرندگان فقط دارای یک استخوان است. 

حلزون گوش، Cochlea پستانداران پیچاپیچ است و با مهره داران دیگر تفاوت زیادی دارد.

مرکز یادگیری سایت تبیان

تنظیم: یگانه داودی