دانستنی های ظهور
زمان ظهور
حكمت الهی اقتضا نموده است كه وقت ظهور امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف نزد مردم مجهول و مكتوم بماند. احادیث بسیاری نیز از سوی پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السلام وارد شده است که هر پیشگویی را از زمان ظهور نفی می نماید.
در حدیثی از رسول خدا صلی الله علیه و آله آمده است: «كسانی كه وقت ظهور را معین می نمایند، دروغ می گویند».(1) امام صادق علیه السلام نیز فرموده است: « تعیین كنندگان وقت دروغ گفتند. ما در آنچه گذشت، وقتی معین نكردیم و در آنچه می‌آید نیز وقت معین نمی‌نماییم».(2)
بنابراین مشخص كردن دقیق سال ظهور امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف امری محال است؛ زیرا احادیثی كه علائم حتمی ظهور را متذكر می شوند، ظهور آن علائم را به ظهور امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در همان سال نزدیك می دانند.
همواره در طول تاریخ مردم آرزو كرده و می كنند كه ظهور امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف را دریابند و اگر هنگام ظهور مشخص و معین می بود، این انتظار وجود نداشت؛ بلكه آرزوها به یأس مبدل می شد و میلیون ها نفر از پاداش انتظار محروم می ماندند. در حدیثی از امام صادق علیه السلام از پاداش انتظار چنین سخن به میان آمده است: « هر كه بمیرد و منتظر این امر باشد، مانند كسی است كه همراه مهدی در خیمه آن حضرت باشد، نه ... بلكه مانند كسی است كه همراه رسول خدا با شمشیر پیكار می كند».(3)
امتحان و آزمایش دلیل دیگری است برای اینکه زمان ظهور مشخص نباشد؛ زیرا خداوند بندگان خویش را به انواع گوناگون امتحان می کند، از جمله در مسائل اعتقادی؛ پس كسانی كه به خدا و پیامبر صلی الله علیه و آله و به آنچه كه حضرت از سوی پروردگار خویش درباره امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف آورده، ایمان آورده اند؛ طولانی شدن غیبت و انتظار برای ظهور، در عقایدشان اثری نخواهد گذارد. امام موسی کاظم علیه السلام در این زمینه فرموده است: «این امتحانی است از سوی خدای عزوجل كه به وسیله آن مخلوقاتش را می آزماید»(4) خداوند بندگان خویش را به خاطر مصالحی چندی می آزماید كه از آن جمله اتمام حجت بر بندگان است تا مردم را بر خدای متعال برهانی نباشد. از همین روست که امام صادق علیه السلام همگان را به خواندن این دعای شریف در زمان غیبت سفارش کرده اند: «خدایا، خود را به من بشناسان؛ تو خود را به من نشناسانی، من پیامبرت را نخواهم شناخت. پروردگارا، فرستاده خود را به من بشناسان؛ چنانچه تو پیامبرت را به من نشناسانی، حجت تو را نخواهم شناخت. خدایا، حجت خود را به من بشناسان كه اگر تو حجت را به من نشناسانی، از دینم گمراه خواهم شد».(5)
مکان ظهور
قیام شكوه مند امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از سرزمین حجاز و از مسجد الحرام، كنار كعبه معظمه آغاز خواهد شد و تعداد سیصد و سیزده تَن از اصحاب او كه فرماندهان لشكری و كشوری آن حضرت هستند، در میان ركن و مقام، با آن حضرت بیعت می كنند. آن گاه، تعداد ده هزار نفر تكمیل می شود و وجود مقدس حضرت بقیه الله عجل الله تعالی فرجه الشریف با سپاه ده هزار نفری، از مكه حركت می كنند و به اصلاح جهان می پردازند.
در روایتی آمده است که مفضل از امام صادق علیه السلام پرسید: « ای آقای من! حضرت مهدی از كجا و چگونه ظهور می كند؟». حضرت فرمودند: « ای مفضل! او به تنهایی ظهور می كند و به تنهایی كنار كعبه می آید و به تنهایی شب را در آن جا می گذراند».(6)
در روایت دیگری می فرماید: « چون مهدی به در آید، به مسجدالحرام رود. رو به كعبه و پشت به مقام ابراهیم بایستد. دو ركعت نماز گزارد. آن گاه فریاد برآورد: "ای مردمان! منم یادگار امام و یادگار نوح و یادگار ابراهیم و یادگار اسماعیل. منم یادگار موسی و عیسی و محمد ... منم صاحب قرآن و زنده كننده سنت"».(7)
چگونگی اطلاع مردم از ظهور
در روایاتی که از سوی پیامبر صلی الله علیه و آله و امامان معصوم علیهم السلام وارد شده است، علامت ها و نشانه هایی برای ظهور آن حضرت ذكر شده است كه مردم با دیدن آن علائم و نشانه ها، از ظهور امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف باخبر می شوند. این علائم را دو دسته اند:
علائم خاص؛ این علامت ها، خاص و مختص وجود پر بركت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف است و حضرت به وسیله آن می داند كه خداوند به او اذن و اجازه ظهور داده است. در روایتی از رسول خدا صلی الله علیه و آله آمده است: «او (امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف) پرچمی دارد كه چون وقت ظهورش فرا رسد، خود به خود باز می شود و خدای تعالی آن را به سخن می آورد و عرض می كند: " ای ولی خدا! دشمنان خدا را بكش". این دو علامت است: اولی باز شدن پرچم و دومی صدایی است كه از پرچم بر می آید. همچنین او شمشیری دارد كه در غلاف است و چون هنگام ظهور حضرتش فرا رسد، از غلاف بیرون می آید و خداوند آن را به سخن می آورد و صدا می زند: " ای ولی خدا! قیام كن كه دیگر جای درنگ نیست و نشستن برای تو روا نیست كه از دشمنان خدا دست برداری". پس حضرت خروج و قیام می كند و دشمنان خدا را هر كجا كه بیابد، به قتل می رساند».(8)
علائم عامه؛ علامت هایی هستند كه جنبه عمومی دارند و برای مردم ظاهر خواهد شد و هر كس از عوام و خواص، در طول زندگی خود، برخی از آن ها را خواهد دید؛ این علامت ها بسیار است، از جمله: خروج سفیانی، گرفتن خورشید در نیمه ماه مبارك رمضان، گرفتن قرص ماه در آخر ماه مبارك برخلاف عادت، فرو رفتن زمین "بیدا" كه سرزمینی است میان مكه و مدینه، توقف خورشید از آغاز ظهر تا وسط وقت عصر، طلوع خورشید از مغرب، كشته شدن نفس زكیه كه سیدی است هاشمی در پشت كوفه با هفتاد نفر از صالحان، خروج یمانی از طرف یمن، پیدا شدن سرخی شدید در آسمان كه در اطراف آن پراكنده شود، پیدایش آتش در طول مشرق كه تا سه روز یا هفت روز در هوا بماند و ... .(9)
پی نوشت ها:
1. اصول كافی ج1، ص 368.
2. غیبت شیخ طوسی، ص 262.
3. كمال الدین، ج2، ص 338.
4. اصول كافی، ج1، ص336.
5. اثبات الهداه، شیخ حرّ عاملی، ج7، ص31.
6. بحارالأنوار، ج 53، ص 7.
7. همان، ص 9.
8. همان، ج 52، ص 310 و 311.
9. ارشاد، شیخ مفید، ص 356 ـ 358.
زهرا رضائیان
بخش مهدویت تبیان
