موسسه بزرگ قرآنی
تأسیس و گسترش دارالقرآن
از گذشته همواره بعضى، شیعه را مورد طعن قرار میدادند كه به اهل بیت : بیش از قرآن اهمیت میدهند. در پى سفرهایى كه مرحوم حجةالاسلام والمسلمین حاج سیدمهدى گلپایگانى ؛ به خارج از كشور داشتند و از طرف دشمنان تشیع با این سؤال و شبهه مواجه شده بودند.
لذا به امر فقیه اهل بیت حضرت آیتاللّه العظمى گلپایگانى در سال 1352 این مركز قرآنى را تأسیس كردند وهم اینك تحت اشراف و نظارت حجةالاسلام والمسلمین حاج سیدجواد گلپایگانى مشغول به چاپ و نشر قرآن مجید و كتب مربوط به علوم قرآنى است.
این مركز ابتدا در مدرسه آیتاللّه العظمى گلپایگانى واقع در خیابان شهداى قم شروع به كار كرد امّا قبل از انقلاب به خاطر وجود اشكالات بیشمار به نتیجه مطلوب نرسید، خوشبختانه با پیروزى انقلاب اسلامى و استقرار نظام مقدس جمهورى اسلامى روز به روز بردامنه فعالیتهاى آن افزوده شد.
در آغاز، كار دارالقرآن تنها چاپ قرآن مجید بود، سپس كلیه كتابهایى كه در زمینه علوم قرآنى نگاشته شده جمعآورى و مورد بررسى قرار گرفت.
هماكنون این مركز شامل بخشهاى گوناگونى از جمله دو مجله به زبانهاى فارسى و عربى، گروه كشّاف، گروه ترجمه، كتابخانه تخصصصى، گنجینه قرآنهاى خطى و نفیس، بخش حروفچینى كامپیوترى، دبیرخانه كنفرانسها، و... است.
كشّاف موضوعى قرآن
یكى از بخشهاى مهم دارالقرآن گروه كشّاف موضوعى است. این گروه حدودا هشت سال است كه در حال فعالیت است و آیات قرآن را براساس هفت موضوع اساسى تقسیمبندى كرده است. این هفت موضوع عبارتند از:
1) معرفة الانسان على ضوء القرآن شامل 120 موضوں
2) التوحید على ضوء القرآن شامل 190 موضوں
3) النبوّة على ضوء القرآن شامل 1000 موضوں
4) الإمامة والولایة على ضوء القرآن (در دست تنظیم)؛
5) المعاد على ضوء القرآن شامل 356 موضوع ؛
6) منجیات الإنسان على ضوء القرآن شامل 131 موضوع ؛
7) مهلكات الإنسان على ضوء القرآن شامل 315 موضوع.
براى انجام دادن این كار ابتدا گروهى در حدود 14 نفر از تمام قرآن فیشبردارى كردند، در مرحله دوّم این فیشها تحت آن هفت عنوان مذكور دستهبندى شدند.
چگونگى چاپ و نشر كشّاف موضوعى
این مجموعه بدون هیچگونه شرح و تفسیرى چاپ خواهد شد. یعنى آیات براساس موضوعات مشخص شده به ترتیب الفبا و فهرست وار بدون توضیح و تفسیر در اختیار پژوهشگران علوم قرآنى قرار خواهد گرفت.
در واقع یك معجم و فهرست موضوعى براى مراجعه محققّان است. به عنوان نمونه محققى كه میخواهد در باره معاد در قرآن تحقیق كند با مراجعه به این كشّاف كلیه آیاتى كه در مورد معاد است به صورت یكجا جمعآورى و مباحث مختلف را از آن استخراج میكند.
از این هفت موضوع، شش موضوع آن به انجام رسیده و مراحل حروفچینى و چاپ را میگذرانند. تنها موضوع امامت باقى مانده كه در اختیار حضرت آیتاللّه صافى قرار گرفته است تا مواردى كه قابل اصلاح و تجدید نظر است مورد ملاحظه قرار گیرد.
كتابخانه تخصصى و گنجینه قرآن هاى خطى
از جمله خدمات دارالقرآن جمعآورى كتابهاى مختلف در زمینه علوم قرآن است، در این كتابخانه صدها جلد كتاب در موضوعات تفسیر، نكات ادبى قرآن، شأن نزول و كتب مرجع جمعآورى شده است و در اختیار دانشپژوهان و محققان علوم قرآنى قرار دارد.
همچنین حسب الامر حضرت آیتاللّه العظمى گلپایگانی براى جلوگیرى از خروج قرآنهاى خطى و نفیس از كشور توسط ایادى خارجى و سودجویان، قرآنهاى خطى و نفیس بسیارى توسط این مركز خریدارى شده و در محلهاى مخصوص نگهدارى میشود از جمله میتوان به قرآنى كه بر روى پوست آهو نگاشته شدهاست اشاره كرد كه درنوع خودكمنظیراست.
گروه ترجمه قرآن
از دیگر خدمات مفید دارالقرآن ترجمه قرآن به زبانهاى مختلف و زنده دنیاست. از جمله ترجمه قرآن به زبان كردى كه چاپ شده و در اختیار علاقهمندان قرار گرفته است و ترجمه انگلیسى قرآن كه مراحل پایانى خود را میگذراند.
همچنین به خاطر اینكه احساس شد ترجمه فارسى روانى از قرآن در دست نیست گروهى از محققان و مترجمان توانا كار ترجمه فارسى را عهدهدار شدند و ترجمهاى جامع، روان و سلیس را تهیه كردهاند كه در آینده نزدیك در اختیار پژوهشگران ارجمند قرار خواهد گرفت.
تدوین این ترجمه زیرنظر حجج اسلام انصارى، مروى، برهانى و كرمى صورت گرفته است.
منابع:
كتاب فروغ فقاهت
مجله حوزه
تهیه و فرآوری : علی فریادرس ، گروه حوزه علمیه تبیان