تبیان، دستیار زندگی
درونمایه فیلم «سعادت آباد» در مورد گناه است. آنچنان که تمام زندگی افراد را دربرگرفته و آنها از این واقعیت بی اطلاع اند. این گناه برخلاف سه گانه اصغر فرهادی که حول دروغ دور می زد در فیلم سعادت آباد تمام گناهان کبیره را در برمیگیرد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

اثری ماندگار در مورد گناه

تأملی بر فیلم «سعادت آباد»


درونمایه فیلم «سعادت آباد» در مورد گناه است. آنچنان که تمام زندگی افراد را دربرگرفته و آنها از این واقعیت بی اطلاع اند. این گناه برخلاف سه گانه اصغر فرهادی که حول دروغ دور می زد در فیلم سعادت آباد تمام گناهان کبیره را در برمیگیرد.


فیلم «سعادت آباد»

فیلمسازان ما کم کم دارند یاد می گیرند برای روایت داستانشان در قالب یک فیلم بیشتر از اینکه به تجهیزات و امکانات بیحد و حصر احتیاج داشته باشند نیازمند آگاهی از ریزه کاریهای روایتگری در سینما هستند.اینکه لازم نیست در دهان کاراکترهایشان حرفهای دهان پر کن بگذارند و فلسفه بافی کنند. چیزی که مازیار میری در فیلم سعادت آباد به خوبی آنرا ثابت می کند بلوغ نسل جدیدی از سینماگران ما است که رفته رفته زبان مناسب سینمایی را به خوبی رعایت می کنند. سینما یعنی یک روایت تصویری اززندگی بر مبنای واقعیت یا خیال. اینکه چگونه یک داستان  روایت شود و به زبان سینمایی تبدیل شود مهمترین عنصر در سینماست.

سعادت آباد داستان آدمهایی است که بدون آنکه بدانند درگیر عواقب گناهکاری خود هستند. اثر مازیار میری به خوبی نشان می دهد که آدمها در پس چهره انسانی و ظاهرمتمدنانه ای که دارند چقدر بدون اینکه خود بدانند مستعد شرارت هستند. در ابتدای فیلم یاسی جلوی آیینه ای شکسته ایستاده و خودآرایی می کند. اولین چیزی که به ذهن تماشاگر می رسد مشاجره میان او و شوهرش است. تمهید آرایش مقابل آیینه شکسته به زندگی اشاره دارد که ناچارا تکیه اش بر ظواهر استوار است.

فیلم داستان سه زوج جوان  از طبقه متوسط  را روایت می کند که  درگیر مناسبات متزلزل زناشویی اند.یکی در آستانه جدایی. دیگری به دلیل وجود فرد سومی در زندگیشان مستعد بحران و زوج دیگری که بر خلاف تصویر اولیه ای که از روابط گرم و آرام آنها حکایت می کند بنا بر یک پنهانکاری از سوی زن وارد بحران می شود

فیلم داستان سه زوج جوان  از طبقه متوسط  را روایت می کند که  درگیر مناسبات متزلزل زناشویی اند.یکی در آستانه جدایی. دیگری به دلیل وجود فرد سومی در زندگیشان مستعد بحران و زوج دیگری که بر خلاف تصویر اولیه ای که از روابط گرم و آرام آنها حکایت می کند بنا بر یک پنهانکاری از سوی زن وارد بحران می شود.ما با اثری هشدارگونه مواجهیم.هشداری ظریف و دقیق به زوجهای جوان برای پیشگیری از فرو غلطیدن در دام اختلافات بنیان کن زناشویی. فیلم به خوبی چهره زشت و غیر اخلاقی روابط سرد و بی روح همسران را به تصویر می کشد. چیزی که به وضوح در فیلم به تصویر کشیده شده ظاهر سازی و لاپوشانی زوجین میان یکدیگر و نیز دوستان خانوادگی است و جالب اینجاست که به همدیگر درباره این پنهانکاریها یاری می رسانند. فیلم حاوی ارتباطاتی تأسف برانگیز است. هنگامی که دو زن دیگر نه تنها در سرپوش نهادن به پنهانکاری لاله از همسرش علی که عاشفانه زنش را دوست دارد دریغ نمی کنند  بلکه در مقطعی از فیلم متوجه می شویم در انجام این عمل غیر اخلاقی به دور ازچشم علی به لاله سرویس هم داده اند و با وقاحت تمام وقتی در پایان فیلم علی از این مشاورت و همدستی در جرم از آنها گله می کند از او طلبکار هم می شوند. عشق و علاقه علی به همسرش که واقعی، منطقی و قابل دفاع است از سوی دوستان و حتی همسر خودش به بیماری پارانویا تعبیر می شود.

فیلم «سعادت آباد»

سعادت آباد درمورد مظلومیت آدمهایی از جنس علی است که نقش آنرا امیر آقایی به خوبی ایفا می کند. فیلم می خواهد بگوید اتفاقا برخلاف آن چیزی که در میان جمع این سه زوج به نظر می رسد علی از همه سالمتر است و این دیگران هستند که دچار بیماری های شخصیتی هستند. سعادت آباد روایت زمانه و روزگار غریبی است که همه چیز را وارونه تعبیر می کند. علی به خاطر کشتن فرزندش ناراحت و عصبانی است ولی انگار که یک چیز هم بدهکار شده و از سوی کسانی که مباشرت در قتل فرزندش داشته اند ملامت هم می شود که چرا اعتراض می کند. این یعنی روایت یک زندگی عوضی. معلوم است که علی برای چه چیزی مظلوم واقع می شود. جرم او این است که در تفکرات و قوانین یک زندگی شبهه روشنفکرانه مدرن حل نشده است. بنابراین فرزندش را می کشند و اگر اعتراض کند به او انگ دیوانه و عقب مانده و بیمار هم می زنند.دردناکتر برای او این است که همسرش هم که باید همدل و همرازش باشد در این روند تراژیک نقش اول را باز می کند.

مازیار میری با پرداخت مناسب شخصیتهای بیمار فیلم به نشان دادن این وارونگی و تناقض در جامعه ایرانی مدد می رساند. تقاص ظلمی که یاسی و تهمینه  به علی روا می دارند به خوبی در زندگی پریشانشان جاری است.جنایت در خانه یاسی اتفاق افتاده  و تهمینه نیز در این جرم مشارکت کرده است. یاسی با وجود تلاش برای تحکیم روابط بین خود و همسرش که با ترتیب دادن یک جشن تولد مترصد آن است کاملا ناکام می ماند.محسن که بازی خوب حامد بهداد به باورپذیری آن بسیار کمک کرده رفتاری سرخوشانه دارد و از آیینه شکسته اتاق خواب میتوان به روابط سرد و بی روح او با همسرش پی برد.تهمینه و بهرام نیز در آستانه جدایی هستند به رغم اینکه سعی می کنند این را از چشم دیگران دور نگه دارند. طلاق عاطفی میان هر دو زوج به وضوح به نمایش در می آید.مهر و محبت در زندگی آنها نه تنها جایی ندارد بلکه مجبورند برای پنهان کردن این حقیقت ظاهر سازی کنند. تنها رابطه گرم و واقعی از سوی  علی در مورد لاله حکمفرماست.رابطه ای که خودخواهانه  نیست و بر مبنایی درست از سوی علی پایه ریزی شده است.

فیلم «سعادت آباد»

دروغ، ریاکاری،فریب،بی صداقتی، خیانت در زندگی زوجین در فیلم سعادت آباد به امری بدیهی تبدیل شده و در نهایت با گره گشایی پایان فیلم و بر ملا شدن راز لاله، جنایت نیز به آنها افزوده می شود.عنصری که کافیست تا کلکسیون گناهانکاری افراد خانواده تکمیل شود  در عین حال که هیچکدام از این منجلاب خودساخته آگاه نیستند.

در این بین این علی است که با وجود پاکی و صداقت و خلوصش قربانی این نابکاریها می شود وبی خبر از همه جا از عده ای به ظاهر دوست از پشت خنجر می خورد.آنچیزی که پلشتی عمل غیر اخلاقی محفل دوستانه و لاپوشانی آنرا مدیریت می کند سیطره روح مدرنیزم بر پیکره خانواده متوسط ایرانی است. درونمایه فیلم سعادت آباد در مورد گناه است. آنچنان که تمام زندگی افراد را دربرگرفته و آنها ازاین واقعیت بی اطلاع اند.این گناه بر خلاف سه گانه اصغر فرهادی که حول دروغ دور می زد در فیلم سعادت آباد تمام گناهان کبیره را در برگیرد که البته یکی از این گناهان را می توان با ظرافت و به شکلی غیر مستقیم و ضمنی در فیلم رد یابی کرد.

مازیار میری داستان خود را در یک فضای مکانی و زمانی محدود و با ظرافتی مثال زدنی روایت می کند و بسیار ماهرانه به عمق روحیات و نیات و گرایشات شخصیتها نزدیک می شود و قابلیت همذات پنداری تماشاگر با آنها را ایجاد می کند. بازیها در سعادت آباد پخته و باور کردنی از کار درآمده و دیالوگها حساب شده و دقیق است. فیلم تماشاگر را در برخی لحظات غافلگیر می کند واین به تأثیرگذاری بیشتر اثر می افزاید.در کل سعادت آباد اتفاق مبارکی در سینمای ایران است و من شک ندارم که ما با اثر ماندگاری در سینمای ایران مواجه ایم.

بخش سینما و تلویزیون تبیان


منبع:شبکه ایران/جواد محرمی