کتابهای کودکان چه وضعی دارند؟

سیدعباس رضوانجو، مدیر انتشارات «چنار» درباره مشکلات ناشران شهرستانی کتاب‌های کودک و نوجوان توضیح داد: پخش، یک معضل بزرگ ناشران شهرستانی کتاب‌های کودک و نوجوان است. ناشران بزرگ تهرانی با شرکت‌های پخش معتبری کار می‌کنند و باندهایی تشکیل داده‌اند که ورود به آن‌ها برای ناشران دیگر نقاط کشور سخت است.

همدان هم تعاونی ناشران دارد و کتاب‌های ناشران عضو را در نمایشگاه‌های مختلف عرضه می‌کند اما این تعاونی در استان ما چندان فعال نیست. البته از جهاتی نیز حق با این مجموعه است چون برای شرکت در نمایشگاه‌ها هزینه‌هایی هم‌چون هزینه غرفه و حمل و نقل بر آنها تحمیل می‌شود و به همین خاطر مجبور می‌شوند تنها کتاب‌هایی را در نمایشگاه‌ها عرضه کنند که از فروش آنها مطمئن هستند.

این مدیر همدانی از وضعیت توزیع کتاب‌های کودک در شهرستان‌ها اظهار تاسف کرد و گفت: اوضاع پخش کتاب‌های کودک فاجعه است. مدتی است که کار انتشار مجموعه‌ کتاب‌هایی را با عنوان «آموزش ارزش‌های زندگی» آغاز کرده‌ایم اما به دلیل 4 رنگ و گلاسه بودن این کتاب‌ها هزینه زیادی را متحمل شدیم و در نهایت هم به دلیل شمارگان پایین این آثار، قیمت هر کتاب بالا می‌رود و این توزیع آن‌را با مشکل مواجه می‌کند.

وی در این‌باره تفاوت‌های نشر و توزیع کتاب کودک و بزرگ‌سال توضیح داد: چاپ کتاب‌های با کیفیت مناسب برای کودکان در صورتی از نظر اقتصادی به صرفه است که حداقل شمارگان آن در حدود 10 جلد باشد اما در حال حاضر همان کتاب‌های چاپ شده با شمارگان اندک نیز به فروش نمی‌رسد.

رضوانجو افزود: شرکت‌های پخش کتاب هم شرایط ناعادلانه‌ای برای توزیع کتاب‌های کودک دارند. به عنوان مثال از ما می‌خواهند کتاب‌ها را با قیمت 50 تا 60 درصد به صورت امانی در اختیار آن‌ها بگذاریم و مبلغ به دست آمده از فروش کتاب را نیز در صورت فروش کتاب‌ها با چک‌های 18 تا 24 ماهه دریافت کنیم.

مدیر انتشارات چنار درباره امکانات استانی برای نشر و توزیع کتاب‌های کودک گفت: مدارس دولتی بودجه خاصی برای خرید کتاب از ناشران و تجهیز کتاب‌خانه‌هایشان ندارند. ما حاضریم کتاب‌هایمان را با قیمت 10 درصد از قیمت پشت جلد در اختیار مدارس قرار دهیم اما آن‌ها حتی با این قیمت نیز حاضر به خرید آثار نیستند. مدارس غیرانتفاعی هم مخالفت‌های والدین با فروش کتاب در مدرسه را به مطرح و از خرید کتاب خودداری می‌کنند.

وی نمایشگاه‌های استان‌های مختلف را فرصت مناسبی برای عرضه کتاب‌های ناشران شهرستانی دانست و در این‌باره اظهار کرد: نمایشگاه‌ها می‌تواند جایگاه مناسبی برای عرضه کتاب‌های کودک باشد اما برگزارکنندگان این نمایشگاه هم تعامل خوبی با تعاونی ناشران ندارند و گاه مانع از حضور ناشران در این نمایشگاه‌ها می‌شوند.

رضوانجو درباره توزیع کتاب‌های کودک و نوجوان در استان همدان توضیح داد: کتاب‌فروشی‌های زیادی در استان همدان هستند که آثار مناسب کودکان و نوجوانان را عرضه می‌کنند. ما حتی کتاب‌های کودک را در دکه‌های روزنامه‌فروشی نیز توزیع می‌کنیم اما با این شیوه ممکن است روزانه 2-1 کتاب به فروش برسد و با این سرعت، 12-10 سال طول می‌کشد تا این کتاب‌ها به فروش برسند.

مدیر انتشارات چنار تبلیغ را یکی از عوامل موثر بر فروش کتاب‌های کودک عنوان کرد گفت: وزارت ارشاد می‌تواند تعاونی‌های ناشران را تقویت کند. صدا و سیما و نشریات پر تیراژ هم می‌توانند بخشی از برنامه‌های خود را به تبلیغ کتاب اختصاص دهند. به عنوان مثال شبکه استانی همدان می‌تواند در برنامه‌های کودک خود کتاب‌های مناسب کودکان و نوجوانان را معرفی کند که ناشران استان منتشر کرده‌اند.

وی افزود: برخی از آثار انتشارات چنار در مجلات رشد معرفی می‌شود اما این مجلات نوبت‌های طولانی برای معرفی کتاب دارند و گاه کتاب‌های ارسال‌شده را بعد از 2 سال بررسی و معرفی می‌کنند. به همین خاطر این معرفی و بررسی تاثیر چندانی بر فروش کتاب نخواهد داشت.