7 نکته جالب که اصلا درباره وزن خود نمیدانستید
آیا میخواهید وزنتان را کاهش دهید، اما راهحل مناسبی را پیدا نمیکنید؟، این مقاله را بخوانید.
1. وزن واقعا ژنتیکی است
هنگامی که دانشمندان اولین بار آن را در موشهای چاق ویژهای کشف کردند، آنها آن را به سادگی "ژن چاقالو" نام نهادند. سالها بعد، هنگامی که ژنوم انسان را برای یافتن نشانگانهایی که سبب آسیبپذیری بیشتر در برابر دیابت نوع دو میشوند، جستوجو میکردند، ژن چاقالو ( که اکنون با نام مؤدبانهتر FTO شناخته میشود) در آنجا هم خود را نشان داد. در واقع آشکار شد که افراد دارای دو رونوشت از این ژن، نسبت به آنهایی که این ژن را ندارند با احتمال چهل درصد، بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع دو و شصت درصد، بیشتر در معرض دچار شدن به چاقی هستند. همچنین افرادی که فقط یک رونوشت از این ژن را دارا هستند نیز دارای اضافهوزن هستند.
در حال حاضر دانشمندان بر این باورند که تعداد زیادی ژن چاقی وجود دارد. دکتر کلود بوچارد مدیر اجرایی مرکز تحقیقات پزشکی پنینگتون در دانشگاه ایالتی لوئیزیانا میگوید: ممکن است تا یكصد ژن مرتبط با چاقی وجود داشته باشد که هریک مسبب اضافه کردن یکی دو پوند (هر پوند 454 گرم است) به وزن انسان میشود. اگر توجه کنیم که در این شرایط چهقدر کالری بیشتری باید بسوزانیم، این مقدار قابل ملاحظه میشود.
حدود شانزده درصد کل افراد، دارای دو رونوشت از ژن FTO هستند و نیمی از ما دارای یک رونوشت این ژن هستیم. تا کنون دانشمندان فکر میکردند که دیگر ژنهای افزایش چاقی، در مقایسه با FTO اثر کوچکتری دارند. خبر خوب؟ یک زمینه ژنتیکی لزوما یک حکم ابدی نیست، بوچارد میگوید: ورزش کردن منظم و مرتب این ریسک را رفع میکند.
2. برخی مردم دارای سلولهای چربی بیشتری هستند
برخی مردم دارای سلولهای چربی بیشتری هستند و محدوده این تفاوت خیلی گسترده است. مثلا بعضیها تا دوبرابر دیگران سلول چربی دارند. این مطلب را کرستی اسپالدینگ، پزشکی از مرکز کارولینسکا در استکهلم بیان میکند. حتی اگر شما چند کیلو وزن از دست بدهید، یا اضافه کنید، شماری از سلولهای چربی شما باقی میماند، محکم به چربی موجود درون میچسبد و همیشه شما را تشنه پرشدن با مقدار بیشتری غذا میکند. برای نمک پاشیدن به زخم ما، سلولهای چربی افراد چاق و دارای اضافهوزن، چربی بیشتری را نگه میدارند!
سلولهای جدید چربی در دوران کودکی ظاهر میشوند؛ اما به نظر میرسد که در نوجوانی آنها متوقف میشوند. از میان ما، آنهایی که سرنوشتشان داشتن تعداد زیادی از این سلولهاست، احتمالا از دو سالگی شروع به تولید آنها میکنند. سرعت رشد سلولها ممکن است بیشتر باشد؛ حتی اگر بچهها دریافت کالری را محدود کنند. افراد ناشناس برای اسپالدینگ نامه نوشته و گفتند که چهقدر به واسطه تحقیقات او ناراحت شدهاند. اما او میگوید خبرهایی که او میدهد سرتاپا غمانگیز و ناراحتکننده نیستند.
او میگوید شما با داشتن سلولهای چربی بیشتر در شرایط بهتری هستید تا اینکه سلولهای چربی کمتری داشته باشید که اشباع شده و بزرگ باشند( یک تحقیق جدید نشان میدهد که گروه پرشده در برابر چاقی و پیچیدگیهای سلامتی مربوط به آن آسیبپذیرترند). بنابراین با اینکه شما نمیتوانید تعداد کل سلولهای چربی خود را کم کنید، اما کارهایی وجود دارند که با انجام آنها میتوانید این سلولها را کوچک نگه دارید.
3. شما قادر به تغییر سوختوساز خود هستید
یک گروه اسکاندیناویایی دیگر به دنبال فهم این بودند که هنگام اضافه شدن وزن، در سطح سلولی چه اتفاقی میافتد. دکتر "کِرِسی پیتیلاینن" دانشیار تغذیه در بیمارستان دانشگاه هلسینکی، بر روی تعدادی دوقلو که یکی از آنها چاق و دیگری لاغر بود، مطالعه كرد و دریافت که سلولهای چرب در قلهای سنگینتر متحمل تغییرات متابولیکی میشوند که سوزاندن چربی را دشوار میسازد.
گروه پیتیلاینن بر این باورند که اضافهوزن کمی به اندازه یازده پوند( حدود پنج کیلوگرم) میتواند سوختوساز را کْند کند و شما را به صورت گردآبی به درون یک چرخه شیطانی هل بدهد: هرچه چربی بیشتری میاندوزید، از دست دادن آن دشوارتر میشود.
چهطور باید به مسیر درست بازگشت؟ پیتیلاینن میگوید: «هرچه بیشتر در این باره آموختم، بیشتر قانع شدم که ما نیازمند فعالیت فیزیکی هستیم.» خود او زمانی یک کودک خپله بود؛ اما اکنون مرتبا میدود و وزن مناسبی دارد و سلامت است.
4. استرس شما را چاقتر میکند
مستقیمترین راه سندروم غذا در دهان است: شرایط پراسترس( حساب بانکی، رئیس) اشتها برای غذاها و تنقلات غنی از کربوهیدراتها را شعلهور میکند، کربوهیدراتها هم به نوبه خود هورمونهای استرس را آرام میکنند (در یک مطالعه علمی وقتی محققان غذاهای پرکربوهیدرات را از موشهای مضطرب دور کردند، هورمونهای استرس آنها ناگهان افزایش یافتند.)
هورمونهای استرس ذخیره چربی را هم زیاد میکنند. برای پیشینیان ما در ماقبل تاریخ، استرس به معنای خشکسالی و قحطی یا نزدیک شدن ببرها بود و فرآیند ذخیرهسازی سریع معنی و مفهوم داشت. زیرا برای زنده ماندن در دورههای کمغذایی یا جنگ، نیاز به انرژی اضافه داشتند. امروزه، ما این استرسها را نداریم و کالریهای مصرف نشده در اندام میانی ما جمع میشوند.
برای تراش دادن خودتان و برگشت به سایز مناسب، علاوه بر برنامه مرتب ورزشی خود، باید زمانی را نیز برای رهایی از استرس کنار بگذارید؛ خواه به صورت کلاس یوگا باشد یا صرف وقت با اعضای خانواده.
5. نقش دوران بارداری مادران بر سرنوشت فرزندان
سیگار کشیدن مادران، ریسک کمبود وزن تولد نوزادان را افزایش میدهد و الکل میتواند به مغز بچه آسیب بزند. بنابراین چرا نباید غذاهای ناسالم هم چنین ضربههایی وارد کنند. حجم بزرگی از مطالعات علمی وجود دارند که در آنها اظهار میشود که غذاهای چرب و شیرین، که در دوران پیش از تولد شما توسط مادرتان مصرف میشوند، میتوانند چنین نتایجی به بار آورند. یک مطالعه انجام شده بر روی جوندگان نشان داده که مادههای دارای اضافهوزن در مقایسه با آنهایی که وزن طبیعی دارند، دارای سطح بالاتری از گلوکز و اسیدهای چرب آزاد در رحم خود هستند. این مولکولها سبب آزاد کردن پروتئینهایی میشوند که میتوانند سیستمهای کنترل اشتها و متابولیک را در مغز در حال رشد، مختل نمایند.
چیزی که برای موشها درست است، در بیشتر موارد برای انسانها نیز درست است. پزشکان دانشگاه ایالتی نیویورک، بین کودکانی که قبل از جراحی بایپس معدی مادرانشان به دنیا آمدهاند با برادران و یا خواهرانشان که پیش از این عمل به دنیا آمدهاند، مقایسهای انجام دادند. پس از عمل، مادران چنانکه انتظار میرفت، وزن کمتری داشتند. اما نکته جالب این بود که کودکان نیز نصف آنچه انتظار میرفت دچار چاقی بودند. به دلیل مشابهت ژنتیکی زیاد بین فرزندان، محققان این اختلاف وزن را به تغییرات ایجاد شده در محیط رحم نسبت دادند. قابل توجه مادران آینده: با تغذیه درست، به کودکان خود یک شروع زندگی سالم را بدهید.
6. خواب بیشتر، کم کردن وزن بیشتر!
هنگامی که بیماران نزد دکتر لوئیس آرون، رئیس سابق انجمن چاقی آمریکا و مؤلف یک کتاب در این باره میروند، بیشتر مواقع علاوه بر عادات غذایی، مقدار خواب آنها را هم بررسی میكند. اگر خواب شبانه آنها کمتر از هفت تا هشت ساعت باشد، به احتمال زیاد، دکتر آرون به جای تجویز آخرین رژیمها یا داروها برای آنها، خواب بیشتر را تجویز خواهد کرد. او میگوید: با خواب بیشتر، احساس سیری بیشتری به وجود میآید و افراد چاق سریعتر وزن از دست میدهند.
چرا چنین است؟ محققان دانشگاه شیکاگو گزارش کردهاند که کمبود خواب، تعادل هورمونهای ما را بر هم میزند. همچنین، هم سبب کاهش لپتین (که به داشتن احساس سیری کمک میکند) میشود و هم هورمون گرلین(که مسبب احساس گرسنگی است) را افزایش میدهد. بنابراین، علیرغم اینکه گرسنه نیستیم، احساس گرسنگی کرده و شروع به غذا خوردن میکنیم. علاوه بر این، خواب ارزانترین و آسانترین راه مقابله با چاقی است!
7. وزن همسر و اعضای خانواده هم مهم است!
هنگامی که شوهر 188 سانتیمتری و 163 کیلوگرمی خانم جودی دیکسون، 57 کیلو از وزن خود را کم کرد، او احساس چندگانهای داشت. او کسی بود که همیشه مواظب وزنش بود و ورزش میکرد. او همیشه کسی بود که تلاش میکرد شوهرش فعالیت بیشتری داشته باشد. مورت، یک نماینده فروش تجهیزات پزشکی است. او مرد رفتن به پارتیها بود. اما پس از اینکه وزن کم کرد، زندگی متفاوتی را در پیش گرفت. این مطلب را همسر او میگوید که 43 سال دارد و مادر دو فرزند است. آنها در نیوجرسی زندگی میکنند. او به یاد میآورد که "مردان و زنان دور او حلقه میزدند و سوی کاریزمای او کشیده میشدند!" من احساس حسادت میکردم. دیکسون خود را با غذا خوردن تسکین میداد و قبل از تصمیم برای انجام هر اقدامی، ده کیلو وزن اضافه کرد. سپس او به همراه همسرش دوچرخهسواری را آغاز و در یک برنامه رژیم، نامنویسی کردند. سرانجام حدود پانزده کیلو کم کرد و در فکر بیشتر وزنکمکردن است.
دیکسون این اضافه و كم کردن وزن را به احساس حسادت خود نسبت میدهد. اما تحقیقات نشان میدهند که اضافه کردن و کم کردن وزن میتواند مسری باشد. براساس یک تحقیق چاپ شده در مجله پزشکی نیوانگلند (که یکی از معتبرترین مجلات پزشکی است)، اگر یکی از زوجین چاق باشد، دیگری نیز به احتمال 37% چاق خواهد شد. محققان نتیجه گرفتند که به نظر میآید چاقی در شبکههای اجتماعی گسترش مییابد.
چنانکه درمورد دیکسون دیده شد، لاغر شدن دستکم در درون خانواده، واگیردار است: هنگامی که دیکسون برنامه کاهش وزن خود را آغاز كرد، بزرگترین دختر او نیز اضافهوزن داشت. او از برنامههای سالم رژیمی مادرش در این برنامه پیروی و حدود بیست کیلو از وزن خود را کم کرد.
منبع: سلامتنیوز