تبیان، دستیار زندگی
گفت وگوی اختصاصی تبیان با «یوان ریدلی» مستند ساز انگلیسی
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : محمد صابری
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

از «بی بی سی» تا «سینمای ایران»

گفت وگوی اختصاصی تبیان با «یوان ریدلی» مستند ساز مسلمان شده انگلیسی


یوان ریدلی که این روزها برنامه سیاسی هفتگی اش در press tv یکی از بحث برانگیزترین برنامه هاست، خبرنگار تازه مسلمان شده ای است که تا قبل از دستگیری توسط طالبان، در خبرگزاری BBC به عنوان خبرنگار و مستندساز فعالیت می کرده است.


یوآن ریدلی

نفوذ به «گوانتانامو»

وی که سازنده مستند جنجالی "گوانتانامو؛ بدون حصار" است، درباره اینکه چطور توانسته شانس حضور در گوانتانامو را داشته و درباره این زندان مخوف که همه دوست دارند درباره اش بیشتر بدانند، مستند بسازد می گوید: این اتفاق برای خود من هم خیلی عجیب بود چون بخشی از سرنوشت من را رقم زد اما داستان از این قرار بود که در یکی از برنامه های سیاسی آخر هفته، راجع به مداوای بیماران در زندان گوانتانامو صحبت شد و اینکه پزشکان در این زندان به وظیفه پزشکی خود عمل نمی کنند. بعد از پخش این برنامه بود که از گوانتانامو تماس گرفتند و گفتند که این حرف ها حقیقت ندارد. من هم به آنها گفتم که اگر حقیقت ندارد، بگذارید بیایم و از آنچه که واقعی است فیلم بسازم. آنها مخالفت کردند و من گفتم پس آزادی بیان چه می شود؟ ارتباط قطع شد و چند ساعت بعد دوباره با من تماس گرفتند و گفتند که به زندان بروم و من هم با حالت شوخی به آنها گفتم یعنی بلیط یکسره برای گوانتانامو بگیرم؟ و آنها در جواب من گفتند که نه. برای ساخت فیلم به شما اجازه داده شده است. 9 ماه بعد بود که توانستم به گوانتانامو رفته و درباره آنجا فیلم بسازم."

مستندسازی تحت نظارت!

ریدلی با اشاره به سختی هایی که سر راه ساخت این مستند بوده است توضیح می دهد: "در تمام مراحل ساخت این مستند، یک گروه هفت نفری از نگهبانان من را همراهی می کردند علاوه بر اینکه در همان ابتدای ورودم به زندان،یک سری قوانین مشخص را هم به من گوشزد کزدند که به نظرم عجیب می آمد.مثل اینکه موقعیت مکانی زندان نباید در هیچ کدام از صحنه ها مشخص باشد و اینکه حق گفتگوی مستقیم با هیچ کدام از نگهبانان زندان را ندارم. با این وجود، آخر هر روز تمام راش ها را چک و برخی از صحنه ها را سانسور می کردند.

سینمای ایران در انگلستان یکی از رازهایی است که به طور بسیار ماهرانه ای از مردم آنجا مخفی نگه داشته شده است. بغیر از تعداد اندکی از فیلمسازان ایرانی که صدایشان به گوش همه رسیده است، دیگر خبری از سینمای ایران نیست و خیلی به این مقوله پرداخته نمی شود.

البته هیچ کدام از صحنه های کلیدی فیلم حذف نشد بلکه بیشتر صحنه هایی که مربوط به جغرافیای مکانی گوانتانامو بود را حذف کردند." وی درباره واکنشهایی که به این مستند شده توضیح می دهد: "تا به الان تنها یک نفر با این فیلم مخالف بوده و آن یک نفر هم کسی بود که مدتها در گوانتانامو زندانی بوده و علت اعتراض او هم این بود که چرا عمق فاجعه را نشان نداده ام. البته من سعی کردم نگاه فیلم مستند باشد و حرف خودش را بزند اما فکر می کنم موفق نبوده است چراکه دوباره از طرف مسئولان گوانتانامو با من تماس گرفته شد و برای ساخت فیلم دیگری در این باره،به آنجا دعوت شدم و این در حالی است که یک هفته قبل از این تماس،با ویزای من به دلیل حمایت از تروریسم،موافقت نشده بود."

یوآن ریدلی

کنجکاوی نسبت به سینمای ایران

در ادامه ریدلی با ابراز علاقه فراوان به سینمای ایران می گوید: "ماجرای آشنایی من با سینمای ایران و سفرم به این کشور باعث شد تا درباره سینمای ایران به این حقیقت برسم که موضوعات مطرح شده چه به صورت مستقیم و چه غیر مستقیم در محتوای آثار سینمایی، بسیار نوآورانه و بکر است و همین موضوع باعث شد تا کنجکاوی من به شدت تحریک شده و پیگیر سینمای ایران باشم." وی با اشاره به این نکته که سینمای ایران در کشوری مثل انگلستان بسیار ناشناخته است ادامه می دهد: "سینمای ایران در انگلستان یکی از رازهایی است که به طور بسیار ماهرانه ای از مردم آنجا مخفی نگه داشته شده است. بغیر از تعداد اندکی از فیلمسازان ایرانی که صدایشان به گوش همه رسیده است، دیگر خبری از سینمای ایران نیست و خیلی به این مقوله پرداخته نمی شود. با وجود مطالعاتی که در زمینه سینمای ایران داشته ام و حضور در چند فستیوال فیلم در ایران، متاسفم از اینکه این همه استعداد و توانایی که در سینماگران ایرانی وجود دارد، از دید غرب پنهان مانده و به نظر من خیلی خوب است که دولت شما بتواند راهی برای معرفی این سینمای شریف به جهان پیدا کند."

من حالا یک مسلمانم...

ریدلی با بیان این موضوع که مستند جدیدش به زودی از شبکه  press tv پخش خواهد شد، در پاسخ به این سوال که آیا دوست دارد که زندگی خودش دستمایه ساخت یک مستند بشود یا خیر؟ می گوید: "تا قبل از این افراد زیادی از آمریکا با من تماس گرفته اند و ابراز تمایل کرده اند برای اینکه از زندگی من بخصوص آن بخشی که مربوط به نجات من توسط ارتش آمریکا می شود، فیلم بسازند و البته برای اینکه نظر من را جلب کنند، خیلی هم به اعراب و مسلمانان بد و بیراه گفته اند اما من رد کرده ام چون اول اینکه من حالا یک مسلمانم و دوم، تمام زندگی من، شامل آن بخشی که اینها دوست دارند درباره اش فیلم بسازند، نمی شود. با این حال اگر قرار باشد کسی از داستان واقعی زندگی ام فیلم بسازد، دوست دارم آن یک نفر ایرانی باشد."

مریم قاضی زاده

 بخش سینما و تلویزیون تبیان