چگونه با کودک لجبازم رفتار کنم؟

پرسش: کودکی شانزده ماه دارم که خیلی لجبازی می كند و با توسل كردن به گریه هر چیزی را كه می خواهد به دست می آورد. لطفا راهنماییم کنید تا چگونه با او رفتار کنم؟

پاسخ: نظم موثر، بهترین راه پیشگیری و همکاری با یک کودک لجباز است. برای به کار بردن این روش می باید از دو قانون استفاده کرد.

- قانون اول: در رفتار با کودک باید ثابت قدم بود. یعنی اینکه شما و همسرتان باید از قبل، در مورد اینکه فرزندتان مجاز به انجام چه کارهایی است و چه کارهایی را نباید انجام دهد، هماهنگ باشید. و نیز باید بدانید، در صورتیکه فرزندتان از حد خود تجاوز کرد چگونه با او برخورد کنید که در این مورد نیز نیاز به هماهنگی قبلی و ثبات و استمرار دارید.

- قانون دوم: وقتی کودکی لجبازی می کند، آرام اما محکم و ثابت قدم باشید. اگر این دو قانون را درست اجرا کنید، حد و حدود خود را درک می کند. داشتن برنامه ریزی روزانه برای کودک باعث می شود تا شرایطی که باعث تنش شده کم شود و کودک بفهمد که شما چه توقعاتی از او دارید. شما نیز باید وقتی برای کارهای مورد علاقه کودک در نظر بگیرید. باید بدانید که کودکان دارای نظرات خاص خود هستند و می توانند برای خود تصمیم بگیرند. این مسئله بخش مهمی از شکل گیری شخصیت کودک را شامل می شود. حتی گاهی اوقات زمانی را با در نظر گرفتن نظر او و مشورت با او برای انجام فعالیت تنظیم کنید. پس این شما هستید که مسائل قابل بحث و غیر قابل بحث را مشخص می کنید.

آرام اما محکم و قاطع به فرزندتان بگویید که به رفتارش خاتمه دهد و دوست ندارید که این کار تکرار شود چون به هیچ وجه آن را نمی پذیرند.

اگر از کار خود دست برنداشت به کودکتان بگویید اگر به کارش ادامه دهد، تنبیه خواهد شد. اخطار و آگاهی دادن از مراحل مهمی بشمار می رود.

در آخرین مرحله اگر کودک به خواسته شما عمل نکرد باید تنبیه شود. اما بهتره در مورد چگونگی تنبیه هم اطلاعاتی کسب کنید که خود جای بحث دارد. کنترل همیشگی از سوی والدین شخصیت کودک را ضعیف می کند. از سوی دیگر اگر کودک به حال خود رها شود نتیجه آن کودکی خواهد بود غیرقابل کنترل، که حرف والدینش هیچ تاثیری بر او ندارد.

شیوع لجبازی بیشتر بین سن 2 تا 5 سالگی است. زیرا کودکان به دنبال هویت، استقلال و خودباوری هستند و با لجاجت خود می ‌خواهند به والدین بگویند کارها آن طوری پیش میرود که من می خواهم.

خلق و خو در کودکان تحت تاثیر عوامل ژنتیکی هم قرار دارد. بعضی از کودکان ذاتاً ناآرام هستند اما والدین آنها، خود را سرزنش می ‌کنند که در تربیت فرزندشان درست عمل نکرده‌اند.

کودک نباید بیاموزد که با لجبازی و تندخویی می ‌تواند هر چه را که بخواهد بدست آورد. بلکه کودک باید یاد بگیرد که خواسته ‌های خود را بصورت آرام و مسالمت آمیز ابراز کند. اما درصورت لجبازی کودکان، والدین باید به آنها بی‌اعتنایی کنند و از آن محیط خارج شوند.

اولین، مهمترین و ساده ترین راهی که مادر باید در برابر لجبازی کودک از خود نشان دهد بی اعتنایی به کارها و یا لجاجت اوست. در حقیقت نادیده گرفتن و بی ‌توجهی والدین به لجبازی کودکان این رفتار را در آنها کاهش می ‌دهد.

مادر باید بعد از آرام شدن کودک، او را بغل و سپس آرام نوازش کند. اما راجع به رفتار و لجاجت چند دقیقه قبل وی صحبت نکند. بغل کردن کودک و توجه به او در هنگام لجبازی به که کودک می آموزد برای جلب توجه با لجبازی و تند خویی می‌تواند هر چه از جمله توجه والدین را بدست آورد. روش دیگری که برای کاهش لجبازی در کودک موثر است این است که در هنگام لجبازی کودک را به محل دیگری ببرید بعد از اتمام این کار دوباره او را برگردانید.

جداسازی نیز یکی از روشهای مدرن تنبیه است که باید انجام دهند؛ جداسازی کودک حدود چند دقیقه به طول می کشد به عبارتی دیگر، جداسازی کودک برابر با سن او باید انجام شود. یعنی اگر کودک 2 سال دارد باید 2 دقیقه، اگر 4 سال 4 دقیقه و اگر 5 سال سن دارد 5 دقیقه او را تنها در یک اتاق بگذارید در این اتاق نباید وسایل سرگرمی کودک و نیز وسایل خطرناک وجود داشته باشد. بعد از این چند دقیقه اگر سر و صدا و یا گریه و جیغ کودک تمام شده بود او را از اتاق بیرون بیاورید. اما اگر جیغ و داد کودک همچنان ادامه داشت دوباره او را با همین زمان معین به داخل اتاق ببرید، این عمل را تا آنجا باید تکرار کرد که کودک از پرخاشگری و لجبازی آرام شده باشد.

از طرف دیگر وقتی کودک با رفتار پذیرفته‌ای خواسته‌اش را با والدین در میان می گذارد، والدین باید از واژه‌ها و جمله ‌های مثبت مثل تحسین و تشویق استفاده کنند.

همچنین باید مد نظر داشته باشید که زمینه را برای عصبانیت و لجبازی او فراهم نکنید مثل خستگی او عصبانیت را به دنبال دارد.

مشاور پاسخگو: کهتری

تنظیم: مرکز مشاوره