ادعای ارتداد !

بررسی حقوقی گزارش گزارشگر

ویژه سازمان ملل متحد (2)

در گزارش جناب آقای احمد شهید گزارشگر ویژه سازمان ملل درمورد نقض حقوق بشر در ایران  این مساله نیز مورد غفلت واقع شده است كه از ایشان انتظار می رفت  لااقل به عنوان یك مسلمان از حكمی كه بار ها در قرآن كریم به صراحت مطرح شده اینگونه انتقاد نكنند  و واقعا جای سوال دارد چطور یك مسلمان به خودش اجازه می دهد بخاطر یك ماموریت سازمان ملل متحد و اعطاء عنوان نه چندان مهمی همچون " گزارشگر ویژه" در برابر حكم صریح قرآن مبنی بر وجود جرم ارتداد بایستد؟!!

مقدمه:

احمد شهید در گزارش خود ادعای ارتداد و محكومیت به آن را در سال 2011 توسط ایران را طرح كرده است و به این حكم صریحا انتقاد نموده است  ؛ نظام حقوقی اسلام که نه صرفا به زعم یک مسلمان بلکه به اعتقاد غیر مسلمانان که متخصص شناخت نظامهای حقوقی هستند و درحوزه حقوق تطبیقی زبانزد عالمند از جمله پنج نظام بزرگ حقوقی جهان است واز این رو جرم  ارتداد را در این نظام باید با ملاحظه همه ابعاد حقوقی آن در نظر گرفت و ارتباط آن با مبانی نظام حقوقی اسلام مورد توجه قرار گیرد بااین حال در گزارش جناب آقای احمد شهید گزارشگر ویژه سازمان ملل درمورد نقض حقوق بشر در ایران  این مساله نیز مورد غفلت واقع شده است كه از ایشان انتظار می رفت  لااقل به عنوان یك مسلمان از حكمی كه بار ها در قرآن كریم به صراحت مطرح شده اینگونه انتقاد نكنند  و واقعا جای سوال دارد چطور یك مسلمان به خودش اجازه می دهد بخاطر یك ماموریت سازمان ملل متحد و اعطاء عنوان نه چندان مهمی همچون " گزارشگر ویژه" در برابر حكم صریح قرآن مبنی بر وجود جرم ارتداد بایستد؟!!

گزارشگر ویژه در بند دیگری از گزارش خود آورده است: « به دلیل گزارشهای مبنی بر استفاده گسترده مجازات مرگ برای ......... که قوانین بین المللی در خصوص جنابت های خیلی جدی هم نمی دهند اظهار نگرانی جدی دارد»

این عبارت گزارشگرویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز قابل نقداست زیرا اینکه قوانین بین الملل همچو دیوان کیفری بین المللی(ICC) درخصوص جرایم بین المللی همچون نسل کشی، جنایت علیه بشریت و جرایم جنگی مجازات مرگ را پیش بینی نمی کند[1] خود قابل نکوهش و ناشی از همان تفکر بد بینانه نسبت به مرگ است که آن را پایان همه هستی انسان می شمارد درواقع این عبارت گزارشگرویژه بیش از آنکه انتقاد از وضعیت حقوقی و قانون جمهوری اسلامی ایران باشد انتقادی است  که اگر با دقت نگریسته شود به قوانین بین المللی وارد است نه قوانین جمهوری اسلامی ایران .

به  عبارت دیگر اگر گزارشگرویژه خودش با این قید که گزارش آوره است «خیلی جدی» جنایت هایی را خیلی جدی می داند، چطور مجازات حبس را آنهم با انعطافی کرد در قوانین بین المللی وجود دارد مطلوب تلقی می کند؟!

گزارشگرویژه همچنین به موضوع دیگری انتقاد نموده است : « محکومیت به اعدام یک نفر به جرم  ارتداد در سال 2011»  این انتقاد گزارش گرویژه دارای اشکالات  متعددی است که برخی از آنها اشاره می گردد:

اشکال اول این بند گزارش گزارشگر ویژه: عدم ارایه مستند هیچ مستند و مدرک درخصوص این ادعای گزارگشر ویژه ارائه نشده است وقتی تاریخ دقیق موضوع، حتی صرف اسم و فامیل متهم توسط گزارشگرویژه اعلام نشده است در حالیکه گزارشگرویژه در بسیاری از موارد دیگر هیچ ابائی نداشت از نام بردن اسامی و اشخاص .

اشکال دوم این بند گزارش گزارشگر ویژه :عدم شناخت حقوق اسلام نظام حقوقی اسلام که نه صرفا به زعم یک مسلمان بلکه به اعتقاد غیر مسلمانان که متخصص شناخت نظامهای حقوقی هستند و درحوزه حقوق تطبیقی زبانزد عالمند[2] از جمله پنج نظام بزرگ حقوقی جهان است واز این رو جرم  ارتداد را در این نظام باید با ملاحظه همه ابعاد حقوقی آن در نظر گرفت و ارتباط آن با مبانی نظام حقوقی اسلام مورد توجه قرار گیرد.

در اینجا صرفاً به این نکته بسنده می کنیم که همانطور که در همه نظام های حقوقی دفاع از خود یا وابستگان و یا حتی غیر وابستگان تحت شرایط مربوط به آن به عنوان دفاع مشروع تلقی شده است درنظام حقوق اسلامی اهانت خداوند متعال دارای ضمانت اجرای کیفری فوری است.

بدین ترتیب نسبت دادن هرگونه واژه تحقیر آمیز یا گستاخانه همچون نیستی ،پستی ویا انکار خدا  آنهم صرفاً هنگامی که از طرف یکی از کسانی که نعمت اسلام و مسلمان بودن به ایشان یا پدر ومادرایشان اعطاء شده صورت می گیرد و این عمل توسط شخص  بدون هیچ گونه تجسس و اعمال فشار علناً ابزار و اظهار می شود قابل مجازات است و البته مجازات او نیز همیشه محکومیت به مرگ نمی باشد.

از ایشان انتظار می رفت  لااقل به عنوان یك مسلمان از حكمی كه بار ها در قرآن كریم به صراحت مطرح شده اینگونه انتقاد نكنند  و واقعا جای سوال دارد چطور یك مسلمان به خودش اجازه می دهد بخاطر یك ماموریت سازمان ملل متحد و اعطاء عنوان نه چندان مهمی همچون " گزارشگر ویژه" در برابر حكم صریح قرآن مبنی بر وجود جرم ارتداد بایستد؟!!

بدین ترتیب می توان انتقادات   ذیل را بر این عبارت گزارشگر ویژه حقوق بشر وارد دانست و آن را بی اساس تلقی کرد:

نقد یکم: عدم ارائه هرگونه مستند مبنی ادعای اشاره شده

نقد دوم:صرفنظر از ارائه هرگونه مستند ، گزارشگر ویژه نتوانسته است  مشخصات یا حتی نام و فاعل شخصی مورد ادعا را حتی به نحو اختصاری مشخص کند  یا  حداقل دادگاه محكوم كننده را بیان كند.

نقد سوم- جرم ارتداد در نظام حقوقی اسلامی به عنوان یک نظام حقوقی مستقل درجهان شناخته شده دارای مبانی عقلانی است و غیر مسلمانان نیز به آن اذعان دارند .

نقد چهار م- مجازات ارتداد همیشه مرگ نمی باشد و اینکه گزارشگرویژه آن را به عنوان یکی از انتقاداتی که به مجازات اعدام می باشد طرح کرده نا درست می باشد ؛ مجازات زن مرتده هرگز مرگ نیست و مجازات مرد  مرتد نیز اگرمرتد ملی باشد مشروط به عدم اجابت استتابه است.[3]

نقد پنجم- جبران خسارت ناشی از ارتداد یک مسلمان  به ارزش های و دین اسلام و جامعه اسلامی  که براساس آن زندگی و تلاش های مختلف خود را در جهت حفظ آن پایه ریزی می کند( با توجه به شرایط محکومیت ارتداد که اظهار یاعملکرد مبین انکار خداوند یا ضروریات آن است ) جز با مجازات به تفصیل اشاره شده ممكن نیست .

نتیجه گیری

هرچند ادعا های احمد شهید گزارشگر ویژه سازمان مللل متحد علیه ایران دارای صفحات متعددی است كه مسایل  گوناگونی را  مطرح می كند اما  این ادعاها فاقد مستند است و معمولا به سهولت قابل نقد خواهد بود در این مقاله دو عبارت ذیل مورد نقد  قرار گرفت  و نقد شد :

«افزایش چشم گیری را در تعداد اعدام های ثبت شده در ایران ثبت کرده است»

«مجازات اعلام در پرونده هایی که متهم حق دادرسی عادلانه داده نمی شود نگران کننده است»

« اعدام های گروهی مخفیانه در داخل زندان ها به تعداد و هشدار دهنده ای رخ می دهد»

ادامه نقد این گزارش را در مقالات آتی ان شاؤ الله تقدیم خواهیم نمود

ادامه دارد......

پی نوشت:

[1] -Rome Statute of the International Criminal Court, Text of the Rome Statute circulated as document A/CONF.183/9 of 17 July

[2] همچون  رنه  داوید .حقوق تطبیقی . چاپ اول .

[3] برای مطالعه بیشتر بنگرید به تحریر الوسیله حضرت امام خمینی . باب حدود . حد ارتداد

منابع و مآخذ

1- مقایسه اعلامیه حقوق بشر اسلام و غرب ، علامه محمدتقی  جعفری ، نشر كرامت .

2-  بیانیه قاهره درخصوص حقوق بشر در اسلام (مصوب نوزدهمین نشست وزرای خارجه كنفرانس اسلامی) و قطعنامه شماره p – 19/49-1990)

3- بیانیه حقوق و مراقبت از كودك در اسلام (مصوب هفتمین كنفرانس سران اسلامی به موجب قطعنامه شماره c-7/16-1994)

4-كنوانسیون حقوق كودك سازمان ملل متحد در سال 1989 .

5-سازمان كنفرانس اسلامی ، فرزاد ممدوحی.

6- حقوق حیوانات در اسلام  ، علامه محمدتقی  جعفری

7- منشور سازمان كنفرانس اسلامی OIC

8-  بیانیه داكا درخصوص حقوق بشر در اسلام (مصوب چهاردهمین نشست وزرای خارجه كنفرانس اسلامی در دسامبر 1983)

9- فلسفه حقوق بشر ،(سلسله بحثهای فلسفه دین ) آیت الله جوادی آملی .1383،مركز نشر اسراء .

10میر محمد صادقی  ،  حقوق جزای بین المللی تهران.میزان سال 1386