6 راست و دروغ‌ در مورد جوشانده‌ها

گیاهانی که در خاک سالم یعنی به دور از آفت‌کش‌ها و سرشار از ترکیبات ارگانیکی و مواد معدنی رشد می‌کنند تأثیر و خواص بیشتری دارند.

جوشانده‌ها! نسخه‌ی تجویزی مادرها و مادربزرگ‌ها! آیا اعتقادی به این درمان‌های خانگی ندارید؟ باید بگوییم سخت در اشتباهید. در خیلی از موارد، خواص درمانی آن‌ها به اثبات رسیده است. البته مثل هر حوزه‌ی دیگری باورهای نادرستی هم در مورد آن‌ها شکل گرفته است.

در این مقاله قصد داریم شما را با درست و غلط این باورها آشنا کنیم، با ما همراه باشید.

جوشانده‌ها باید لیتری مصرف شوند تا افاقه کنند

این باور غلط است. متخصصان طب گیاهی معتقدند که روزانه 3 فنجان از هر جوشانده کافی است. کیفیت گیاهان دارویی به کمیت آن‌ها ارجحیت دارد. گیاهانی که در خاک سالم یعنی به دور از آفت‌کش‌ها و سرشار از ترکیبات ارگانیکی و مواد معدنی رشد می‌کنند تأثیر و خواص بیشتری دارند.

برای این که یک گیاهی انرژی و خاصیت بیشتری داشته باشد باید به ریتم بیولوژیکی آن احترام گذاشت. متخصصان معتقدند که گیاهان ریشه‌ای باید صبح خیلی زود چیده شود، برگ‌ها بعد از این که آبی به آن‌ها می‌خورد و گل‌های گیاهان بعد از این که آفتاب به آن‌ها می‌تابد.

بهتر است عصر در مصرف جوشانده زیاده‌روی نشود زیرا ممکن است باعث شود در طول شب بیدار بمانید و کیفیت خوابتان به هم بخورد

اگر این شرایط فراهم و رعایت شود گیاهی بدون پلاسیدگی، بدون گرد و خاک با ظاهری سالم برداشت خواهد شد. زمانی که آبی به برگ گیاهان زده می‌شود، عطر و بوی خود را آزاد می‌کند و رنگ طبیعی خود را نشان می‌دهد. توصیه می‌کنیم به گیاهانی که در اینترنت به فروش می‌رسند اعتماد نکنید زیرا 5 درصد این گیاهان تقلبی‌اند.

همه‌ی جوشانده‌ها باید شب مصرف شوند

این باور نیز اشتباه است. بدون شک جوشانده‌ی بابونه یا گیاه شاه پسند که خواص آرام بخشی و ضد اسپاسمی دارند و برای هضم بهتر غذا و خواب راحت استفاده می‌شوند را آخر شب مصرف می‌کنند، اما بیشتر گیاهان و جوشانده‌ها باید در طول روز مصرف شوند: مثل سرکه قرمز برای تسکین پادرد، نعناع برای بهبود دل درد.

بهتر است عصر در مصرف جوشانده زیاده‌روی نشود زیرا ممکن است باعث شود در طول شب بیدار بمانید و کیفیت خوابتان به هم بخورد. بر خلاف باورهای رایج، این نوشیدنی‌ها همیشه عاری از کافئین نیستند و امکان دارد به جای این که خواب راحتی برای شما بیاورند باعث بی‌خوابی‌تان شوند. توصیه می‌کنیم گیاهانی مثل جینسنگ، زنجبیل، آویشن و غیره را که خواص تقویت‌کنندگی دارند، صبح مصرف کنید.

جوشانده‌های گیاهی، مزه‌ی دارو می‌دهند

درست است. اما راه‌هایی هم وجود دارد تا طعم بد و تلخ بعضی از این گیاهان را عوض کنید. اولاً که لازم نیست برای یک فنجان جوشانده مشت مشت از برگ گیاه مورد نظر استفاده کنید. ثانیاً می‌توانید گیاه مورد نظر را با گیاهان دیگر که طعم بهتری دارند مخلوط کنید مثل جعفری، گیاه شاه‌پسند و بادرنجبویه. اگر لازم است که حتماً جوشانده‌تان را بدون قند بخورید (چون امکان دارد که قند یا شکر، خواص گیاهان را کم کند) می‌توانید یک قاشق عسل به آن اضافه کنید تا طعم آن بهتر شود.

افراط در مصرف جوشانده‌ها می‌تواند به سلامتی آسیب بزند

کاملاً درست است. هر ماده‌ی غذایی، گیاهی یا دارویی که مصرف می‌کنید ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. خیلی‌ها معتقدند که داروهای گیاهی عوارض ندارند و با اعتقاد به این که «اگر درمان نکند ضرری هم ندارد» هر جوشانده‌ای را به هر میزانی که دلشان می‌خواهد مصرف می‌کنند. اما این باور نادرستی است.

متخصصان معتقدند که گیاهان ریشه‌ای باید صبح خیلی زود چیده شود، برگ‌ها بعد از این که آبی به آن‌ها می‌خورد و گل‌های گیاهان بعد از این که آفتاب به آن‌ها می‌تابد

مصرف بیش از اندازه‌ی جوشانده‌ها و گیاهان دارویی نیز می‌تواند به سلامتی شما آسیب بزند. به عنوان مثال گیاه ریش‌بز که خون را رقیق می‌کند برای افرادی که داروی ضد انعقاد مصرف می‌کنند توصیه نمی‌شود. جوشانده‌ی نعناع جذب آهن را کاهش می‌دهد و برای همین نباید بین غذا خورده شود. گیاه مریم گلی اگر بیش از اندازه مصرف شود امکان دارد باعث مسمومیت شود. برای همین توصیه می‌شود که دوره‌ی مصرف یک جوشانده، بیش از 9 روز نباشد.

بعضی از گیاهان اثرات سمی دارند. مریم گلی برای افرادی که به برخی از سرطان‌ها مبتلا هستند مورد منع مصرف دارد.

زنان باردار باید از مصرف روغن‌های ضروری برخی از گیاهان مثل گیاه آویشن، مریم‌گلی یا رزماری اجتناب کنند.

قبل از این که شروع به مصرف جوشانده‌هایی بکنید که به شما توصیه شده است با یک متخصص مشورت کنید.

تأثیر جوشانده‌ها از قرص‌ها یا روغن‌های گیاهی ضروری کم‌تر است

این باور، هم درست است و هم نادرست. گیاهان مختلف خواص مختلفی دارند. برای مثال جوشانده‌ی نعناع مشکلات گوارشی را برطرف می‌کند در صورتی که روغن ضروریِ همین گیاه اگر روی شقیقه‌ها مالیده شود میگرن را تسکین می‌دهد. برای همین نمی‌توان گفت کدام محصول به دیگری برتری دارد.

جوشانده‌ها چند مزیت دارند. آب یک حلال فوق‌العاده است که تقریباً تمام خواص اصلی گیاهان را فعال می‌کند. این در حالی است که امکان دارد همان خواص با مصرف مکمل‌های غذایی جذب بدن نشود. جوشانده‌ها آب بدن را تأمین و همزمان توکسین‌ها را دفع می‌کنند.

جوشانده‌ها، درمان کننده‌اند

درست است. امروزه محققان بیش از هر زمان دیگر روی خواص درمانی گیاهان مطالعه می‌کنند. مطالعات نشان داده است که نوشیدن روزانه دو فنجان جوشانده‌ی گیاه مریم‌گلی، کلسترول افراد دیابتی را پایین می‌آورد.

برخی از گیاهان سرشار از آنتی اکسیدان‌ها هستند و همین امر باعث می‌شود که عوارض جانبی آن‌ها به حداقل برسد و درمان سرطان را سرعت ببخشند. در واقع محققان ثابت کرده‌اند که جوشانده‌ها تنها برای درمان زکام، استرس و بی‌خوابی نیستند بلکه می‌توانند خواص درمانی شگفت انگیز دیگری نیز داشته باشند.

فاطمه مهدی پور
بخش تغذیه و آشپزی تبیان