شرط پیمودن قله های ترقی
عبادت
بندگى خالصانه خمیر مایه اصلی رشد و ترقّى معنوى و پیمودن مراحل كمالات است. در اینجا به علل ترقی معنوی عارف بزرگ آیت الله میرزا حبیب الله اشتهاردى كه خود شخصیتی ساخته و ممتاز بود می پردازیم.
دخترش نقل مىكند: تا آن جا كه به یاد دارم، پدرم همیشه یك ساعت و نیم قبل از اذان صبح از بستر برمى خاست، نماز شبش ترك نمىشد و آواى دل نواز و گریهاش در نیمههاى شب در حال عبادت به گوش مىرسید. با تلاوت قرآن و دعا و مناجات، بسیار مأنوس بود. او در عبادت خدا، تواضع و ادب مخصوصى داشت، مصداق این سخن حضرت زهرا سلام الله علیها بود كه به خدا عرض مىكرد:
اَللّهمّ ذَلِّل نفسى فى نفسى، و عَظِّم شأنك فى نفسى.
خدایا! خودم را نزد خودم كوچك كن و مقام خودت را نزد من بزرگ نماى. (اعیان الشیعه، ج 1ص .323 )
نماز اول وقت و نماز با جماعت را هیچ گاه ترك نمىكرد. یكى از افراد مؤمن و متعهد مىگوید:
شبهاى جمعه در قنوت نماز، دعاى یا دائم الفضل على البریّة... را با حال عارفانه و مخلصانه ویژهاى مىخواند و با این كه بیش از پنجاه سال از آن وقت گذشته است، حالت معنوى و ملكوتى او را هنگام خواندن این دعا فراموش نمىكنم. نشانههاى روح تعبّد و وظیفهشناسى و احساس مسؤولیت از گفتار و رفتارش آشكارا دیده مىشد. از این رو تأثیر نفس مخصوصى داشت، چرا كه وقتى سخن از دل برآید، بر دل مىنشیند.
یكى از اهالى اشتهارد مىگفت: روزى در ماه رمضان از بازار عبور مىكرد، صداى قرآن از رادیو شنیده شد، ایشان به احترام قرآن توقف كرد و آیات قرآن را استماع كرد، سپس از آن جا گذشت، چرا كه قرآن مىفرماید:
"و اذا قرىء القرآن فاستمعوا له و انصتوا لعلّكم ترحمون"؛
هنگامى كه قرآن خوانده مىشود، گوش فرا دهید و خاموش باشید، شاید مشمول رحمت خدا شدید. (اعراف، آیه .204)
عشق به ولایت
آیت الله میرزا حبیب الله اشتهاردى شیفته ولایت بود و رابطهاى عارفانه با آنان داشت. در نجف اشرف و سامرّا همواره با حرم مطهر امیر مؤمنان على(ع)و امامین عسكریین(ع) انس و و ارتباط وی ژه ای داشت. پس از هجرت میرزا به سامرا وقتى آیت الله میرزا حبیب الله اشتهاردى به سامرّا آمد، نظر به این كه اكثر ساكنان آن جا از اهل تسنن بودند، در اذان جمله اشهد انّ علیّاً ولىّ الله گفته نمىشد، تلاش ایشان و همفكران و شاگردانش باعث شد كه در گلدستههاى حرم، در اذان آواى نشاطانگیز اشهد انّ علیّاً ولىّ الله بلند شود.
ایشان مىفرمود: خیلى خوشحالم كه این آوا و نوا در این مركز براى همیشه بلند شده و به سمع مردم مىرسد.
او در رواق حرمین عسكریین(ع) در سامرّا اقامه جماعت مىكرد، همیشه شب و روز در كنار مرقد دو امام معصوم(ع)، از انوار ولایت مستفیض مىشد، و همواره سلامها و درودهاى خالصانه خود را نزدیك به روان پاك امامان(ع) و بستگان امامان(ع) نثار مىكرد و با بوسیدن ضریح منوّر آنها، از نسیم معطر و دلانگیز ولایت و امامت، شاداب مىشد.
فرزندش مرحوم میرزا على عسكرى(ره) نقل مىكرد:
در سامرّا معروف بود كه پدرم چهل شب كنار شطّ سامرّا مىرفت و در آن جا غسل كرده و قبل از اذان صبح به حرم مطهر امامین عسكریین(ع) مىآمد و به عبادت و مناجات مىپرداخت، تا شب چهلم شد، پدرم فرمود: دركنار ضریح مشغول نماز بودم، ناگاه دیدم سیّد جلیل القدر و شكوهمندى بدون اذن دخول، وارد حرم شد. حواسم بود كه نكند امام زمان(عج) باشد، نگاهى به من كرد و رفت. سیّد ارجمند پس زا زیارت، از حرم خارج شد و من كه محو جمال و كمال آن سیّد نورانى شده بودم، پس از نماز با شتاب از حرم بیرون آمدم تا دامن او را بگیرم، ولى دیگر او را ندیدم، از خدمه حرم و كفش دارها پرسیدم، آنها گفتند: ما آمدن و بازگشت چنین سیّدى را در این جا ندیدم.
احترام به سادات
از یكى از شاگردانش نقل شده است كه مىگفت:
او بسیار به سادات احترام مىكرد، روز غدیر در سامرّا او را دیدم كه در كنار در خانهاش با كمال تواضع نشسته است و به افرادى كه وارد مىشدند، خوش آمد مىگوید. او براى همه بر مىخاست و دیدم كه دست سادات را مىبوسید، با این كه بعضى از آن سادات، از نظر سن، كوچكتر از او بودند و مىفرمود: من با این بوسه، دست حضرت على(ع)را بوسیدم.
آیت الله كاشانى مىفرمود: یكى از روزها كه همه شاگردان آمده بودند، ایشان دیر آمد. مرحوم آیت الله سید على شاهرودى - یكى از شاگردان میرزا - از او پرسید: چرا دیر آمدید، آیا پیش آمدى شده بود؟ آیت الله میرزا حبیب الله در پاسخ فرمود: امروز براى زیارت به حرم رفتم به عللى تأخیر افتاد، لذا دیر شد و معذرت مىخواهم. بعد یكى از حاضران گفت: ایشان (آقا میرزا حبیب الله اشتهاردى) خود را ملتزم كرده كه هر روز به حرم امامین عسكریین(ع) مشرف شود و در آنجا زیارت جامعه بخواند.
آرى، كسى كه هر روز در كنار حرم دو امام معصوم(ع) زیارت جامعه با آن محتواى عالى )مضامین این زیارت در راستاى ولایت است.( بخواند، روشن است كه شیفته و شیداى ولایت خواهد شد.
تهیه و فرآوری: سید مهدی موسوی - گروه حوزه علمیه تبیان
منابع:
كتاب ستارگان حرم
طبقات اعلام الشیعه