خاطره‌ای جالب از اولین تیم‌ملی ایران
خان سردار گلر تیم منتخب تهران در بین دو نیمه لیموترش خورد و به دلیل دل درد شدید در نیمه دوم چهار گل از آذربایجان دریافت کرد، در حالی که تیم تهران در نیمه اول سه بر صفر پیش بود!
فوتبال ملی ایران فردا 85 ساله می‌شود. اگرچه اولین بازی ملی رسمی ایران در شهریور 1320 مقابل افغانستان در کابل برگزار شد، اما بازی‌های تیم منتخب ایران در سال 1305 در آذربایجان شوروی سرآغاز فوتبال ملی ایران است. سفر تیم منتخب تهران به بادکوبه در این سال اولین سفر برون‌مرزی یک تیم ورزشی در تاریخ ورزش ایران بود.
برای دیدن سایز بزرگ عكس، روی آن كلیك كنید
داستان این سفر و حاشیه‌های آن را مرور می‌کنیم:
سه‌شنبه 24 آبان 1305، تیم منتخب تهران (که در واقع تیم ملی ایران بود) به دعوت مسئولان ورزشی آذربایجان شوروی برای انجام چند دیدار دوستانه عازم آذربایجان شد. این تیم ابتدا به کرج و سپس به قزوین، رودبار و از آنجا به رشت رفت. بعد از اقامتی کوتاه در گراند هتل رشت به بندرانزلی رفته و از آنجا با کشتی به بادکوبه سفر کرد. در بادکوبه استقبال شایان توجهی از این تیم شد. بودجه این سفر چهارصد تومان بود که در جلسه هفتم آبان هیأت دولت تصویب شده بود. تیم منتخب تهران سرمربی مشخصی نداشت، اما میرمهدی ورزنده سرپرست تیم اعزامی بود.
اسامی بازیکنان اولین تیم ملی ایران به این ترتیب بود:
خان سردار (کاپیتان)، احمدعلی سردار، حسینعلی سردار، حسین صدقیانی، ، محمدعلی شکوه، رضاقلی کلانتر، هراند گالوستیان، یوسف سمرقندی ( معروف به پُل)، علی امیر اصلانی، حسن مفتاح، ابوالفتح افخمی، امیرحسین خان، سیاسی، احمد خان
نکته قابل توجه این‌که خان سردار دروازه‌بان تیم ملی در آن زمان لژیونر بود و در تیم سروته ژنو سوئیس بازی می‌کرد. گفته می‌شد که او در بازی دوستانه سوئیس و فرانسه در سال 1920 برای دقایقی درون دروازه سوئیس ایستاده است، هر چند که مدرکی در این مورد وجود ندارد.
تیم منتخب ایران در بادکوبه چند بازی دوستانه برگزار کرد و در منابع مختلف نتایج متفاوتی از این بازی‌های دوستانه گزارش شده است. اولین بازی تیم منتخب ایران روز دوشنبه سی‌ام آبان 1305 در استادیوم بالاخانی بادکوبه مقابل تیم انترناسیونال آذربایجان (منظور تیم ملی یا منتخب جمهوری آذربایجان است) برگزار شد که ایران سه بر چهار باخت.
گزارش روزنامه اطلاعات از این بازی جالب است:
"اولین مسابقه تیم فوتبال منتخب ایران روز دوشنبه مقابل تیم اول بین الملل برگزار شد. در اول بازی دسته‌گلی از طرف کاپیتان تیم بادکوبه به کاپیتان تیم ایرانی آقای حسینعلی سردار اهدا شد. بازی تحت رفری (داوری) پارکادانف شروع شد. حسینعلی سردار (دو گل) و احمدعلی سردار گل‌های تیم منتخب را در این بازی به ثمر رساندند." نکته جالبی که در گزارش بازی به آن اشاره شده این است که تیم منتخب در نیمه اول سه بر صفر جلو بود؛ اما خان سردار دروازه‌بان تیم ایران در بین دو نیمه به علت خوردن لیموترش دل‌درد شدیدی گرفت و در نیمه دوم چهار گل خورد! سی سال بعد خان سردار علت این شکست را چنین عنوان کرد: آسیب‌دیدگی خودش و عدم نداشتن گلر ذخیره و همچنین هماهنگ نبودن بازیکنان به خصوص هراند و پُل که از کاپیتان تیم تبعیت نمی‌کردند!
ایران در بازی دوم مقابل دانشگاه بادکوبه به تساوی صفر- صفر رسید و در سومین بازی نیز سه بر یك به تیم دیناموبادکوبه باخت.
تیم ملی بعد از یک تساوی و دو باخت آبرومندانه به تهران بازگشت. یک هفته بعد از بازگشت ملی‌پوشان، نشریه فکاهی ناهید اقدام به چاپ کاریکاتوری توهین‌آمیز کرد که یک پا در حال لگد زدن به یاران تیم منتخب تهران است و هر کدام را به گوشه‌ای پرتاب کرده بود و زیر آن نوشته بود: "نتیجه بازی‌های ایران در بادکوبه!"
واکنش اعضای تیم منتخب تهران نیز جالب بود:
آنها یک روز راهی دفتر نشریه شدند و هر کدام زیر کت خود یک چماق مخفی کرده بودند! بعد از یک کتک‌کاری حسابی با مدیران و نویسندگان نشریه ناهید، آنها در حال آتش‌زدن دفتر این مجله بودند که آژان‌ها سررسیدند و بازیکنان تیم منتخب را به کمیساری بردند. در آنجا سرپاس مختاری سر بازیکنان فریاد کشید و تهدید به زندانی کردن آنها نمود؛ اما بعد از گرفتن یک تعهد، همه آنها آزاد شدند.
مرور فاکتور هزینه‌های میرمهدی ورزنده در نوع خود جالب است! مثلاً ورزنده در هزینه‌های روزانه در تاریخ 26 آبان سال 1305 می‌نویسد: "حمالی برگرداندن اسباب‌ها به هتل = نه قران!" و سپس توضیح می‌دهد: «چون توفانی حادث شد، کشتی در روز موعود حرکت نکرد و مجبور شدیم از ایستگاه کشتی انزلی به هتل برگردیم و شب را آنجا بمانیم.» یا در بخش مخارج بادکوبه ضمن توضیح تمام موارد می‌نویسد: «البته در بادکوبه میهمان بودیم و مخارجی از خود نداشتیم. لیکن گاهی که اشخاص برای ملاقات به اتاق‌های خصوصی ما می‌آمدند و چای یا لیموناد یا غیره به آنها داده می‌شد، میهمان‌خانه قیمت آن را از ما می‌گرفت. کرایه درشکه هم حداقل کرایه درشکه‌ای است که برای ملاقات رسمی رجال و خداحافظی از آنها پرداخت شده است!»
یك توضیح نسبتا ضروری:
این عکس تیم منتخب تهران که در واقع اولین تیم ملی تاریخ فوتبال ایران است، قبل از بازی مقابل تیم آذربایجان گرفته شده است که سی سال بعد از این بازی، در نشریه تربیت‌بدنی چاپ شد. کیفیت پایین عکس نیز به دلیل قدیمی بودن آن است. اولین لباس تیم ملی ایران نیز جالب است: پیراهن راه‌راه و شورت سفید.
منبع: سایت گل
