پوشش بدن پستانداران

پوست بدن در پستانداران علاوه بر داشتن تعداد زیادی غده، مو و ساختمان های شاخی گوناگونی تولید می کند. 

در قسمت هایی از بدن که به وسیله ی مو پوشیده شده (محفوظ است) پوست رویی نازک است. و جاهایی که در معرض سایش شدید قرار دارد، روپوست، پوشش شاخی متراکمی از قبیل سم های پستانداران گوناگون و شاخ های گاو و گوسفند دارد. که شاخی بوده و از کراتین Keratin تشکیل یافته است.

این ساختمان ها از نظر سایش و تجزیه ی شیمیایی مقاوم است. و همه ی آنها از ناحیه ی قاعده در حال رشد و نمو دائمی می باشد. و به این ترتیب سایش خارجی را جبران می سازد.

پوشش مویی بدن یا خز از نظر بلندی و تراکم بافت، ساختمان و رنگ، در گونه های مختلف از پستانداران متفاوت است.

خز در پستانداران مجاور قطب شمال از همه بیشتر و متراکم تر است.

در پستانداران نواحی معتدله فراوان و وسیع و در گونه های حاره نازک و کوتاه است.

موهای فیل ها، کرگدن ها، اسب آبی ها و ... مانند انسان پراکنده و تنک است.

بالن ها برهنه هستند و تنها تعداد کمی موی زبر، پیرامون دهان دارند. 

پوشش بسیاری از پستانداران دو بخش متمایز دارد:

یکی موهای ریز و متراکم به منظور عایق سازی بدن که زیر خز نام دارد

و دیگری موهای بلند و ضخیم تر، که تعدادشان کم تر بوده و بدن را در برابر سایش حفظ می کنند و به نام موهای محافظ موسوم است.

اطراف بینی و چشم های گوشتخواران و جوندگان، مو های حسی به هنگام حرکت جانور تحریکات لمسی پیرامون را دریافت می کند. 

فرضا این نوع از موهای یک موش صحرایی را از بدنش جدا کنیم، جانور نمی تواند آزادانه بدود و حرکات و رفتارش غیر طبیعی خواهد شد. 

بدن مورچه خوار های خاردار Spinly anteaters، خار پشتان Hedgehogs، جوجه تیغی ها از تیغ های نوک تیزی پوشیده شده اند، که آن ها را در برابر دشمنان حفظ می کنند. 

کر موش ها Muskrats و بسیاری موش های صحرایی rats و موش پولک، فلس های ریزی در دمشان دارند، که در فواصل بین این فلس ها مو وجود دارد.

مورچه خوارهای پولک دار، بدنی کاملا پوشیده از فلس دارند. 

مو یا خز در فواصل معینی می ریزد و معمولا این اتفاق در فصل پاییز رخ می دهد به طوری که برای زمستان پوشش تازه ای آماده شود.

پوست ریزی نیز به تدریج انجام می شود. و به این ترتیب بدن همیشه از مو پوشیده است. در نواحی شمالی راسوها Weasels و خرگوش های صحرایی Hares پوشش قهوه ای تابستانی دارند و در فصل فراوانی برف، پوشش سفیدی جای پوشش قبلی را می گیرد.

و به این ترتیب جانور در هر دو فصل کمتر به وضوح دیده می شود.

هر مو معمولا به طور معینی رشد کرده و سپس رشدش متوقف می گردد. اما موهای پوست انسان و یال و دم اسب همچنان به رشد خود ادامه می دهند.

رنگ آمیزی های گوناگون پستانداران ناشی از اختلاف رنگ دانه های موجود در موی آن هاست.

در بعضی خرس های قطبی سفید، دارای رنگ یک دست می باشد و لی مثلا در پلنگ لکه، خال و در بعضی نوار و سایر علایم، عمومیت دارد.

بالن ها و خوک های آبی Seals یک لایه ی ستبر در زیر پوست دارند که بدن را در برابر اتلاف دمای بدن در آب عایق می سازد.

چربی یا پیه زیر پوست بالن، یکی از منابع تهیه ی روغن است. 

مرکز یادگیری سایت تبیان

تنظیم: یگانه داودی