ابر چیست؟

ابر توده‌ای متراکم از بخار است که در طبقات پایینی و میانی  اتمسفر تشکیل می‌شود. عناصر تشکیل دهنده این توده بخار همان عناصر تشکیل دهنده مایعات سطح سیاره می‌باشند. در مورد سیاره زمین، ابرها از بخار آب تشکیل شده اند.

ابرها چگونه تغییر شکل می دهند

آیا هیچ فکر کرده اید که چرا ابرها مدام تغییر شکل می دهند و از حالتی به حالت دیگر در می آیند؟ این حالت ابرها حتی در روزهایی که باد نمی وزد نیز به وجود می آید. هنگامی که باد می وزد، جریان هوا ممکن است یک قطعه ابر را جا به جا کند و آن را به شکل های گوناگون در آورد. اما هنگامی که باد نمی وزد، این تغییر شکل را جریان هوای گرم به وجود می آورد. همانطور که می دانید، هوای گرم سبک تر از هوای سرد است و سطح زمین به سمت بالا حرکت می کند و همین جریان هوای گرم باعث تغییر شکل ابرها می شود. هم چنان که جریان گرم به سمت بالا حرکت می کند، قطرات آب موجود در لبه ابرها را بخار کرده و به صورت ذرات بسیار ریزی که فایل دیدن نیستند با خود جا به جا می کند. بعد در نقطه ای دیگر، از به هم پیوستن این ذرات، قطرات قابل دیدنی به وجود می آیند و به این ترتیب شکل ابر از صورتی به صورت دیگر در می آید.

انواع ابرها:

به طور كلی، انواع مهم ابرها را به طور خلاصه به شرح زیر می‌توان بیان داشت:

 ابرهای سیروس (Cirrus) : این ابرها از مرتفع‌ترین ابرها بوده واغلب به صورت پرمانند و سفید رنگ و شفاف (ملو از بلورهای یخ) در آسمان دیده می‌شوند. این ابرها بعضاً به صورت دسته‌های منظم جدا از هم، در آسمان دیده می‌شوند در این صورت موسوم به سیروس‌های هوای خوب بوده و اگر توأم با ابرهای سیرواستراتوس و آلتواستراتوس گردند. معمولاً علامت هوای بد می‌باشند.

سیرو استراتوس (Cirrostratus) : این ابرها را می‌توان سیروس‌های نازك تور مانندی دانست كه از ابرهای كوچك سفید و به هم فشرده به شكل گوله پشمی شكیل یافته‌اند و به علت شفافیت خورشید و ماه و ستارگان از پشت آنها قابل رویت بوده و اغلب هاله‌ای دور خورشید و ماه تشكیل می‌دهند. این هاله‌ نتیجه شكست نور بوسیله بلورهای یخ معلق در هوا است ظهور این ابرها، علامت نزدیك شدن هوای طوفانی بوده و به همین لحا1 این ابرها را می‌توان پیش از فرا رسیدن هوای بد و یا حالت‌های طوفانی هوا، مشاهده نمود.

سیرو كومولوس (Cirrocumulus) : این ابرها اغلب از توسعه ابرهای سیرو استراتوس حاصل شده و بدون سایه می‌باشند و غالباً به جای خورشید و ماه هاله‌ای در آسمان بوجود می‌آورند. ساختمان آنها اغلب متشكل از قطعات سفید رنگ بوده و معمولاً پیش از ابرهای سیروس در آسمان ظاهر می‌شوند. ظهور آنها در آسمان، مقدمه فرا رسیدن هوای ابری و طوفانی است.

آلتو استراتوس (Altostratus) : این ابرها به صورت لایه‌های یكنواخت و متحدالشكل خاكستری یا متمایل به آبی به صورت تركیبی از الیاف، آسمان را می‌پوشانند.

به علت قشر ظریف این ابرها تشخیص موقعیت خورشید از پشت آنها امكان‌پذیر است معمولاً پس از پیدایش ابرهای آلتو استراتوس، ریزیش‌های جوی در سطح وسیعی به طور مدام شروع می‌گردد.

آلتوكومولوس  (Altocumulus):  این ابرها شامل لایه‌ها و یا تكه‌های بزرگ گوی مانندی از قطرات زیر آب بوده كه معمولاً بصورت شیار و یا امواج نسبتاً منظمی مشاهده می‌گردد. جریان عمودی هوا در لایه‌ای كه بوسیله این ابرها پوشیده شده، سبب رشد سریع قابل ملاحظه‌ایی در جهت عمودی در این ابر می‌گردد به همین سبب، این ابرها اغلب در بالای قلل كوهها و یا در فوق جریانات عمودی مشاهده می‌گردند . این ابر اغلب شكل عدسی دارند . پدیدار شدن این ابرها در آسمان بیانگر شرایط بد هوا و ایجاد رعد و برق می‌باشد.

استراتوس  (Stratus) : نوع اصلی این ابر لایه‌ای یكدست و شبیه مه می‌باشد . و معمولاً به صورت توده متراكمی از بخار آب كه قطر آن در همه‌جا یكسان است، مشاهده می‌گردد. ارتفاع این ابر از سطح زمین بسیار كم است بارندگی در این ابرها در حرارت‌های فوق صفر درجه سانتی‌گراد بصورت ریزدانه می‌باشد.

استراتوكومولوس (Stratucumulus): این ابرها دارای رنگی تیره و یا سفید متمایل به خاكستری بوده معمولاً بصورت دسته یا خطوط و یا توده‌های كروی مانند بزرگ و امواج كروی از ابرهای خاكستری با فواصل و شكاف‌های روشن تشكیل می‌گردد. این ابرها اغلب بیشتر آسمان را پوشانده و بارندگی آن بصورت ریزدانه بود. و در نتیجه فاقد شرایط بارندگی‌های رگباری است.

نیمبواستراتوس  (Nimbostratus):  این ابرها متراكم و فاقد شكل معینی بوده و تمام آسمان را به‌طور نامنظم می‌پوشانند بارندگی‌های حاصل از این ابرها اغلب مداومند.

كومولوس (Cumulus):  این ابرها اغلب ساختمان گل كلمی داشته و سطح بالای آن حالت گنبدی دارد و متشكل از قطعات كوچك ابرهای سفید پنبه‌ای است كه معمولاً صبحگاهان در امتداد ارتفاعات تشكیل می‌گردند و دارای حالت جوشش (در اثر صعود هوای مرطوب) هستند . قطعات پراكنده این ابرها تقریباً دارای ارتفاع یكسان و معرف به كومولوس‌های هوای خوب می‌باشند.

كومولونیمبوس (Cumulunimbus): این ابرها را توده‌های بزرگ و انبوه ابر كه به شكل برج عظیمی سر به آسمان كشیده‌اند تشكیل می‌گردند رنگ قسمت فوقانی در این ابرها متمایل به آبی و سطح زیرین آب كاملاً تیره می‌باشد . این ابرها به نام ابرهای رعدوبرق نیز معروف‌اند. و بارندگی آنها بصورت رگباری است. اغلب با یك جبهه سرد و فعال همراه بوده و یا در اثر ناپایداری محلی ایجاد می‌شوند و در عرض‌های میانه اغلب در اوایل بهار و پاییز مشاهده می‌شوند.

منابع:کوتاه اما خواندنی،آسمان ابری، ویکی پدیا

مطالب مرتبط:

سنجاب ها

دلفین های فیزیکدان

قلب من چه کار می کند؟

چرا گیاهان میوه دارند؟

با حیوانات آشنا شویم!

شهاب سنگ چیست؟