تربیت اثربخش در مدرسه (2)

در گذشته داشتیم

با به کار بردن تربیت اثربخش با مشکل همیشگی «انضباط» چه کنیم؟

سخت‌ترین مسأله برای معلم، رفتارهای غیرقابل پذیرش دانش‌آموز است. روش‌های سنتی برقراری نظم با توسل به تهدید، تنبیه آن هم به شیوه عملی، خجالت دادن کلامی و سرزنش دانش‌آموز باعث ایجاد مقاومت، عصیان و تلافی آنها می‌شود و عملاً کاری غیرکافی و نفرت‌انگیز است و حتی اگر با این شیوه‌ها رفتار تغییر کند، موقتی می‌باشد. پس معلم برای برقراری نظم چه باید بکند؟

او می‌تواند با استفاده از قانون‌گذاری، اقتدار خود را در کلاس حفظ کند و برای وضع قوانین کلاسی باید از مشارکت دانش‌آموزان استفاده کند تا باعث بالا رفتن انگیزه آن ها برای اجرای قوانین شود و این کار در عین حال وقت کم‌تری از معلم برای اجرای قوانین می‌گیرد.

تفاوت زبان شیوه سنتی انضباط و تربیت اثربخش را در واژه‌های زیر می‌بینیم:

در شیوه سنتی انضباط از واژه‌هایی مانند: کنترل کردن - جهت دادن - تنبیه - تعهد - حد قائل شدن - سیاست به کار بردن - تأکید - قانون را زیر پا گذاشتن - سخت‌گیری - توبیخ - سرزنش - دستور - انتظار و غیره استفاده می‌شود.

واژه‌های انضباطی تربیت اثربخش عبارتند از: حل مسأله - از بین بردن ناسارگاری - تأثیرگذاری - هماهنگی - همکاری - هم‌فکری - تصمیم‌گیری مشترک - از میان برداشتن اختلافات با بچه‌ها - رسیدن به توافق دوجانبه - داد و ستد - انجام خواسته‌ها - روی چیزها کار کردن و غیره استفاده می‌شود.

چگونگی استفاده معلمان از مباحث تربیت اثربخش

1- استفاده از روش‌های آموزشی تربیت اثربخش زمانی مؤثر است که محیط سازگار و هماهنگ با مدرسه توسط والدین دانش‌آموز به وجود آید. بنابراین والدین را برای استفاده از این روش، آشنا و ترغیب نمایید.

2- مدیران و سایر همکاران را با فلسفه این روش آشنا سازید تا موجب حمایت بهتر آن ها و اجرای کامل‌تر آن شود.

3- «روش تربیت اثربخش در مدرسه» یک سیستم کامل است بنابراین برای تأثیر بیشتر آن باید مهارت‌های خاص و اصول به خوبی درک و به کار برده شود.

4- منطق «روش تربیت اثربخش در مدرسه» را با شاگردان خود در میان بگذارید و برای آن ها توضیح دهید که چرا و چگونه باید با کمک یکدیگر از این روش استفاده کنید زیرا این کار باعث کاهش مقاومت آن ها در برابر روش‌های جدید شما می‌شود و آن ها را خوشایند کرده و یادگیری را افزایش می‌دهد.

5- هرچه در اجرای این روش‌ها مداومت داشته باشید باعث موفقیت آن ها می‌شود.

چگونگی استفاده والدین از این مباحث

1- به علت این که والدین اولین و مؤثرترین مربیان کودک هستند، این روش‌ها، کارآیی آن ها را در خانه افزایش می‌دهد.

2- والدین می‌توانند معلمین فرزندان خود را با «روش تربیت اثربخش در مدرسه» آشنا سازند.

3- راه‌های افزایش تأثیر خود (به عنوان والد) بر رابطه بین معلم و فرزندتان را، با استفاده از این روش، فرا بگیرید.

4- در هنگامی که فرزندتان از معلمین و مدرسه شکایت می‌کنند: از معلم و مدرسه حمایت نکنید و در مقابل هم، شتابان نتیجه‌گیری نکنید (یعنی حق را به فرزندتان ندهید). برای کمک به فرزندتان در حل مشکلات با مدرسه، از روش «تربیت اثربخش» استفاده کنید.

«تربیت اثربخش در مدرسه» به شما چه چیزی خواهد آموخت

1- چگونه صحبت کنید که دانش‌آموزان گوش بدهند.

2- وقتی دانش‌آموزان، مشکل خود را به شما انتقال می‌دهند، چگونه بهترین کمک را به آن ها بکنید.

3- چگونه تعارضات بین خود و دانش‌آموزان را حل کنید، به گونه‌ای که هیچ‌کس صدمه نبیند و رابطه از بین نرود.

4- چگونه قوانین کلاس را تعیین کنید به گونه‌ای که برای اجرای آن ها، کم‌ترین چالش را داشته باشید.

5- چگونه زمان یاددهی - یادگیری را افزایش دهید.

6- موانع یادگیری - یاددهی را شناسایی کنید برخی از این موانع  می‌تواند به دلایل زیر باشد:

- مقاومت یادگیرنده

- فقدان انگیزه

- کم‌توجهی

- داشتن مشکلات ویژه یادگیری

- داشتن مشکلات عاطفی و هیجانی

- داشتن مشکلات خانوادگی و غیره

حال که با ضرورت و فواید تربیت اثربخش آشنا شدیم، شیوه‌های کاربرد آن را در طی مقالات آتی در اختیار شما معلمین عزیز می‌گذاریم.

مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: اکرم محمدزاده فرهانی

تنظیم : نسیم گنجی منش