نکاتی کاربردی درباره تعویض روغن موتور

چرا روغن موتور باید تعویض گردد
روغن از زمان شروع کار موتور در معرض اکسیده شدن و تجزیه حرارتی و اب و سوخت خام قرار دارد.لدا روغن پایه ان شروع به الوده شدن و از دست دادن کیفیت خود می نمائید.و از طرفی مواد افزودنی ان نیز رفته رفته مصرف می شوند.مثلا مواد افزودنی پاک کننده ظرفیت معینی برای جذب و معلق نگه داشتن ذرات دارد.جالب است بدانید به ازای مصرف یک لیتر بنرین ;یک لیتر اب تولید می شود که مقداری از ان به صورت بخار از اگزوز خارج می شودو مقداری از ان نیز به روغن اضافه می شود.
كاهش مصرف سوخت با تعویض بموقع روغن
كارشناسان فنی خودرو بر این باورند كه اگر از موتور در برابر دما و فشار بالایی كه در زمان احتراق حاصل میشود محافظت نكنید، قطعات فلزی بسیاری كه با هم تماس دارند، ساییده میشوند و خیلی زود از كار میافتند.
زمانی كه موتور خودرو روشن است، دما در محفظه احتراق به حدود 2500 درجه سانتیگراد میرسد، فشار بالا و ضربه حاصل از احتراق را هم اگر به آن اضافه كنید، خواهید دید كه بیشك موتور خودرو نیازمند حفاظت در برابر این گرما و اصطكاك است.
تعویض روغن، بهترین راه برای كاركرد مناسب موتور خودرو با بازده بالاست كه خوشبختانه این نوع محافظت، كمهزینه و آسان است. بسادگی میتوان با تعویض روغن در زمان مناسب امكان روان كار كردن قطعات را فراهم كرد.تعویض روغن، ضروریترین كاری است كه میتوانید برای ادامه كار موفقیتآمیز موتور خودرو انجام دهید.

البته باید توجه كرد كه هر نوع موتوری بسته به نوع سوخت و سال ساخت، به روغن موتور معینی نیاز دارد.به گفته كارشناسان نباید فراموش كرد كه روغن، موتور را خنك میكند چون كارتر زیر موتور قرار گرفته است. هوایی كه هنگام حركت خودرو از زیر آن عبور میكند، كارتر را خنك میكند و روغنی كه هنگام عبور از نقاط مختلف موتور، بخشی از گرمای آن را جذب كرده است در كارتر گرمای خود را به هوا میدهد و خنك میشود. البته این میزان خنككنندگی برای خنك كردن موتور خودرو بدون استفاده از سیستم خنك كن آبی كافی نیست، اما در خنك شدن موتور تاثیر بسزایی دارد.
همچنین بررسیها نشان داده كه روغن، خوردگی را كاهش میدهد. روغن با پوشش دادن ذرات آب و اسید موجود در موتور، خوردگی را نیز كاهش میدهد. این ذرات بعلاوه ذرات جامدی كه در روغن معلقند، روغن را سیاه و آن را رقیق میكنند. روغن موتور را باید به صورت منظم عوض كنید تا پیش از خراب شدن كامل آن بتوانید از شر این مواد زیانآور خلاص شوید.بنابراین اگر روغن موتور را بموقع و بر اساس برنامهای منظم عوض كنید، میتوانید مصرف بنزین را كاهش دهید كه نتیجه آن علاوه بر كاهش مصرف انرژی، حافظ محیطزیست و كاهش آلودگی هوا نیز خواهد بود.
روغن از زمان شروع کار موتور در معرض اکسیده شدن و تجزیه حرارتی و اب و سوخت خام قرار دارد.لدا روغن پایه ان شروع به الوده شدن و از دست دادن کیفیت خود می نمائید.و از طرفی مواد افزودنی ان نیز رفته رفته مصرف می شوند
ایا سیاه شدن روغن نشاندهنده رمان مناسب برای تعویض روغن است؟

بسیاری تصور میکنند که سیاه شدن روغن دلیل خراب شدن ان است.در صورتیکه عکس ان صادق است.یعنی اگر در یک دستگاه سالم روغن پس از مدتی استفاده سیاه نشدمی باید ان را تعویض نمود. در یک موتور سالم زود سیاه شدن روغن بعلت خاصیت پاکنندگی روغن موتور است;یعنی ماده افزودنی پاک کننده در روغن موتور ;دوده حاصل از احتراق را در خود بصورت معلق نگه می دارد و طبعا سیاه می شود.اگر روغن موتور شما دیر سیاه شده باید نگران شد.بدین معنی که روغن قدرت جدب و معلق نگه داشتن دوده ها و مواد زائد را ندارد. واین دوده ها و الودگی ها روی قطعات موتور و لابلای انها ته نشین شده و باعث عدم انتقال حرارت –سائیدگی –رینگ چسباندن و روغن سوزی بیش از اندازه و کاهش تراکم گاز و کشش موتور خواهد شد.
چند نكته در مورد روغن موتور

1- روغنهای موتور با سطح كارآیی پایینتر به هیچ وجه نباید برای موتورهای با تكنولوژی بالاتر استفاده گردد.
2 - در مورد استفاده از روغنهای با سطح كیفی بالاتر برای موتورهای قدیمیتر نیز بایستی جانب احتیاط را نگهداشت و در صورت لزوم تفاوت سطوح از یك درجه بیشتر نباشد.
3 - اختلاط دو نوع روغن موتور غیرهمنام و یا با دو سطح كیفی متفاوت دارای اثرات نامشخصی بوده و به هیچ وجه توصیه نمیگردد. دلیل این موضوع تاثیر متقابل مواد افزودنی بعضا متفاوت موجود در روغنها بر روی یكدیگر و ایراد صدمات شدید به موتور میباشد.
4 - با توجه به عوامل گوناگون از قبیل كیفیت سوخت، شرایط آب و هوایی، ترافیك، نوع رانندگی و بسیاری موارد دیگر كیلومتر كاركرد ذكر شده برای روغن موتور عموما قابل حصول نبوده و تعویض روغن قبل از رسیدن به حداكثر زمان كاركرد، توصیه میگردد.
5 - هنگام تعویض روغن، بهتر است فیلتر روغن نیر عوض شود.
6 - تعویض روغن با استفاده از دستگاههای مكش كه از بالای موتور، روغن را تخلیه مینمایند چندان مفید نمی باشد. به دلیل تجمع رسوبات و آلودگیها در كف كارتر روغن،تخلیه از انتهای كارتر موجب خروج بیشتر لجن و سایر آلایندهها خواهد شد.
7 - متوسط زمان تعویض روغن در كشورهای پیشرفته صنعتی 13000كیلومتر و برای كشور ما، ایران این رقم حدود 3000كیلومتر میباشد.
8 - استفاده از ظروف پلاستیكی نسبت به فلزی، مقرون به صرفهتر بوده و آلودگی كمتری داشته و میزان هدر رفتن روغن پایینتر خواهد بود.
9 - روغن موتور در هر صورت موجب آسیب به پوست گردیده و از تماس طولانی مدت با آن بایستی جدا اجتناب گردد.
10 - در انتخاب روغن موتور، همواره باید به خاطر داشت كه: «مناسبترین، نه الزاما گرانترین»
عوامل موثر در مدت کارکرد تعویض روغن موتور :
1.شرایط کار دستگاه و موتور ان
2.کیفیت مکانیکی موتور به ویژه سیستم سوخت رسانی و انژکتورها و نیز وضیعت برق ان
3.کیفیت روغن موتور و سوخت مصرفی
4.کیفیت فیلترهای هوا و روغن
5.نوع و مدل و سال ساخت موتور و خودرو
6.مدت زمانی که روغن در کارتر می ماند

منظور از شرایط کار موتور و خودرو چیست؟
1.سرعت خیلی زیادخودرو(تخته گاز رانندگی کردن)
2.رانندگی با بارزیاد ودر سر بالائیها و یدک کشیدن ها
3.زیاد در جا کارکردن موتور (مثل ترافیک سنگین)
4.رانندگی در سرما ;قبل از اینکه موتور کمی گرم شده باشد
5.به طور مستمر مسافتهای کوتاه را طی کردنوخودرو را خاموش و روشن کردن به ویژ در سرما
6.رانندگی در هوائی که خیلی مرطوب و یا خیلی گرد وغبار داشته باشد
لذا در این شرایط توصیه می گردد که روغن موتور زودتر تعویض گردد . با توجه به تجربیات موجود رعایت این نکته برای طول عمر موتور توصیه می گردد.
ادامه دارد...
فرآوری: مریم نایب زاده
بخش دانش و زندگی تبیان
منبع: tamiratchi -irantuner- isaco-jamejamonline-irandeserts