اگر کاری نکنیم...

علیرضا سجادپور/ مدیر کل اداره نظارت و ارزشیابی سینمای حرفه‌ای: اگر با نگاهی دلسوزانه به سینمای کودک بنگریم، بی‌شک به این نتیجه خواهیم رسید که این گونه از سینما در ابعاد مختلف نیازمند تجدیدنظرهای جدی است. از بحث همیشگی تولید و اکران که بگذریم، بیش از هر چیز باید نگاه هنرمندان و فیلمسازان به محتوای سینمای کودک و آثاری که برای کودکان و نوجوانان تولید می‌شود، تغییر اساسی کند. محتوای سینمای کودک یا بهتر بگویم آنچه که یک فیلم کودک باید نشان دهد بسیار مهم است. به شخصه معتقدم نشان دادن ابعاد مختلف تثبیت هویت فرهنگی، ابعاد مختلف تربیتی و اخلاقی و مسائلی که به جوانه زدن روح ایمان در کودکان و نوجوانان کمک می‌کند، باید در راس محتوای فیلم‌های کودک و نوجوان قرار گیرد. برخی از دیدگاه‌های روشنفکرنما و چپ‌زده با طرح هرگونه موضوعات معنوی برای کودک مخالفت می‌کنند و می‌گویند که جایش نیست یا زمانش نیست در حالیکه دقیقا این سنین، بهترین زمان برای طرح مسائلی است که فطرت انسان به آنها گرایش دارد. بی‌دلیل نیست که تاکید ائمه(ع) و پیامبر اسلام(ص) بر این است که بهترین زمان برای کاشتن نهال معنویت در روح انسان زمان کودکی است. اما عجیب است چرا کسی که در این زمینه مثلا تخصص دارد، طرح این مسائل را بیجا و زود می‌داند؟ سوال من این است که چه زمانی برای طرح این مسائل مناسب است و آیا این نهال باید در بستری که در بزرگسالی شکل گرفته و کمتر می‌توان به آن پرداخت کاشته شود؟

توجه داشته باشید که کودک امروزی در معرض بسیاری از آموزه‌هاست که بی‌شک تمام آنها صحیح نیستند و یادمان باشد که اگر ما برای ذهن بیدار و آموزنده کودک خوراکی در نظر نگیریم، دیگران بیکار نخواهند نشست و آنچه را که ناصحیح است به کودک می‌دهند. شک نداشته باشید که در این میان رسالت فیلمسازان و فیلمنامه‌نویسان ما بسیار مشکل می‌شود و باید با دقت نظر زیادی به این مسائل توجه کنند. تثبیت هویت فرهنگی کودک، افتخار کردن به ریشه‌هایی که دارد، آشنا کردن کودک با اساطیر سرزمین خود، شناساندن الگوهای کهن و امروزی تاریخ کشور به کودک و در یک کلام بارورکردن هویت فرهنگی، تاریخی و دینی کودک از طریق زبان خاص خودش که همان سینما و انیمیشن است، باید در راس تمام فعالیت‌های فعالان در زمینه سینمای کودک قرار گیرد. تجربه در سینمای کودک و ساخت آثاری با موضوع نشان دادن الگوهای کهن، ثابت کرده که طرح این موضوعات با استقبال فراوان کودکان و نوجوانان و حتی خانواده‌هایشان مواجه شده‌است.

فکر می‌کنم در کنار این‌ها پرداختن به روحیه تلاش و ارزش بخشیدن به کار و امید آفرینی، جلوه‌گری علم و ایجاد روحیه امید هم می‌تواند پیام‌های بسیار مناسبی برای نوجوانان باشد. در حال حاضر در دنیا از تکیه بر همین روحیه معنویت جویی فطری کودک و نوجوان استفاده می‌شود تا جریانات نادرست را در میان آنها شیوع داده و باورهای غلط و جدیدی را به آنها بقبولاند. مطمئن باشید جریان‌هایی مثل جادوگری که در سال‌های گذشته به‌واسطه تولید یک سری از آثار مثل «هری پاتر» بوجود آمده‌اند، ریشه در همین دارد که سازندگان این فیلمها به این نتیجه رسیده‌اند که جریان معنویت طلبی و بروز یک فطرت دین‌طلبی در دنیا، در شرف یک حرکت تازه است ونوجوانان حتما تحت تاثیر این موضوع هستند. به همین دلیل ساخت آثاری از این دست بهترین وسیله برای آدرس غلط دادن به نوجوان محسوب می‌شود که با محور قرار دادن موضوعات ماورایی مادی، توانستند بیش از یک دهه بر سینمای کودک در سرتاسر دنیا حکومت کنند. ما باید اهداف فرهنگی خودمان را هدف قرار دهیم و با زبان به روز شده برای کودکان، موضوعاتی را مطرح کنیم که در تعالی روح آنها در آینده موثر است. در این راه استفاده از امکانات مدرن، پرداختن به سلیقه و دغدغه‌های کودکان و نوجوانان امروز و خودداری از بیان دغدغه‌های شخصی فیلمسازان در حوزه سینمای کودک، ابزار مهمی به حساب می‌آید که نباید از آن غافل شویم.