تبیان، دستیار زندگی
انگشتان دست راست را در جهت میدان و شست را در جهت سرعت قرار دهید. بدین ترتیب كف دست راست در جهت نیروی وارد بر بار مثبت خواهد بود.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نیروی مغناطیسی وارد بر بار الكتریكی(2)

برای این كه جهت نیروی F را به یاد داشته باشید به قاعده دست راست توجّه كنید.

قاعده دست راست: انگشتان دست راست را در جهت میدان B و شست را در جهت سرعت v قرار دهید. بدین ترتیب كف دست راست در جهت نیروی F وارد بر بار مثبت خواهد بود.

نیروی مغناطیسی وارد بر بار الكتریكی2

نیروی مغناطیسی وارد بر بار الكتریكی2

اگر بار متحرّك منفی باشد آنگاه جهت نیروی وارد بر آن خلاف جهت قاعده دست راست خواهد بود. بنابراین یك قاعده ساده برای پیدا كردن جهت نیروی وارد بر بار منفی وجود دارد. ابتدا فرض كنید بار مثبت است و جهت نیروی وارد بر آن را به‌دست آورید، سپس این جهت را عكس كنید. بدین ترتیب جهت نیروی وارد بر بار منفی به‌دست می‌آید.

نیروی مغناطیسی وارد بر بار الكتریكی2

قاعده دست راست به شكل دیگری نیز قابل بیان است. برای این منظور چهار انگشت دست راست در راستای v قرار داده می‌شود و طوری این چهار انگشت حركت داده می‌شود كه به B برسد. بدین ترتیب نیروی وارد بر بار در جهت شست خواهد بود. این موضوع در شكل زیر به نمایش در آمده است :

نیروی مغناطیسی وارد بر بار الكتریكی2

نیروی مغناطیسی وارد بر بار الكتریكی2

نیروی مغناطیسی وارد بر بار الكتریكی2

اگر بار متحرّك منفی باشد آنگاه جهت نیروی وارد بر آن خلاف جهت قاعده دست راست خواهد بود.

نیروی مغناطیسی وارد بر بار الكتریكی2

چند مثال از نیروی وارد بر بار را در اشكال زیر مشاهده می‌كنید. در تمامی تصاویر میدان مغناطیسی به سمت بالا است.

نیروی مغناطیسی وارد بر بار الكتریكی2

نیروی مغناطیسی وارد بر بار الكتریكی2

نیروی مغناطیسی وارد بر بار الكتریكی2

البته قاعده دست راست به طرق مختلف قابل بیان است ولی شما روشی را انتخاب كنید كه راحت تر می‌توانید استفاده كنید.

نیروی مغناطیسی وارد بر بار الكتریكی2

نیروی مغناطیسی وارد بر بار الكتریكی2

نیروی مغناطیسی وارد بر بار الكتریكی2

نیروی مغناطیسی همانند سایر نیروهایی كه تاكنون شناخته‌ایم (مثل نیروی گرانشی، كشسان، الكتریكی) می‌تواند در به‌وجود آمدن نیروی برآیند نقش داشته باشد و باعث شتاب گرفتن جسم گردد. بنابراین، بایستی نیروی مغناطیسی در قانون دوّم نیوتن گنجانده شود.


مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: مجید محسنی

تنظیم: نسیم گنجی منش