بیرون‌زدگی چشم‌ها از حدقه
پرکاری تیروئید یکی از علل مهم بیرون‌زدگی چشم‌هاست. با اینکه علت اصلی بروز این مشکل، پرکاری تیروئید است، اما افرادی که کم‌کاری تیروئید دارند یا حتی کسانی که تیروئیدشان طبیعی است نیز ممکن است با این مساله روبه‌رو شوند.
شایع‌ترین علت بیرون‌زدگی چشم، بیماری تیروئیدی گریوز (graves) است که در آن، تیروئید فرد پرکار است.
هر عاملی که باعث شود محتویات داخل چشم حجم زیادی پیدا کند و موجب بیرون‌زدگی چشم شود می‌تواند یک طرفه و دو طرفه باشد، اما باید موارد یک طرفه آن جدی‌تر تلقی شود.
موارد یک طرفه می‌تواند علامتی از یک بیماری مهم باشد. همچنین تومورهایی که در سینوس‌ها و قاعده جمجمه هستند می‌توانند با بیرون زدگی چشم خود را نشان دهند.
بیرون زدگی از چند جنبه اهمیت زیادی دارد که از جمله می‌توان از نظر ظاهری در چهره بیماران اشاره کرد که اثر نامطلوبی می‌گذارد و تأثیرات روانی روی فرد دارد.
مسئله دیگر در مورد سلامت چشم است که افراد مبتلا به هر دلیل افزایش فشار چشم پیدا می‌کنند که روی سلامت چشم آنها اثر می‌گذارد.
در اثر این بیماری، موادی داخل عضلات یا چربی چشم رسوب می‌کند که باعث بزرگ شدن عضلات می‌شود. در نتیجه عصب بینایی که از میان عضلات عبور می‌کند، تحت فشار قرار می‌گیرد.
فشاری که بر اثر بزرگی عضلات و بالا رفتن فشار پشت چشم بر عصب وارد می‌شود، می‌تواند باعث کاهش تدریجی دید و در نهایت از بین رفتن دید بیماران شود.
برخی از بیماران فقط چربی چشم‌شان بیشتر می‌شود، در این افراد نیز عصب بینایی تحت فشار قرار می‌گیرد و باعث کاهش دید می‌شود.
این بیماری در مراحل اولیه موجب بروز التهاب چشم می گردد که به صورت قرمزی پلک‌ها و کل چشم نمایان می‌شود.
از دیگر مشکلاتی که بر اثر این بیماری ایجاد می‌شود می‌توان به اختلال در تخلیه مایعاتی که وارد چشم می‌شود، اشاره کرد.
علاوه بر بروز مشکلات ظاهری، درد، احساس وجود جسم خارجی و کاهش تدریجی دید از جمله مشکلاتی است که این عارضه می‌تواند برای فرد ایجاد کند.
آمار دقیقی از نظر شیوع ابتلا به این بیماری نداریم، اما با توجه به اینکه گریوز نسبتاً شایع است، این بیماری نیز می‌تواند شایع باشد.
درمان بیرون‌زدگی چشم‌ها
بیرون‌زدگی چشم باید درمان شود و درمان آن بر اساس علت فرق می‌کند، لذا در مواردی که بیرون زدگی یک طرفه داریم باید بررسی‌های تشخیصی دقیقی به همراه آزمایش‌های تیروئید انجام شود تا تومور و عفونت سینوس را در موارد یک طرفه تشخیص داد.
درمان این بیماری، دو مرحله دارد. در مرحله اول که بیماری به صورت التهاب است، بیماران به صورت طبی درمان می‌شوند، اما نکته مهم برای این بیماران، کاهش و درمان عوارض سطح چشم با استفاده از پمادها و قطره‌های چشمی است.
در مواردی که علت، بیماری گریوز است درمان اولیه آن دارویی است که وضعیت هورمونی فرد به حالت طبیعی برمی‌گردد.
باید اقداماتی توسط پزشک صورت گیرد که چشم بیماران باز نمانده و اختلالی که در کمبود اشک دارند، جبران شود.
همچنین بهتر است هنگام خواب، سر بیمار بالاتر باشد و از رژیم کم‌نمک نیز استفاده کند.
سیگار عامل تشدید بیماری است و به همین دلیل، باید مصرف سیگار قطع شود.
فشار چشم این بیماران هم معمولاً افزایش می‌یابد و ممکن است دچار آب سیاه چشم شوند که در این شرایط نیز درمان‌های طبی یا جراحی‌های خاص لازم است. اگر بیمار دچار زخم قرنیه شد نیز باید درمان‌های مخصوص این بیماری را پیگیری کند.
برای درمان این بیماری از جراحی‌هایی که به کمک آن فشار وارده بر چشم و عصب بینایی کاهش پیدا می‌کند، استفاده می‌کنند.
پس از اینکه این فشار کنترل شد، اگر بیمار دچار دوبینی یا اختلالی در حرکت یا عملکرد عضلات چشم‌هایش ایجاد شد، باید جراحی‌های مربوط به انحراف چشم، دوبینی یا اختلال حرکت انجام شود.
در نهایت نیز درمان مشکلات پلک این بیماران که معمولاً به صورت عقب رفتن پلک و اختلال در بستن چشم است و می‌تواند باعث بروز زخم‌های قرنیه شود، آغاز می‌شود.
پس از این جراحی‌ها، می‌توان با انجام جراحی‌های زیبایی، ظاهر چشم‌ها را به حالت طبیعی برگرداند. می‌توان چشم را به کمک جراحی به داخل برد و می‌توان از روش‌های آندوسکوپی برای این کار استفاده کرد.
به تمام بیماران تیروئیدی توصیه می گردد تحت نظر چشم‌پزشکی باشند که در این زمینه تخصص دارد و سلامت چشم‌ها را بررسی و کنترل کنند. حتی اگر بیمار خودش مشکلی حس نکند، باز هم لازم است که تحت نظر چشم پزشک باشد.
بیست و یکمین کنگره سالانه انجمن چشم‌پزشکی ایران از 23 تا 26 آبان 1390 در مرکز همایش‌های رازی تهران برگزار می‌شود و در آن آخرین دستاوردهای چشم پزشکی ارائه خواهد شد.
فراوری : نیره ولدخانی
بخش سلامت تبیان
منابع :
جام جم - دکتر محمدطاهر رجبی، متخصص چشم و فوق تخصص اکولوپلاستیک
فارس - دکتر محسن نراقی، جراح و متخصص گوش و حلق و بینی (راینولوژیست)
