گرفتگی بینی؛ علل، علائم و درمان

هر کدام از اجزای بینی که مسدود شوند، موجب ناراحتی می‌شوند؛ مثل سردرد، خروپف کردن، مشکل تنفس، کاهش مزه و بو و گرفتگی و تجمع عروق خونی در بینی.

گرفتگی بینی در واقع مسدود کردن راه هوایی بینی می‌باشد.

اگر غشاهای بینی تبدیل به عروق متورم خونی شوند، گرفتگی بینی رخ می‌دهد.

گرفتگی بینی علت‌های مختلفی دارد و از شرایط خفیف تا قوی و تهدید کننده زندگی را شامل می‌شود.

انسداد بینی در نوزاد در ماه اول زندگی، می‌تواند با مکیدن شیر از پستان مادر تداخل کند و تهدید جدی برای زندگی نوزاد باشد.

انسداد بینی در کودکان و جوانان، آزار دهنده است و می‌تواند موجب مشکلاتی شود.

انسداد بینی می‌تواند  با شنیدن و صحبت کردن تداخل داشته باشد.

همچنین، انسداد بینی می‌تواند با خواب فرد تداخل داشته و موجب خروپف و آپنه خواب شود (آپنه همان قطع تنفس در حین خواب می‌باشد).

هوا و انسداد بینی

یافته‌ها حاکی از آن است که جریان هوا در بینی موجب احتقان و گرفتگی بینی می‌شود.

این یافته‌ها می‌تواند کمک به بیماریهای سینوس بینی کند.

علائم ناشی از گرفتگی بینی، به راحتی درمان نمی‌شوند.

بهترین درمان عبارت است از، برقراری رطوبت و دمای مناسب در جریان هوای بینی.

بر این اساس، فردی که در هوای خشک زندگی می‌کند، دارای گرفتگی بینی کمتری نسبت به فردی است که در اب و هوای مرطوب مثل شمال زندگی می‌کند.

علل گرفتگی بینی

- دارا بودن آلرژی

- سرماخوردگی و یا آنفلوانزا

- انحراف دیواره بینی

- تب یونجه، واکنش آلرژی به گرده گیاهان

- حساسیت به برخی داروها

- حساسیت به گرد و غبار، آلودگی و سیگار و غیره

- پولیپ‌های بینی

- رینیت مدیکامنتوسا ( Rhinitis Medicamentosa) : احتقان بینی با استفاده از ضد احتقان های موضعی مانند: فنیل آفرین، اسپری‌های بینی و غیره.

- سینوزیت و عفونت سینوس‌های بینی

- با وجود مقدار زیادی خون در سر، عروق خونی در راه بینی متورم می‌شود و انسداد را بوجود می‌آورد.

- بسیاری از زنان در دوران بارداری به خاطر افزایش جریان خون در بدن، دچار انسداد بینی می‌شود.

- برگشت اسید معده به مری

علائم انسداد بینی

- اطراف بینی درد، تورم و قرمزی وجود دارد

- خونریزی بینی

- بی حسی در مناطقی از صورت و لب‌ها

- شل شدن دندان ها

- انسداد یک طرفه بینی

- مشکلات دید، دوبینی

- تغییر در ظاهر استخوان‌های صورت

درمان انسداد بینی

- هم آنفلوانزا و هم سرماخوردگی باید دوره خود را طی کنند و به مرور زمان بهبودی حاصل شود. داروهایی مانند: استامینوفن و ایبوپروفن کمک کننده می‌باشند.

- اگر حساسیت ناشی از تب یونجه باعث گرفتگی بینی شده است، باید از مواد آلرژی زا دوری کنید. داروهای آنتی هیستامین و دکونژستان ، داروهای تسکین دهنده برای تب یونجه و گرفتگی بینی می‌باشند.

- داروی آنتی هیستامین برای کنترل حساسیت در فصول گرده افشانی مفید می‌باشد.

- داروهای ضد احتقان موضعی فقط باید به مدت سه روز مورد استفاده قرار گیرند. اگر بیشتر استفاده کنید، موجب برگشت احتقان می‌شوند.

- اگر نوزاد قادر به تنفس به علت گرفتگی بینی نیست، برای حذف موکوس بینی (مواد داخل بینی) استفاده از اسپیراتور بینی (دستگهای که بینی را تمیز می‌کند) مفید می‌باشد. موکوس بینی ممکن است ضخیم و چسبناک باشد و خارج کردن آن از سوراخ بینی مشکل باشد.

انحراف تیغه وسط بینی و انسداد بینی

سپتوم (تیغه وسط بینی یا دیواره بینی) از غضروف و استخوان ساخته شده است و دارای موکوس می‌باشد.

هنگامی که سپتوم راست و مستقیم است، بینی را به دو قسمت چپ و راست تقسیم می‌کند.

سپتوم برای تنفس راحت و به جریان انداختن هوا مهم است.

اگر سپتوم منحرف و یا کج شود، می‌تواند باعث گرفتگی بینی گردد.

سپتوم منحرف شده، می‌تواند انسداد یک طرفه بینی را موجب شود.

هیچ دارویی برای درمان این عارضه وجود ندارد و تنها می‌توان با استفاده از عمل جراحی، سپتوم را راست کرد. این جراحی را به نام سپتوپلاستی (septoplasty) می‌خوانند.

آلرژی و انسداد بینی

وقتی رینیت آلرژیک (تحریک و التهاب مجاری بینی) رنج می برد، تورم در غشای بینی وجود دارد و باعث افزایش آبریزش بینی می‌شود.

بعضی اوقات، غشای بینی به قدری متورم می‌شود که هوا نمی تواند داخل و خارج بینی شود.

آلرژی با عطسه و انسداد بینی مشخص می‌شود.

پولیپ و انسداد بینی

یکی دیگر از علل انسداد بینی، وجود پولیپ است.

پولیپ‌ها دارای رشد سریع هستند و با تورم و التهاب در غشای بینی مشخص می‌شوند.

پولیپ‌ها می‌توانند فقط یک طرف بینی را مسدود کنند.

درمان‌های خانگی برای انسداد بینی

- اگر مشکل تنفس در خواب دارید، می‌توانید دو تا بالش زیر سرتان بگذارید.

- بخور دهید. برای این کار، سر خود را با حوله بپوشانید و روی بخار آب جوش ظرف تنفس کنید. می‌توانید چند قطره اکالیپتوس هم به آب جوش بیافزایید.

- شستشوی حفره بینی با سرم فیزیولوژی موجب پاک کردن بینی از ذرات میکروسکوپی، گرد و غبار، گرده و غیره می‌شود.

- مالیدن مقدار کمی روغن کنجد و یا روغن زیتون به داخل سوراخ‌های بینی.

- قرار دادن یک دستگاه بخور در اتاق

- افزایش مصرف برخی مواد غذایی دیگر از قبیل: سوپ، آش، آبگوشت و دیگر غذاهای آبکی گرم.

توجه: قبل از استفاده از هر یک از موارد بالا، با پزشک متخصص مشورت کنید.