آیا غیبت سربازی جرم است؟‌

اگر جرائم را دسته بندی کنیم در طبقه‌ای از دسته بندی‌ها جرائم به دو نوع «آنی» و «مستمر» تقسیم بندی می‌شوند، جرم آنی مانند اینکه کسی مرتکب نزاع شود طبیعتا جرم آنی می‌باشد، منتها شخصی مثلا از مدارک جعلی استفاده می‌کند که این جرم مستمر تلقی می‌شود، برای برخی چیز‌ها هم سخت است بگوییم جرم آنی است یا مستمر و بیشتر برمیگردد به نظر قاضی، بطور مثال غصب مال یا ملک و یا تصرف عدوانی جرمی است که در یک لحظه انجام شده و از طرفی استمرار هم داشته در اینجا نظر می‌تواند به این باشد که جرم آنی استمرار یافته تلقی شود و یا اینکه جرم در طبقه بندی مستمر گنجانده شود. اهمیت طبقه بندی جرائم در دسته‌های آنی و مستمر به آنجا برمیگردد که قانون جرائم را بر اساس نوع و شکل و ماهیت دسته بندی‌هایی کرده است که مشمول مرور زمان باشد و یا نباشد. در جرائم مستمر قانون مرور زمان را بطور کلی نپذیرفته است ولی در جرائم آنی به غیر از برخی جرائم مانند ارتکاب قتل، معمولا جرائم به علت مرور زمان بخشیده می‌شوند.

خوب سوال اینجاست که آیا غیبت سربازی جرم است یا نه؟ اگر جرم نیست پس چرا دستگیری مجرم و محرومیت و مجازات در قانون است.

اما اگر جرم است، سوال دوم: آیا غیبت سربازی جرمی آنی است یا مستمر؟ اگر جرمی آنی است طبیعتا باید بررسی شود آیا این جرم در زمره جرائم کیفریی ست که مشمول مرور زمان نمی‌شود و یا اینکه جرم مستمر تلقی می‌شود، اگر جرم مستمر است تا کی است؟ آیا تا سن 50 سالگی است؟ آیا در سن 50 سالگی خاتمه جرم تلقی می‌شود و بلافاصله بخشش؟؟

اگر جرم آنی است و استمرار یافته، چه اتفاقی می‌افتد که به محض ورود فرد به سن 50 سالگی جرم خاتمه یافته تلقی می‌شود و هیچ مجازاتی به او تعلق نمی‌گیرد.

البته تاریخ خدمت سربازی هیچگاه شاهد این نبوده است که فردی به سن 50 سالگی رسیده باشد و هنوز مشمول قانون وظیفه عمومی بوده باشد؛ همواره در سنینی بسیار کمتر از این مشمولین شامل عفو‌های قانونی قرار می‌گرفتند. ولی آنچه اینجا اهمیت دارد و از حقوق مشمولین غایب محسوب می‌شود که به آن توجه نشده است مشخص کردن این نکته است که جرم غیبت سربازی در چه طبقه‌ای از جرائم قرار دارد.

اگر جرم آنی باشد و مشمول مرور زمان طبیعتا باید روز اول غیبت روز شروع و خاتمه جرم تلقی شود و بر آن اساس بعد از 5 یا 10 سال (آنچه در قانون آمده) جرم مشمول مرور زمان شود.

اگر جرم مستمر است یعنی اینکه جرم حداقل تا سن 50 سالگی که مشمولین شامل قانون وظیفه می‌شوند انجام شده است و چه می‌شود که فردی که دیروز مرتکب جرم شده، فردای آن جرمش بخشیده می‌شود؟

مطلب دیگر در خصوص غیبت سربازی این است که تا وقتی مشمول اقدام به رفتن به سربازی نکرده باشد، در زمره نیروهای مسلح محسوب نمی‌شود و قانون رسیدگی به جرم او را در حیطه وظایف نیروهای مسلح نمی‌داند.

و نکته دیگر با توجه به معافیت سنی سال 82 و معافیتهای پیشین و سیاستهای کلی در امور قضایی در خصوص عفو مجرمین می‌توان مشخص کرد که غیبت سربازی در کدام دسته از جرائم می‌باشد.

نتیجتا می‌شود به نقص قوانین و عدم شفافیت آن‌ها در خصوص غیبت سربازی از دیدگاه جرم‌شناسی رسید، به هر حال مشمولین بالای 30 سال عموما یک دهه غیبت داشته‌اند و این مدت زمانی است که بسیاری از مجرمین را مشمول مرور زمان می‌کند، مجرمینی که مرتکب بزه واقعی شده‌اند و این در شرایطی است که مشمولین غایب بخاطر ترک فعلی که از روی اجبار به آن‌ها تحمیل شده و مجری آن نشده‌اند بعد از گذشت زمان طولانی نیز مشمول مرور زمان نشده‌اند.

منبع :تابناک