یک آلودگی تازه وارد

حالا بعد از آلودگی هوا نوبت به آلودگی  صوتی رسید. انگار پایتخت نشین ها نباید یک روز را بدون دغدغه و نگرانی به شب برسانند. یک روز آلودگی هوا، یک روز ترافیک و به تبع آن زوج و فرد کردن خودروها، روز دیگر سهمیه بندی بنزین و حالا امروز نوبت آلودگی صوتی رسیده است.

سروصداهایی که تهرانی ها یک لحظه هم از دست آن در امان نیستند و حتی شب ها را هم با صدای وحشتناک ترمز های ناگهانی ماشین ها در خیابان و بزرگراه ها به صبح می رسانند و دیگر از صدای آواز پرندگان و قوقولی قوقولی خروس ها که نوید آمدن صبح و روز نو را می داد خبری نیست و شهرنشینان با آن بیگانه اند. به گفته مدیرعامل شرکت کنترل هوا، آلودگی صوتی در تهران به حد بحرانی رسیده است و به دنبال آن اثرات روحی و روانی بر روی بزرگسالان و به ویژه نوزادان و اختلال در مکالمات روزمره، پایتخت نشینان را تهدید می کند و این در حالی است که انگار صدای بحران به گوش مسئولان نمی رسد و گوش مسئولان آنقدر از انواع و اقسام سروصداها پر شده است که دیگر صدای زنگ خطر بحران را نمی شوند .

بحرانی و خارج از استاندارد

در گزارشی كه شركت كنترل كیفیت هوای تهران از بحران آلودگی صوتی در پایتخت در شورای شهر تهران ارایه كرد، منظور از مراکز آموزشی و درمانی بحرانی، مراکزی است كه میزان انحراف از استاندارد صدا در آن مراكز 15 دسیبل و بیشتر از آن است.

این در حالی است كه استاندارد صدا در مراکز درمانی در دوره زمانی روز، 45 دسیبل و در دوره زمانی شب 35 دسیبل است.

بر اساس این گزارش 235 مركز آموزشی نیز در 12 منطقه از 24 منطقه شهر تهران از لحاظ آلودگی صوتی در شرایط بحرانی قرار دارند. استاندارد صدا در مراکز آموزشی نیز 55 دسیبل است. منطقه 11 شهرداری تهران با 64 مركز آموزشی در شرایط بحرانی و منطقه 6 با 43 مركز آموزشی در شرایط بحرانی از نظر آلودگی صوتی ركوردار مناطق دیگر هستند.

سردرد و سرگیجه، سوء هاضمه و یبوست، زخم معده و تورم معده و روده، خارش، آلرژی و التهاب‌های پوستی، ناراحتی‌های عصبی، تنگی عروق، افزایش فشار خون و سكته قلبی، بی‌نظمی بیوشیمیایی در غدد و اختلال در روند خواب از عمده‌ترین تاثیرات غیر مستقیم سر و صدا بر بدن انسان است.

منابع آلودگی صوتی در شهرها

بوق ماشینها و موتور سیکلتها یکی از منابع مهم آلودگی صوتی در تهران است که بایستی با در نظر گرفتن جریمه های سنگین برای آن و فرهنگ سازی مانع از انجام این کار در شهر تهران و دیگر شهرها با آلودگی صوتی بالا شد.

مهندس مهرآوران کارشناس بخش صدای شرکت کنترل کیفیت هوای تهران می گوید:" منابع آلودگی صوتی بسیار متنوع هستند و در شهرها می توان آنها را به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم کرد. منابع خارجی صدای محیط کار، مکان های خاص نظیر مجاورت فرودگاه ها، صدای بوق خودرو، ضبط یا رادیوی وسایل نقلیه، ترمز ناگهانی، تصادفات، صدای اگزوزها، اورژانس، آژیرهای خطر، دزدگیر، ساخت وساز، ماشین آلات صنعتی، خودروهای باری و... را شامل می شود و منابع داخلی آلودگی صوتی بسته به نوع زندگی و رفتارهای افراد عواملی همچون صدای تلویزیون، رادیو، جارو برقی، وسایل برقی نظیر مخلوط کن و چرخ گوشت، سیستم های تهویه و... را دربرمی گیرد."

این کارشناس آلودگی صوتی معتقد است:" در تهران خودروها منبع اصلی و عمومی آلودگی صوتی هستند که در کنار مسائلی نظیر حجم بالای ترافیک ساکن، عدم تفکیک کاربری ها، تردد خودروهای باری، رعایت نکردن الگوهای مناسب رانندگی، وجود کارگاه های صنعتی پراکنده، تردد خودروهای فرسوده و موتورسیکلت ها و وجود فرودگاه و راه آهن وضعیت را در بیشتر نقاط بحرانی کرده و از حد استانداردهای جهانی فراتر می برد."

بررسی‌ها نشان می‌دهد منشا 50 درصد آلودگی صدا موتورسیکلت‌ها هستند و خودروهای سواری عامل دوم ایجاد آلودگی صدا هستند. تصور اینکه برای کاهش آلودگی صدای پایتخت راهکاری وجود ندارد، تصور غلطی است.

راهكارها برای مقابله با آلودگی صوتی

مقابله با آلودگی‌ صوتی و کاهش عوارض آن در محیط‌های شهری پیش از هر اقدامی نیازمند توجه جدی و ایجاد انگیزه‌های عملی است. رفع آلودگی‌های صوتی هزینه‌ای گزاف دارد و بیشتر با مشکلات حقوقی، فرهنگی، فنی، اجتماعی و حتی سیاسی همراه است که مانع عزم همگانی و برنامه‌ریزی جامع و منسجم برای آن می‌شود. در کشور ما تا به حال چندین بار استانداردهای آلودگی صوتی تعریف شده و جنبه قانونی و حقوقی نیز یافته است، اما عملی نمی‌شود. باوجود این براساس تحقیقی که در این باره انجام شده، مهم‌ترین روش‌های مقابله با آلودگی صوتی این است كه  با جمع‌آوری موتورسیکلت‌های بنزینی و جایگزینی آنها با موتورسیکلت‌های برقی می‌توان به راحتی آلودگی صوتی تهران را 50 درصد کاهش داد. اما پیش از این طرح با ممنوعیت تردد موتورسیکلت‌های بنزینی در مناطق با تراز آلودگی صدای بالا، جلوگیری از تردد خودروهای سنگین در خیابان‌های فرعی و الزام خودروسازان به تولید خودروها با آلودگی صوتی استاندارد می‌توان تا حدی آلودگی صدای شهر را کاهش داد.

در واقع راهکارها به سه بخش تقسیم می‌شوند. ما می‌توانیم منابع را کنترل کنیم، در مسیر منبع تا گیرنده اصلاحاتی را به وجود بیاوریم یا در جایی که گیرنده قرار دارد اقداماتی انجام دهیم. همان‌طور که گفته شد ملزم کردن خودروسازان به تولید خودروهایی با آلودگی صدای کمتر از جمله این راهکارهاست.

در فاصله منبع تا گیرنده از روش‌هایی مثل ایجاد جریمه لازم برای بزرگراه‌ها و دیوار صوتی می‌توانیم استفاده کنیم و در نهایت برای کنترل آلودگی صوتی در گیرنده باید از دیوارهای جاذب صدا یا پنجره‌های دوجداره استفاده کرد. البته برای اجرای هر کدام از این طرح‌ها باید کار ویژه‌ای انجام شود. بهترین راهکار کاهش آلودگی هوا و آلودگی صوتی، استفاده هر چه بیشتر مردم از وسایل حمل و نقل عمومی‌است چرا که با توجه به اینکه تعداد مسافرانی که یک وسیله نقلیه عمومی ‌همچون اتوبوس در مقایسه با یک خودروی شخصی جابه‌جا می‌کند چندین برابر است، استفاده از وسایل نقلیه عمومی ‌میزان انتشار آلاینده‌ها در هوای تنفسی شهروندان‌ را کاهش می‌دهد و میزان آلودگی صوتی را نیز به حداقل حد ممکن می‌رساند.

منابع : 1- تابناك  / 2- پارسینه / 3- خبر آنلاین