آهن‌ربا
در سال 1269، پییر ماریكورت كشف كرد سوزن‌هایی كه در نواحی مختلف سنگ مگنت كروی آویزان می‌شوند در راستای خطوط بین دو نقطه متقابل از كره، همراستا می‌گردند.
وی این نقاط را قطب‌آهن‌ربا نامید. متعاقباً فیزیكدان‌ها به طور تجربی متوجّه شدند كه هر آهن‌ربا، مستقل از شكل ظاهری آن، حتماً دو قطب دارد.
اگر آهن‌ربا از نخ ظریفی آویزان شود آنگاه یكی از قطب‌های آن در راستای شمال قرار می‌گیرد. اینكه چه كسی این موضوع را كشف كرد مشخص نیست، اما چینی‌ها در قرن یازدهم (و شاید زودتر) از این پدیده برای ناوبری و جهت یابی استفاده می‌كردند. در واقع این اساس كار قطب نما است.
عقربه قطب نما آهن‌ربای دائمی است و طوری معلق شده كه بتواند به راحتی در صفحه بچرخد. وقتی قطب نما بر روی سطح افقی قرار داده شود عقربه می‌چرخد تا اینكه یك طرف آن در جهت تقریبی شمال قرار گیرد.
اثر آهن ربا بر قطب نما
در مدل‌سازی زیر عقربه قطب نمایی را مشاهده می‌كنید كه در جهت خاصی قرار گرفته است به‌كمك ماوس روی آهن‌ربای نعلی شكل تقه نموده و آن را حركت دهید.
برای مشاهده مدل سازی اینجا را کلیک کنید و فایل ایندکس را دانلود کنید.
آهن‌ربا چه اثری بر قطب نما می‌گذارد؟
چرا در حین جهت یابی صحیح، بایستی قطب نما را دور از آهن و آهن‌ربا قرار داد؟
مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: مجید محسنی
تنظیم: نسیم گنجی منش
