پس لرزه ی مواد مخدر (1)

زندگی در یك دنیای رنگارنگ خیالی كه در آن همه آرزوها و خواسته ها دست یافتنی هستند، چقدر لذت بخش است..! دنیایی كه در آن همه شادند، همه خوش خلق و پرانرژی و در آن زیبایی ها، زیباترند و تا عمق وجود انسان نفوذ می كنند. اما ناگهان در اوج لذت و سرمستی همه چیز تاریك و خاموش و نابود می شود . گویا آنچه دیده ای رویا و یا كابوسی بیش نبوده است. تو افسرده، گنگ و ناتوان ، بربرهوت دنیای خیالی خویش ایستاده ای و حتی دریغ از قطره اشكی كه بر گورستان آرزوهای بر باد رفته بتوان ریخت...

«مریم رامشت»، روان شناس مركز مشاوره دانشجویی دانشگاه علم و صنعت ایران می گوید: به طور كلی هیچ ماده شیمیایی در اصل خوب و یا بد نیست و این بستگی به استفاده ای دارد كه از آن می كنیم .

وی معتقد است: بسیاری از داروها اگر در موقع مناسب استفاده شود، نتیجه نجات بخشی دارد، لیكن در اثر سوء مصرف، مضرات زیادی خواهد داشت. به گفته او داروهای محرك روانی نیز در پزشكی برای موارد متعددی درمان بخش است. مثلاً در برخی از اختلالات كودكان بیش فعال، كاهش تمركز، بیماری ناركوپسی و ... استفاده از این داروها نه تنها ضرری ندارد، بلكه نجات بخش است. به طور كلی موادی كه مورد سوء مصرف قرار می گیرند، به دو دسته محرك و مخدر تقسیم می شوند.

رامشت می گوید: آمفتامین ها جزو این دسته از مواد هستند كه اولین بار در لابراتوار به شكل قرص ساخته شدند كه اثرات درمانی خاصی داشتند، خصوصاً در درمان افسردگی های ناشی از كهولت، استفاده از این دارو علاوه بر آن كه خلق را بالا برده و باعث افزایش انرژی می شد، در كاهش اشتها نیز اثر گذاشته و برای درمان چاقی نیز مورد استفاده قرار می گرفت. این گروه از داروها روی برخی از گیرنده های مغز به نام «دوپامین» اثر می گذارد. این گیرنده ها از واسطه های اصلی شیمیایی مغز محسوب می شوند كه افزایش آنها باعث تحریك و انرژی زیاد و كاهش آنها منجر به كندی و افسردگی در فرد می شود.

وی گفت: در واقع آمفتامین با تحریك گیرنده های شیمیایی مغز منجر به افزایش انرژی، افزایش خلق و بالا رفتن اعتماد به نفس در انسان می شود و حتی در داروهای دوپینگ هم یكی از انواع این ماده مورد استفاده قرار می گیرد.

داروهایی كه سیستم دوپامینی مغز را فعال می كنند، علایمی شبیه به افزایش خود به خودی دوپامین را در فرد ایجاد می كنند و دارای علایم جسمی و روانی دیگری نیز هستند مانند: احساس انرژی زیاد، هیجان بسیار زیاد، پرحرفی، بیش فعالی، اضطراب، خشكی دهان و بینی، بازشدن مردمك، بالارفتن فشارخون و ضربان قلب، از دست دادن آب بدن و ایجاد توهمات شنوایی، بینایی و لامسه .

این روان شناس در مورد داروهای خیابانی (اكستازی ) می گوید: داروهای خیابانی به طور مصنوعی و غیر مجاز در لابراتوارها ساخته و فروخته می شوند كه از جمله آن قرص های شادی آوری است كه به نام اكستازی، خلسه، شیشه، یاشابو، آدم و حوا، یخ (در آمریكا) معروف هستند.

رامشت افزود: قرص اكستازی، به معنای لذت یا شادی عمیق برخلاف نامش داروی مفید نبوده و از دهه هشتاد در اروپا غیر قانونی و ممنوع اعلام شد. وی توضیح داد: قرص اكستازی از مشتقات آمفتامین است، در سال 1914 برای اولین بار توسط شركت داروسازی آلمان تولید شد. در آن زمان متخصصان امیدوار بودند كه بتوانند از این قرص استفاده درمانی زیاد بكنند.

این قرص در چند دهه مورد استفاده قرار گرفته است، اما به دلیل عوارض زیادی كه بر جای گذاشت به طور كلی مصرفش ممنوع شد تا این كه بار دیگر در دهه ???? میلادی مصرف آن در میان نوجوانان و جوانان غرب رایج شد. این جوانان در مجالس رقص از این قرص ها استفاده می كردند تا این كه در سال ???? مصرف این قرص غیر قانونی و حمل و داشتن آن نیز، جرم اعلام شد. در تمام كشورهایی كه عضو كنوانسیون سازمان ملل هستند، از جمله ایران مصرف مواد روانگردان جرم است و هرچند كه در قانون مبارزه با مواد مخدر ایران نامی از اكستازی نیامده است، لیكن مصرف آن غیر قانونی است و دست قانونگذار برای برخورد باز است .

رامشت در مورد «اكس » و عوارض آن نیز مطالبی عنوان كرد و گفت: اكس ماده ای توهم زا و محرك است و به صورت پودر نیز موجود است .

تولید كنندگان این قرص ها كه عمدتاً در اروپای غربی و جنوب آسیای شرقی هستند، این قرص ها را در بیش از صد نوع، صد رنگ و با اسامی فریبنده در اختیار جوانان و نوجوانان قرار می دهند تا بدین ترتیب آنان را برای مصرف این مواد تشویق و ترغیب كنند.

قرص های شادی آور در كمتر از یك ساعت خلق فرد را بالا برده و احساس لذت بخش و شادی آوری در او ایجاد می كند.

مصرف كننده در تخمین فاصله ها دچار مشكل شده، دچار توهم در شنوایی، بینایی و لامسه می شود، اعتماد به نفس به طور موقت افزایش می یابد و شخص را نسبت به آینده به طور فزاینده امیدوار می نماید و شخص خود را در دنیایی می بیند كه همه آرزوهای او دست یافتنی هستند. وی افزود: اكس، حس صمیمیت را در فرد افزایش می دهد و احساس می نماید كه با هر كسی می تواند ارتباط برقرار كند. استفاده كنندگان از این قرص ها دچار حالات شیرین و بد می شوند. عده ای می گویند كه در آن چند ساعت سرخوشی، صدای موسیقی می شنوند و یا رنگ های زیبا و خاصی را می توانند ببینند.

این حالات به شخصیت هر كسی بستگی دارد. جوانانی كه اقدام به مصرف این قرص ها می كنند به دلیل این كه دچار توهماتی در بینایی، شنوایی و دیگر حواس می شوند، بدون اینكه متوجه خطرات آن بشوند، دست به كارهایی می زنند مانند پریدن از بلندی، بیرون پریدن از ماشین در حال حركت و ...

با توجه به این كه قرص های شادی آور، انرژی را به شدت افزایش می دهد، می تواند حالت های پرخاشگری و توهم را در تداوم مصرف افزایش دهد و موجبات صدمه زدن به دیگران را فراهم آورد، از این رو كنترل فرد مصرف كننده در این شرایط بسیار دارای اهمیت است.

افراد مصرف كننده از قرص های شادی آور اكس بعد از این كه تأثیر حاد اكس را بعد از سه تا شش ساعت از دست می دهند، كاملاً حالات خود را به یاد می آورند و در بعضی از موارد فرد از این كه تعادل روانی خود را از دست داده و دست به كارهایی زده است كه در شرایط عادی به هیچ وجه انجام نمی داده و به شدت دچار گناه، پشیمانی، افسردگی و نهایتاً تفكرات خود تخریبی همچون خودكشی و یا گرایش مجدد به مصرف خواهند شد كه در صورت استفاده مكرر از این قرص پس از مدت كوتاهی به طرز دردناكی جان می سپارند.

قرص اكستازی به عنوان محرك ، درجه حرارت بدن، فشارخون و ضربان قلب را افزایش می دهد و از طرف دیگر از آنجا كه این قرص تنها نیز مصرف نمی شود و معمولاً در پارتی ها همراه با مشروبات الكلی مورد استفاده قرار می گیرند، این مسئله باعث كم آبی شدید بدن می شود و در اثر ایست قلبی و عروقی جان می دهد.

مصرف این قرص ها به كبد و كلیه آسیب می رساند و فشارخون را بالا می برد و در یكی از حمله های فشارخون كه معمولاً از عوارض اجتناب ناپذیر مصرف اكس است، خونریزی مغزی ایجاد خواهد شد. مصرف طولانی مدت و زیاد اكستازی منجر به اختلال درك و تفكر بدبینی گزند و آسیب، توهمات شنوایی و بینایی و در نهایت نوعی جنون پارانوئیدی (شبیه اسكیزوفرنی) و بروز علائم سیستم عصبی چون بی حسی و پرش عضلانی در فرد می شود كه در مصرف كوتاه مدت این حالات ممكن است یك تا دو هفته طول بكشد.

منبع: ایرنا