چرا آتش ابراهیم(علیه السلام)را نسوزاند؟
نمرود ، حضرت ابراهیم را در منجنیق گذاشت و به سوى آتشْ پرتاب کرد . میان زمین و آسمان ، جبرئیل آمد و گفت : «آیا خواستهاى دارى؟» . حضرت گفت : «از تو نه! خدا مرا بس است و او بهترین وکیل است» . میکائیل آمد و گفت : «خزانههاى آب و باران ، به دست من است ؛ اگر مىخواهى ، آتش را خاموش کنم؟
تکیه کردن بر یک منبع مطمئن قدرت، از عوامل بسیار مهم در افزایش مقاومت در برابر سختىهاست. کسى که به یک منبع قدرت، اتّکال مىکند، قدرت او را به قدرت خود پیوند مىزند ؛ از اینرو ، بر توان خود مىافزاید و احساس اقتدار مىکند. از سوى دیگر ، با اعتماد به یک منبع قدرت، انسان ، تحت حمایت و حفاظت صاحب قدرت قرار مىگیرد و همین امر ، موجب تقویت روحى و روانى انسان مىگردد. این اتّکال ، همان چیزى است که در ادبیات دین ، از آن به عنوان «توکل» یاد مىشود. پیامبر خدا صلىاللهعلیهوآله درباره نقش توکل در افزایش اقتدار مىفرماید:
مَن أحَبَّ أن یَکونَ أقوَى النّاسِ فَلی َتَوَکل عَلَى اللّهِ . (1) ؛ کسى که دوست دارد قوىترین مردم باشد، پس، باید به خداوند توکل کند.
هر چه منبع قدرت، قوىتر و شکست ناپذیرتر باشد، فرد نیز قدرتمندتر و شکست ناپذیرتر مىگردد. خداوند ، قدرت مطلق است و لذا توکل بر او نیز شما را قوىترین خواهد ساخت؛ چنانچه امیر مؤمنان نیز بالاترین درجه ایمان را متعلّق به کسانى مىداند که بیشترین توکل را بر خداوند دارند. (2)
این، راه مطمئنى براى افزایش توان مقاومت است. وقتى پیامبر خدا صلىاللهعلیهوآله وسلم با وجود آن همه مشکلات، تنها ماند، خداوند متعال ، همین اصل را به او آموزش داد و فرمود:
«فَإِن تَوَلَّوا فَقُل حَسبِیَ اللّهُ لا إلهَ الاّ هُوَ عَلَیهِ تَوَکلتُ وهُوَ رَبُّ العَرشِ العَظیمِ .» (3) ؛ پس اگر آنان روى برگرداندند، تو بگو: مرا بس است آن خدایى که هیچ خدایى جز او نیست، بر او توکل مىکنم و او صاحب اختیار عرش عظیم است.
توکل بر چنین منبع قدرتى، ناراحتىها و نگرانىها را از بین مىبرد؛ چرا که ریشه آنها را از میان برده است. عامل برخى فشارهاى روانى، احساس ضعف و ناتوانى در برابر مشکلات است و توکل بر خدا ، ریشه این احساس ناتوانى را از بین مىبَرد.
نمرود ، حضرت ابراهیم را در منجنیق گذاشت و به سوى آتشْ پرتاب کرد . میان زمین و آسمان ، جبرئیل آمد و گفت : «آیا خواستهاى دارى؟» . حضرت گفت : «از تو نه! خدا مرا بس است و او بهترین وکیل است» . میکائیل آمد و گفت : «خزانههاى آب و باران ، به دست من است ؛ اگر مىخواهى ، آتش را خاموش کنم» . فرمود : «نه» . جبرئیل گفت : «پس از خدا بخواه» . حضرت ابراهیم فرمود : «همین که او مىداند من در چه حالى هستم ، کافى است!» . (4)
اگر انسان ، چنین تصوّرى از خدا داشته باشد و بر چنین خدایى توکل کند ، در سختترین مشکلات ، آرام خواهد بود . این ، یک مهارت شناختى است ؛ شناختى مبتنى بر واقعیّتها. توجّه به این واقعیّت که خداوند ، همواره با انسان است و در صورت نیاز ، پاسخگو و اجابتکننده است ، نه تنها مانع فشار مضاعف مىشود ، بلکه سبب مىگردد که انسان ، توان مقابله بیشترى بیابد . به همین جهت ، امام على علیهالسلام مىفرماید:
مَن تَوَکلَ لَم یَهتَمَّ . (5) ؛ هر کس توکل کند، اندوهگین نمىشود.
پی نوشت ها :
1- تحف العقول، ص2 ؛ جامع الأخبار، ص117 ؛ روضة الواعظین، ج2، ص426.
2 - امام على علیهالسلام : «أقوى الناس ایمانا أکثرهم توکلاً على اللّه سبحانه ؛ قوىترین مردم از نظر ایمان، بیشترین توکل کننده بر خداى سبحان است» (غررالحکم، ح3850 ؛ عیون الحکم والمواع1 ص122).
3 - سوره توبه، آیه 129.
4 - بحار الأنوار ، ج71 ، ص155 ، ح70 .
5 - غررالحکم، ح3881 ؛ عیون الحکم والمواع1 ص429 ؛ مستدرک الوسائل، ج15، ص233.
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منبع : کتاب رضایت از زندگی ،عباس پسندیده
