سلام بر «بدرود بغداد»!؟

طرح اکران فیلم‌های خاص پس از چندین نوبت تأخیر احتمالاً تا پایان هفته جاری وارد فاز اجرایی می‌شود تا یکی از پر فراز و نشیب‌ترین طرح‌های حمایتی سینمای ایران باردیگر در میدان عمل به آزمون گذاشته شود. خبر از آغاز این طرح را محمد درمنش اعلام کرد و در تشریح جزئیات آن بازهم درست به دامان برخی اما و اگرها شد. نکته مهم درباره اظهارات هفته گذشته محمد درمنش که در برنامه تلویزیونی «هفت» هم بازطرح شد نام بردن از یکی از فیلم‌های مدنظر بعنوان فیلم خاص بود که به نظر می‌رسد در آغاز راه می‌تواند مخاطبان بسیاری را با طرح همراه کند؛ چراکه فیلم سینمایی «بدرود بغداد» ساخته تحسین شده مهدی نادری یکی از فیلم‌های مطرح جشنواره بیست و هشتم فیلم فجر بود و با انتخاب بعنوان نماینده سینمای ایران برای حضور در مراسم اسکار سال 2011 توجه بیشتری را به سمت خود جلب کرد. اما در اتفاقی نادر اکران این فیلم صورت معادله‌ای چند مجهولی به خود گرفت و مخاطبان و علاقمندان فیلم هنوز نتوانسته‌اند آن را روی پرده سینما تماشا کنند. صحبت‌های محمد درمنش حکم نوید مجددی برای شکستن طلسم اکران نشدن این فیلم بود. نویدی که بر خلاف علاقمندان فیلم گویی کارگردان جوان آن را چندان سر ذوق نیاورد چراکه هنوز نگران است و می‌گوید: «زمان مشخصی برای اكران «بدرود بغداد» اعلام نشده‌است.»

درد بزرگ سینما ما

مهدی نادری درباره اكران آخرین ساخته سینمایی‌اش گفت:‌ هفته قبل با آقای سجادپور، مدیركل اداره نظارت و ارزشیابی معاونت سینمایی درباره اكران فیلمم مذاكراتی داشتم؛ چرا كه تا به حال منتظر بودم به دور از هرگونه جوسازی با توجه به وعده‌های تهیه‌كننده و همچنین شرایط متفاوت این فیلم (نماینده سینمای ایران در اسكار) در شرایط طبیعی نمایش داده شود؛ در این شرایط بارها دست به قلم شدم اما باز ترجیح دادم كه سكوت كنم. وی ادامه داد:‌ پس از این مدت، مساله را از مدیر كل اداره نظارت و ارزشیابی پیگیری كردم و ایشان گفتند كه در حال قرارداد بستن با سینما «آزادی» و چند سینمای دیگر برای آغاز اكران فیلم‌ها در گروه «هنر و تجربه» هستند و «بدرود بغداد» و تعدادی فیلم دیگر نیز در فصل اول این گروه قرار است، به نمایش درآید. نادری در پاسخ به این سوال كه آیا تاریخ مشخصی برای اكران «بدرود بغداد» اعلام شده‌است؟

گفت: زمان مشخصی برای اكران فیلم اعلام نشده است. حتی وقتی با آقای درمنش صحبت كردم، ایشان هم از اكران به زودی فیلم خبر دادند. كارگردان «بدرود بغداد» در ادامه این گفت‌وگو،‌ از شرایط اكران فیلم گلایه و اظهار كرد: امیدوارم اتفاقی كه برای «بدرود بغداد» افتاد برای هیچ فیلم دیگری نیفتد. مطمئن هستم كه تماشاگر ایرانی با دیدن این فیلم از اینكه «بدرود بغداد» نماینده او در اسكار بوده است، خجل نخواهد شد. متاسفانه این فیلم سینمایی از مرحله ایده تا نمایش مظلوم واقع شد. این كارگردان سینما خاطرنشان كرد:‌ سینمای ایران به جای نظارت و ارزشیابی چندگانه و چند سویه به حمایت همه جانبه نیاز دارد و باید درد دل‌های سینماگران شنیده شود. به نظرم مهمترین نكته‌ای كه باید در سینمای ما مورد توجه واقع شود بحث توزیع ناعادلانه ثروت در تمام حوزه‌های تولیدكننده سینماست و درد بزرگ سینما امروز ما فقدان توجه به جوان‌هاست؛ كسانی كه به دور از حاشیه‌های كاذب سیاسی علاقمند به فعالیت در متن سینما هستند.

تولد یک پدیده

انتخاب «بدرود بغداد» برای نماینگی سینمای ایران در مراسم اسکار با حاشیه‌هایی همراه بود که مربوط به کیفیت انتخاب و اعلام این فیلم بود و متأسفانه نفس انتخاب آن را تحت و الشعاع فضاسازی‌های رسانه‌ای قرار داد. این فیلم چه از نظر مضمون ضد جنگ و چه از لحاظ ساختار سینمایی به راستی یکی از لایق‌ترین گزینه‌ها برای نمایندگی سینمای ایران در عرصه‌های جهانی بود. کمااینکه  اکران آن در جشنواره فجر هم برخی منتقدان را تا مرز «غافلگیری» پیش برد. داستان فیلم مرتبط با اشغال عراق به‌دست نیروهای آمریکایی است. شخصیت‌های فیلم عراقی و آمریکایی هستند و بازیگران ایرانی هم در طول فیلم به زبان‌های عربی و انگلیسی صحبت می‌کنند. البته كارگردان فیلم اندکی پس از رونمایی از فیلم در جشنواره، از دوبله آن برای اكران گسترده داخلی با صدای خود بازیگران خبر داده بود. پانته‌آ بهرام و مصطفی زمانی 2 بازیگر شناخته شده این فیلم هستند که هر دو به زبان عربی تکلم می‌کنند و به شهادت اغلب کسانی که فیلم‌ را دیده‌اند، به خوبی از پس این تغییر لحن و زبان برآمده‌اند. اما این فیلم بازیگر جوانی هم دارد به نام مزدک میرعابدینی که نقش سرباز آمریکایی را ایفا می‌کند. او تحصیلکرده بازیگری در آمریکاست و این نخستین حضورش در سینمای ایران است. بازی میرعابدینی هم از غافلگیری‌های فیلم بود. چراکه چهره بکر او و نیز قدرت تکلم او بعنوان یک سرباز آمریکایی غنایی ویژه به کاراکتر دانیل بخشیده است. در کنار این چهره‌ها توانمندی‌های تورج اصلانی در مقام فیلمبردار را نمی‌توان نادیده گرفت، چه اینکه قاب‌بندی‌ها و بهره‌گیری از ظرفیت‌های بصری در مواردی فیلم ‌را تا حد نمونه‌های خارجی بالا برده و همین امر هم سبب تأکید جالب او در هنگامه رونمایی از فیلم در جشنواره بیست‌وهشتم شد که می‌گفت: «این فیلم چنان با معیارهای استاندارد جهانی همخوانی دارد که اگر تیتراژ آن را حذف کنیم آن را با یک فیلم هالیوودی اشتباه می‌گیرند».