ویژگی‌های معلم ادبیات
«ویژگی‌های ممتاز و رسالت اصلی معلم ادبیات فارسی»، موضوع و عنوان میزگردی است که در فصل‌نامه رشد آموزش زبان و ادب فارسی چاپ شده است.
در این میزگرد که با حضور سه تن از دبیران ادبیات فارسی، سردبیر، مدیر داخلی و یکی از اعضای هیئت تحریریه این فصل‌نامه برگزار شد، ابتدا دکتر محمدرضا سنگری سؤال خود را این‌گونه مطرح کرد: «به نظر شما دبیر ادبیات در دبیرستان و پیش‌دانشگاهی چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟ شما با تجربیات ارزشمندی که در کار دارید چه ویژگی‌ها و بایسته‌هایی را که اکنون مفقود است و باید به‌دست بیاید برای دبیران ادبیات می‌شناسید؟
آقای سعید همایون‌فر یکی از دبیران گفت: «معلم یک کارگردان تئاتر است و باید صحنه‌گردانی کند. مدیریت معلم در جمع خیلی مهم است. صدای معلم هم در کلاس خیلی مهم است. ویژگی‌های عامی که اشاره شد مانند تسلط بر مبحث خاص تدریس، باید در کنارش هنر معلمی باشد و با استفاده از هماهنگ‌کردن خود با مسائل روز و دنیای آی‌تی (IT) با دانش‌آموزان کلاس ارتباط برقرار کند».
خانم شهناز عبادتی یکی دیگر از دبیران نیز گفت: «کلور» می‌گوید: یکی از راه‌های تحمل زندگی، غرق شدن در ادبیات است، انگار در جشنی جاودانه شرکت داشتن. هر معلمی خاصه معلم ادبیات رسالتش به‌پا داشتن جشنی جاودانه در کلاس است. من هم به جهت محتوایی که ادبیات دارد و همه بر آن واقف‌اند دو ویژگی را برای معلم ادبیات بیشتر قائلم تا برای معلم سایر رشته‌ها. معلم ادبیات ویژگی آینه‌بودن را باید مدنظر داشته باشد. پژواک صدای معلم در کوهسار گوش مخاطبانش باید بازنمودی از گرایش‌ها، اعتقادات ملی و مذهبی او در کشورش و هویت اسلامی‌ای باشد که برایش ارزش خاصی قائلیم، اما ویژگی دوم، که برای من خیلی مهم است: از آن‌جا که ادبیات لحظه‌به‌لحظه جوشان است، مثل ظرفی است که به مرور زمان در هر لحظه با توجه به تحولات زبانی، نگرشی، جامعه‌شناختی و روان‌شناسی در تغییر است و به این تغییرات افزوده می‌شود. در این صورت معلم باید جوشش درونی داشته باشد و باید مثل چشمه بجوشد و این ظرف، با توجه به رشته‌ای که می‌خواهیم آن را به مخاطبان آموزش دهیم، سرشار از آموزه باشد.
معلم باید در رفتار، گفتار و نگاهش این آموزه‌ها را به بهترین نوع انتقال بدهد. البته اگر این ویژگی نهادینه شده باشد وی در طول تحصیلش تجلی‌بخش این آموزه‌ها خواهد بود و وقتی دانش‌آموزان صدای معلم را می‌شنوند به نوعی گوشه‌هایی از آموزه‌های مولانا را در معلم ببیند یا با مولانا آشنا می‌شوند یا معلم شیوه مولوی را به‌کار می‌گیرد و در ارتباط با مخاطبان امروز و آینده‌اش از نگاه ادبی و نگرشی مولانا برخوردار می‌شود. البته شرطش این است که این ویژگی در وجود معلم نهادینه شده باشد».
آقای محمد اسماعیل قاصدی دبیر دیگر گفت: «دبیر ادبیات باید از علوم متعددی سررشته داشته باشد. دبیر ادبیات باید شناخت اولیه‌ای از علوم داشته باشد تا بتواند آن مفاهیم را بسط و گسترش دهد».
گزارش کامل این میزگرد در فصل‌نامه رشد آموزش زبان و ادب فارسی، شماره 99، پاییز 1390 چاپ شده است.
