آب‌مروارید چشم؛ علائم و درمان
کدر شدن عدسی باعث بروز بیماری آب مروارید می‌شود. تاری دید، عدم وضوح دید، حساسیت به نور، تغییرات مکرر شماره عینک، سختی دید در شب، دوبینی هنگام نگاه کردن با یک چشم از علائم بیماری آب مروارید هستند.
عدسی چشم به طور طبیعی شفاف است. کدر شدن عدسی باعث بروز بیماری آب مروارید و تاری دید می‌شود. دید این بیماران هنگام مطالعه، رانندگی بخصوص در شب یا در نگاه کردن به صورت دوستان و آشنایان، بدتر می‌شود.
اغلب اوقات بیماری آب مروارید، به تدریج پیشرفت می‌کند، ولی حتما در آینده اختلال بینایی ایجاد می‌کند. تاری دید، عدم وضوح دید، حساسیت به نور، تغییرات مکرر شماره عینک، سختی دید در شب، دوبینی هنگام نگاه کردن با یک چشم از علائم بیماری آب مروارید هستند.
با توجه به محل و میزان کدر شدن عدسی چشم، شدت تاری دید متفاوت است و به همین علت ممکن است در صورتی که کدر شدن از مرکز عدسی دور باشد، فرد از ابتلای خود به آب مروارید، مطلع نباشد.
افزایش سن، شایع‌ترین علت به وجود آمدن آب مروارید است. بیماری دیابت کنترل نشده، ضربه به چشم، مصرف طولانی مدت داروهای حاوی کورتون، اختلالات هورمونی و سوء تغذیه نیز از عوامل موثر در ابتلا به بیماری آب مروارید هستند.
آزمایش شدت بینایی، معاینه توسط دستگاه مخصوص معاینه چشم و معاینه شبکیه چشم پس از چکاندن قطره گشاد‌کننده مردمک از روش‌های معمول تشخیص بیماری‌اند.
از آنجا که بیماری آب مروارید با افزایش سن شدت پیدا می‌کند بهتر است بیماران بدانند که تنها راه موثر درمان بیماری آب مروارید، عمل جراحی است که حین آن، عدسی چشم با یک عدسی مصنوعی تعویض می‌شود و به این وسیله تاری دید برطرف می‌شود.
زمان عمل جراحی با صلاحدید پزشک و اغلب اوقات هنگامی تعیین می‌شود که بیماری بر کیفیت زندگی فرد تاثیر می‌گذارد، یا باعث افت عملکرد روزانه مانند ناتوانی در خواندن یا رانندگی می‌شود.
اغلب اوقات عمل جراحی آب مروارید دو چشم، با هم و در یک زمان انجام نمی‌شود و بهتر است چند هفته بین عمل دو چشم، فاصله گذاشته شود تا فرد دچار اختلال بینایی نشود.
از آنجا که این بیماری با افزایش سن پیشرفت می‌کند، روش خاصی برای پیشگیری ندارد، اما با استفاده از چند روش بیماران می‌توانند قبل از نیاز به جراحی، زندگی راحت‌تری داشته باشند.
استفاده از ذره‌بین هنگام مطالعه، تقویت روشنایی خانه، استفاده از عینک آفتابی هنگام خروج از منزل و پرهیز از رانندگی در شب چند نمونه از این اقدامات پیشگیرانه است.
عوارض احتمالی درمان آب‌مروارید
اگرچه در بیشتر موارد عمل آب‌مروارید هیچ عارضه‌ای برای فرد بیمار به همراه نخواهد داشت، اما گاهی پس از انجام عمل جراحی آب‌مروارید قرنیه متورم شده و به عبارتی فرد به ورم قرنیه مبتلا خواهد شد. در این بیماری، قسمت جلوی چشم متورم شده و تاول‌های کوچک محتوی مایعی شفاف در سطح قرنیه ایجاد می‌شود که در فواصل زمانی مشخص این تاول‌ها ترکیده و مایع داخل آنها وارد چشم می‌شود و ورود مایع درون این تاول‌ها به چشم موجب سوزش و ناراحتی چشم خواهد شد.
آب‌مروارید از جمله بیماری‌های شایع چشمی است که سبب از بین رفتن شفافیت عدسی چشم و در نتیجه کدر شدن آن خواهد شد. با افزایش سن، احتمال ابتلا به آب‌مروارید هم افزایش می‌یابد و اگر این بیماری به موقع درمان نشود، می‌تواند موجب کاهش بینایی شود.
البته آب‌مروارید می‌تواند مادرزادی یا اکتسابی باشد. آب‌مروارید مادرزادی بیشتر ناشی از ابتلا به عفونت‌هایی در دوران بارداری نظیر سرخجه یا برخی بیماری‌های مادر مانند دیابت یا مصرف برخی داروها در دوره بارداری باشد.
هیچ درمان دارویی موثری برای آب‌مروارید وجود ندارد و تنها درمان مقطعی برای این بیماری، عمل جراحی است. در این روش، عدسی کدر شده خارج شده و در صورت امکان یک لنز داخل چشمی به جای عدسی چشم بیمار قرار می‌گیرد، اما گاهی به دلیل وجود برخی از دیگر مشکلات چشمی، عدسی در محل دیگری یا به عبارتی جلوی عنبیه قرار می‌گیرد.
در گذشته به علت پیشرفته نبودن روش‌های جراحی، انجام این عمل تا حد امکان با تاخیر انجام می‌شد، اما امروزه بیشتر پزشکان بر این باورند که این عمل قبل از سخت شدن عدسی چشم انجام شود تا آسیب احتمالی به قرنیه تا حد امکان کاهش یابد.
تنها روش درمان ورم قرنیه پس از عمل آب مروارید، پیوند قرنیه است. در عمل پیوند قرنیه، قسمت آسیب‌دیده قرنیه فرد بیمار برداشته شده و یک قرنیه جدید و سالم جایگزین آن می‌شود. در افراد مبتلا به التهاب یا ورم قرنیه، پس از گذشت مدتی قرنیه کدر خواهد شد. البته در این بیماری، در مراحل اولیه اختلال ایجاد شده در بینایی با استفاده از عینک یا لنزهای تماسی قابل اصلاح است، اما در مراحل پیشرفته بیماری، تحمل لنز برای بیمار سخت‌تر می شود که در چنین مواردی پیوند قرنیه تنها راه علاج بیماری است.
مهم‌ترین وظیفه قرنیه حفاظت از ساختمان داخل چشم است و اگر به هر علتی مانند عفونت یا سوختگی قرنیه، سطح قرنیه آسیب ببیند احتمال تخریب و آلودگی بافت داخل چشم افزایش خواهد یافت. در چنین شرایطی، حفاظت از ساختمان داخل چشم مستلزم درمان آسیب ایجاد شده در سطح قرنیه است که در بیشتر موارد پیوند قرنیه تنها راه درمان بیماری خواهد بود.
بخش سلامت تبیان
منبع : رادیو سلامت - دکتر رضا زارعی ابیانه ، متخصص چشم
