نسخه اسلامی ازدواج
در زمینه کفویت داشتن دختر و پسر و میزان اهیمت و ضرورت آن بسیار بحث شده است. اما مسئله مهم در این راستا این است که چگونه دریابیم که در همه زمینه با فرد مقابل هم کفویم؟
مهمترین راه رسیدن به پاسخ این سوال «خودشناسی» است. یعنی زمانی افراد می توانند به کفویت خود و فرد مقابل واقف شوند که ابتدا خود را به خوبی ارزیابی کرده و تمام زوایای بیرونی و درونی خود را بشناسند. در این صورت وقتی خود را به درستی بشناسند می توانند از طرق مختلف چون گفتگو، تحقیق و... به شناخت فرد مقابل پرداخته و او را با خود مقایسه کنند و به همتایی یا عدم همتایی شان در مسائل مختلف واقف شوند.
حضرت علی (علیه السلام) میفرمایند: «کسی که خود را بشناسد به سعادت و رستگاری بزرگ نایل شده است» (غرر الحکم، حدیث 9965)
حال که اهمیت خودشناسی در امر ازدواج روشن شد، سوالی دیگر مطرح می شود و آن این است که: چگونه و از چه طرقی می توان به خود شناسی رسید؟
راهکارهای عملی رسیدن به خودشناسی از دیدگاه اسلام
1. روش محاسبهی نفس: امام کاظم (علیه السلام) فرمودند: « از ما نیست کسی که هر روز از خود حسابرسی نکند تا اگر کار خوبی کرده از خداوند زیادتی آن را بخواهد و اگر کار بدی کرده استغفار کرده و توبه نماید.» (الکافی، ج 2، ص 453.)
یکی از راه های رسیدن به خودآگاهی این است که افراد در پایان روز با توجه به عملکردهایی که داشته اند، به خود امتیاز دهند. این امر چند مزیت دارد.
الف) اگر در این حسابرسی متوجه اشتباه خود شوند، از آن تجربه کسب می کنند.
ب) به جبران اشتباه خود می پردازند.
ج) به داشته ها و نداشته ها، استعدادها و نواقص شان پی می برند. یعنی در می یابند که در وجودشان چه چیزهایی هست و چه چیزهایی نیست. (كمبودها و بودهایشان)
د) در جهت افزایش داشته ها و نیکی ها و کاهش کمبودها یا بدی هایشان اقدام می نمایند.
2. شناخت شرایط و امکانات پیرامونی: منظور از شرایط و امکانات، تمام قابلیتهایی است که در محیط خارج از انسان وجود دارد و می تواند او را در رسیدن به شناخت خویش یاری رساند. شاید بتوان اساس آن را یادآوری و مرور نعمت های الهی دانست.
3. بهرهگیری از ارزیابی افراد صاحب نظر: انسان در بسیاری از موارد برای شناخت بیشتر خویش نیازمند استفاده از نظر دیگران است. یعنی خود را در آیینه وجود دیگران ببیند و بشناسد. در این صورت می تواند تصوری که از خود شناخته با تصوری که دیگران از او دارند مقایسه کرده و به یک خوشناسی دقیق تر دست یابد.
امام صادق (علیه السلام)، محبوبترین برادر دینی خویش را کسی می دانند که عیبی را به ایشان هدیه کند. (سفینة البحار، ج2، ص295)
البته در این روشِ خودآگاهی نمیتوان از هر کسی نظرخواهی کرد. بلکه باید به نظرات افرادی توجه نمود که مبانی ارزشی قابل قبولی دارند. قابل اعتماد و رازدار هستند. از درک و فهم مناسبی برخوردارند و از نظر علم و آگاهی به درجه ای رسیده اند که میتوانند افراد دیگر را با توجه به سطح ایمان آنها راهنمایی و هدایت کنند.
4. مطالعهی شرح حال بزرگان و اندیشمندان: مطالعه شرح حال افرادی مانند امام خمینی (رحمه الله علیه)، مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و ...که توانسته اند بر شرایط سخت زندگی چیره شوند و به موفقیت های قابل توجهی دست یابند، راه مناسب دیگری برای شناخت نقاط قوت و ضعف افراد می باشد. همچنین افراد از این طریق قادر به استفاده از تجربیات این گروه در زندگی خود می باشند.
اکرم اشرفی نژاد
بخش کلوب ازدواج تبیان