خوشه خشم را بچین!
همه ما بعضی اوقات را به یاد می‌آوریم که از کوره در رفته‌ایم و سر عزیزترین کسانمان هم داد کشیده‌ایم یا حرفی زده‌ایم که بعدا از آن پشیمان شده‌ایم.
عصبانیت مىتواند عوامل گوناگونى داشته باشد از جمله:
* حسادت
* کمحوصلگى و کمظرفیتى
* ضعف و ناتوانى
* عدم اعتماد به نفس و خودکمبینى
* حساسیتهاى افراطى
* منفى بافى و سوء ظن به دیگران و...
از طرف دیگر روان‌شناسان معتقدند عصبانیت، واکنش طبیعی همه ما در مقابل مسائل ناخوشایند است. این مسائل می‌تواند ناشی از درگیری با همکاران در محیط کار، درگیری با مشکلات همسر و فرزندان، خانواده، دوست و آشنا و... باشد. گاهی هم می‌تواند به دلیل مشغول بودن ذهنمان، بدون آنکه کسی ما را آزرده باشد، اتفاق بیفتد.
در همه این حالت‌ها پس از برطرف شدن مشکل یا مشکلات، عصبانیت ما هم از بین می‌رود همچنین کمی مدارا و هم‌فکری با فرد عصبانی برای رفع عصبانیت او کافی است. اما هیچ فکر کرده‌اید که اگر کسی از نزدیکان دارید که بی‌دلیل از کوره درمی‌رود، باید چه برخوردی با او داشته باشید؟
در مواردی عصبانیت به رفتار شاخصی در نزدیکان ما تبدیل می‌شود و او همیشه بدون وجود مشکلی، عصبانی است. در این شرایط، هرچند نمی‌توانیم او را بیمار روانی بدانیم اما بی‌شک او نیاز به کمک و درمان دارد چون به بیماری «عصبانیت پایدار» مبتلا است. اینجا دیگر با یک مشکل اندکی پیچیده‌تر مواجهید.
وقتی کسی عصبانیت یا تنش پایدار دارد؛ که بدون هیچ علت خاصی در بیشتر اوقات عصبانی است و این عصبانیت را با ناآرامی، داد زدن، بهانه‌گیری، فحاشی، پرتاب کردن اشیا، خودزنی، قهر، اوقات تلخی و... نشان می‌دهد.
در حالی که در عصبانیت عادی، علتی برای بروز عصبانیت وجود دارد اما در عصبانیت پایدار اغلب دلیلی برای عصبانیت وجود ندارد. مهم‌تر آنکه این رفتار تهاجمی هر لحظه، حتی در شادترین لحظه‌های زندگی نیز ممکن است بروز کند!
دو نکته کلیدی
بی‌تردید زندگی با فردی که دائما عصبی و پرخاشگر است، کار ساده‌ای نیست چرا که این زندگی همواره با استرس و هیجان، کلافگی، ترس و ناامنی همراه است. غیر قابل پیش‌بینی بودن عصبانیت یکی از نزدیکان ما بیش از هر چیز آزاردهنده است چون نمی‌دانیم که کی و کجا عصبانی خواهد شد.
بنابراین برای رهایی از این اضطراب و مدارا کردن با او باید این دو نکته را همواره به یاد بسپاریم:
** طرف مقابل ما بیمار است و رفتارهای یک بیمار هیچ‌گاه قابل پیش‌بینی نیست. اما برای درمان او باید سریعا اقدام کنیم.
** با او جر و بحث نکنیم و تحمل کنیم تا عصبانیت او فروکش کند. پرهیز از هرگونه مجادله به‌ویژه در جمع، بهترین راهکار است.
درمان این درد
اشاره کردیم که این رفتار دلیلی جز بیماری ندارد. درمان این بیماری، نیاز به کمک و مشاوره یک کارشناس دارد اما مراحل اولیه آن باید از خانه و به‌خصوص از خود ما شروع شود. راه‌های زیر در این‌باره کمک خواهد کرد.
حفظ آرامش
تردیدی نیست که عصبی شدن هیچ مشکلی را برطرف نخواهد کرد. آرام باشیم تا بتوانیم روند بهبودی او را تسریع کنیم.
یک راه مناسب این است که هنگام عصبانیت طرف مقابل مان با فکر کردن به مسائل مختلف، حواس خود را پرت کنیم تا با او وارد بحث نشویم زیرا با آرامش بیشتر مسائل حل می‌شوند.
مثلا درنگ نکرده و خود را از او دور کنید. به اتاق دیگری بروید. سری به یخچال بزنید.
با کسی که دوست اش دارید، حرف بزنید و بدانید حتما راهی برای مواجهه با این وضعیت وجود دارد، اگر خودتان بخواهید.
از تمرین های آرامش بخش کمک بگیرید تا آرام شوید
همین طور که سر جای خود نشسته اید، چشم هایتان را برای 10 دقیقه ببندید یا در اطراف خانه و محل کار قدم بزنید. اگر امکان اش هست، به موسیقی گوش دهید.
به خودتان زنگ تفریح بدهید
کنار دست تان جدول سودوکو یا جدول کلمات بگذارید و یا یک بازی در گوشی همراه تان بریزید و خودتان را برای لحظه ای کوتاه سرگرم آن کنید.
خودتان را آرام کنید
منتظر دستی که بر شانه تان گذاشته شود و به شما بگوید:"آرام! تقصیر تو نیست" نباشید و خودتان دست هایتان را در دست بگیرید. نفس عمیق بکشید. نفسی که از درون شکم بیرون می آید و این جمله را آن قدر تکرار کنید تا آرام شوید: «من آرام هستم»، «من آرام هستم».
گوش کنیم
زمانی که طرف مقابل مان درباره مشکلش صحبت می‌کند، باید به‌دقت به حرف‌های او گوش کنیم. از میان حرف‌های او می‌توانیم به مشکلات، درگیری‌های روحی - روانی، حساسیت‌‌ها، حالت‌های عصبی و زمان و نحوه بروز حمله‌های عصبی او پی ببریم. به این ترتیب، به او بهتر کمک خواهیم کرد.
ریشه‌یابی کنیم
روان‌شناسان عقیده دارند بروز این حالت‌های عصبی به‌دلیل پریشانی‌ها و اضطراب‌های نهفته است. بنابراین باید با گوش‌کردن به صحبت‌های وی، او را در پیدا‌کردن ریشه‌های این رفتار نامناسب کمک کنیم. این رفتارها می‌تواند نشان‌دهنده سپری کردن کودکی یا نوجوانی پراضطراب باشد.
مدارا کنیم
طرف مقابل مان را متوجه کنیم که ما با او مدارا می‌کنیم. مثلا اگر این فرد عصبانی همسرمان است درباره تاثیر نامطلوب این رفتارها بر فرزندان و زندگی مشترک مان با او صحبت کنیم. اما این صحبت‌ها نباید رنگ گله‌گذاری به خود بگیرد چون به نتیجه مورد نظر نمی‌رسیم. فقط باید از او درخواست کنیم تا در رفتارهایش تجدید نظر کند.
امید بدهیم
اگر می‌بینیم طرف مقابل مان برای بهبودی تلاش می‌کند، به او امید بدهیم. درباره تغییر رفتار او صحبت کنیم تا متوجه شود که تلاش او از نظر ما پنهان نمانده است. بی‌تردید، او تلاش‌اش را چند برابر خواهد کرد. امید دادن و تشویق کردن دو نیروی قدرتمند برای تلاش و تغییر هستند. از عبارت‌های خاص استفاده کنیم
به این معنی که هنگامی که طرف مقابل مان آرام است و تلاش می‌کند تا درباره راه‌های رفع مشکلش با ما صحبت کند، از برخی عبارت‌های کلیدی استفاده کنیم. مثلا «تو مرا فراموش کرده‌ای و به خودت بیش از من اهمیت می‌دهی» و یا «اضطراب و نگرانی مرا نمی‌بینی و متوجه نیستی که در جمع چقدر مضطرب هستم» یا «تو فرزندان‌مان را فراموش کرده‌ای، آنها به محبت تو و آرامش نیاز دارند». این عبارت‌های خاص در ذهن طرف مقابل نقش می‌بندد و هنگامی که قصد تکرار رفتارش را دارد، به یاد این صحبت‌ها می‌افتد. روان‌شناسان اسم این عبارت‌ها را «ضربه ذهنی» گذاشته‌اند و عقیده دارند این صحبت‌ها مثل ضربه کارسازی مانع از تکرار رفتارهای نامناسب فرد عصبی می‌شود.
کسب آمادگی قبلی
همیشه فضاى ذهنى و روانى خود را براى شنیدن و دریافت رفتارهاى نابجا و خلاف انتظار این فرد عصبی آماده سازید و به این معنا که همیشه این انتظار را داشته باشید تا او با شما به بدترین شکل برخورد داشته باشند و خود را براى تحمل آن آماده کنید.
برنامه‌ریزی بلندمدت
تردیدی نیست که درمان فرد عصبانی مدتی طول می‌کشد. اما اگر از ابتدا زمان مشخصی را برای درمان همسرمان در نظر بگیریم و فقط به رسیدن به آن زمان فکر کنیم، تلاشمان نتیجه‌ای نخواهد داشت.
باید تا برطرف‌شدن مشکل، بدون کلافگی و خستگی با او همراه بشویم. فراموش نکنیم یک بیماری ریشه‌دار، هیچ‌وقت به‌سرعت درمان نمی‌شود و نیاز به گذر زمان و تلاش دارد.
مشاور و روان‌شناس
برای درمان حتما باید از مشاور و روان‌شناس کمک گرفت. این بیماری نیز مانند هر بیماری دیگری درمان می‌شود اما به کمی تلاش و توجه نیاز دارد.
فرآوری : مریم عطاریان بخش خانواده ایرانی تبیان
منابع:
پایگاه اطلاع رسانی پلیس ایران ، همشهری آنلاین همراه با تغییرات و اضافات
مطالب مرتبط :
