آثار مصرف اكستازی
پرواز مرگ با قرص شادی ( قسمت دوم)
حمید 18 سال دارد. وی دانش‌آموز دوره پیش دانشگاهی است. حمید را در بخش اعصاب و روان یكی از بیمارستان های تهران بستری كرده‌اند. وی كه در حدود یك ماه پیش به قصد خودكشی رگ دست خود را از ناحیه مچ بریده است، در پاسخ به این سؤال كه چرا اكستازی مصرف می كند، می‌گوید: «شادی اش را نمی شود وصف كرد.»
دكتر آذردخت مفیدی، روان‌پزشك و روانكاو سازمان پزشكی قانونی كشور، آثار مصرف اكستازی را بر روان ، این گونه تشریح می كند: «روان به سه جزء خودآگاه، پیش آگاه و ناخودآگاه تقسیم می شود. در سطح خودآگاه، انگیزه‌ها، رفتارها و احساساتی مطرح هستند كه نسبت به آنها آگاهی داریم. تفكرات و احساسات موجود در سطح پیش آگاه با تمركز قابل دسترسی اند و نسبت به سطح ناخودآگاه آگاهی نداریم. اكستازی به معنای جذبه است. جذبه ، حالتی در روان است كه در آن سطح خودآگاه موقتاً محو می شود و فرد در مقابل سطح پیش آگاه و ناخودآگاه خود قرار می گیرد. احساسات، تفكرات و اعمال ما را سطح خودآگاه كنترل می كند. با از بین رفتن كنترل خودآگاه، افكار و تعارضات ناخودآگاه بروز می كنند. مثلاً فردی را در نظر بگیرید كه از اجتماع وحشت دارد. این فرد در شرایط معمولی ارتباط صمیمانه ای با اطرافیان برقرار نمی كند. اما به دنبال مصرف این دارو، ترس خودآگاه وی از اجتماع محو می شود و تمایل فرد به برقراری ارتباطات اجتماعی افزایش می یابد. همچنین در شرایط طبیعی، مواجه شدن ما با عوامل استرس زا موجب ترشح هورمون های خاصی می شود كه بدن را در وضعیت فرار و گریز قرار می دهد. مصرف اكستازی نیز چنین وضعیتی را در بدن ایجاد می كند. تمام مكانیسم‌های دفاعی بدن به كار می افتند و انرژی فرد زیاد می شود.
مهمترین اثر این دارو امنیت بخشی روانی است. به طور كلی، انگیزه انسان برای هر عملی از سه عامل منشأ می گیرد:عشق، ترس و گناه. این نوع داروهای روان‌گردان احساس ترس و گناه را در روان به حداقل می رسانند. در نتیجه، اعتماد به نفس فرد افزایش می یابد و تمایل طبیعی او برای برقراری ارتباط صمیمانه فیزیكی و عاطفی زنده می شود. هر فرد با رشد مكانیسم های روانی خود احساس امنیت می كند و با محیط پیرامونش سازگار می شود. اگر فردی احساس امنیت را با مصرف دارو یا ماده خاصی به روان خود القا كند، در درازمدت توانایی‌اش برای خلق چنین شرایطی به حداقل می رسد. یعنی اكستازی ، یك شخصیت كاذب ایجاد می كند و به دنبال قطع دارو، فرد به وضعیت روانی نابسامان اولیه بازمی‌گردد.»
دكتر فربد فدایی، روان پزشك و عضو هیئت علمی دانشگاه، در مورد آثار مصرف اكستازی می گوید: «این دارو باعث ایجاد احساس سرخوشی و قدرت می شود. توجه و تمركز فرد نیز به دنبال مصرف اكستازی افزایش می‌یابد.»
اثر MDMA، 20 تا 40 دقیقه پس از خوردن قرص اكستازی ظاهر می شود. احساس خشنودی، نشاط، صمیمیت و نزدیكی به افراد به شكل افراطی در فرد به وجود می آید. این آثار 60 تا 90 دقیقه پس از مصرف اكستازی به حداكثر خود می رسند و 3 تا 4 ساعت پس از مصرف از بین می روند و خستگی، اضطراب و افسردگی جانشین آنها می شود.
دكتر مهدیس كامكار، روان پزشك، به اختلالات دركی ناشی از مصرف اكستازی اشاره می كند: «درك هر پنج حس در فرد مختل می شود. یعنی فرد بدون وجود محرك خارجی، حسی را درك می كند. در حالت طبیعی، برای درك هر حس، قسمتی از قشر مخ فعال می شود. به دنبال ایجاد اختلال در سیستم اعصاب مركزی، مناطق مختلف قشر مخ بدون وجود محرك واقعی فعال می شوند. شایع ترین توهم در این میان مربوط به حس بویایی است. یا این كه فرد صدایی را می بیند و می شنود. اصطلاح جیغ بنفش را برای فهم بهتر این وضعیت مثال می زنم. یعنی هم صدای جیغ را می شنود و هم آن را به رنگ بنفش می بیند. همچنین، درك هر حس زیاد می شود. مثلاً فرد صدای شخصی را كه در نزدیكی او نشسته است از فواصل دوردست می شنود، یا ماه را لمس می كند. این وضعیت بسیار وحشتناك و رعب‌آور است و فرد دچار روان‌پریشی می شود. به دنبال مصرف اكستازی، شعور، آگاهی و روان فرد مختل می شود. او نمی داند كه كجاست، كیست و متعلق به چه زمانی است. همچنین، این ماده آستانه تحریك پذیری روانی را پایین می‌آورد.»
دكتر ساحل همتی گركانی، روان پزشك و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی می گوید: «اكستازی بر قدرت سنجش واقعیت اثر می گذارد و فرد را مستعد جنون می كند. این افراد بخصوص نسبت به حركات غیركلامی اطرافیان حساس می شوند. مثلاً فكر می كنند كه سایرین مشغول بدگویی از آنان هستند. مشكل دیگری كه در مصرف كنندگان اكستازی ظاهر می شود «سندروم پس از توهم» است. متأسفانه در نیمی از مصرف كنندگان، این سندروم بروز می كند. به این ترتیب كه شخص، پس از محو آثار اكستازی، تجربیات زمان سرخوشی را درك می كند. این وضعیت ناخواسته، موجب افزایش میل به خودكشی در این گروه می‌شود.»
افزایش قوای فكری، افزایش احساس رضایت از وضع موجود، افزایش انرژی بدن، احساس راحتی و آرامش، احساس نزدیكی و تعلق به دیگران، احساس عشق و یكدلی و بخشش و عفو، تقویت حس قدردانی، احساس عطش، كاهش تمایل به خوردن، اصرار به در آغوش گرفتن و بوسیدن دیگران، افزایش سرعت عمل، حركات غیرارادی چشم، غیرارادی بودن احساسات، پرچانگی و حركت دادن زبان و فك، دندان قروچه یا ساییدن دندان‌ها به هم، گرفتگی عضلات، افزایش ضربان قلب، پرفشاری خون، بیقراری، اضطراب ، نگرانی، لرزش اندام‌ها، افزایش دمای بدن یا كاهش آن، از دست رفتن آب بدن، سردرد، سرگیجه و از بین رفتن تعادل از دیگر علائم مصرف داروی روان‌افزای اكستازی هستند. به دنبال افزایش فعالیت سیستم عصبی خودكار و پرفشاری خون، فرد مستعدِ ابتلاء به حملات قلبی و مغزی می شود. به علاوه، گاه كاهش حجم آب بدن آن‌قدر زیاد است كه منجر به مرگ فرد درنتیجه كاهش حجم خون می شود. اكستازی ، هیپوتالاموس یا مركز تنظیم حرارت بدن را نیز تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. در نتیجه دمای بدن مصرف‌كننده به شكل غیرقابل مهاری بالا یا پایین می رود.
تخریب روان و جسم
اكستازی اثرهای متعددی بر مغز می گذارد. این ماده یك واسطه عصبی ـ شیمیایی به نام سروتونین را آزاد و همچنین از بازجذب سروتونین جلوگیری می‌كند. واسطه عصبی ـ شیمیایی دیگری كه میزان ترشح آن تحت تأثیر اكستازی قرار می گیرد، دوپامین است . مقدار دوپامین مغز را كاهش می‌دهد.
تحقیقات اخیر نشان می دهد كه MDMA آثار مخربی بر مغز دارد. دكتر جورج ریكورته (GEORGE RICAURTE)، استاد عصب شناسی دانشكده پزشكی دانشگاه جان هاپكینز آمریكا، تصاویر كامپیوتری به دست آمده از مغز افرادی را كه اكستازی مصرف می كنند مطالعه كرده است: كسانی كه در طول 5 سال به طور متوسط 200 مرتبه قرص اكستازی مصرف كرده‌اند، هرچند از نظر رفتاری كاملاً طبیعی‌اند، درجاتی از تخریب مغزی را نشان می دهند. همچنین ارتباط معناداری میان دفعات مصرف اكستازی و میزان تخریب مغزی به دست آمد. دكتر ریكورته دریافت كه اكستازی در مصرف كنندگان دائمی خود 20 تا 60 درصد از سلول‌های سازنده سروتونین را از بین می برد. تخریب این سلول‌ها قدرت یادآوری و یادگیری فرد را كاهش می دهد.
دكتر حمید مرتضوی، روان پزشك و متخصص ترك اعتیاد می گوید: «مصرف طولانی مدت این دارو علائم روحی و روانی مشابه بیماران اسكیزوفرن ایجاد می‌كند.»
آرمیتا ف. دوبار در هفته به بخش دیالیز یكی از بیمارستان‌های تهران می آید و چهار ساعت طاقت فرسا روی تخت دیالیز می خوابد. به لولـه‌های قطور دستگاه نگاه می كنم. خون از طریق یك لولـه به داخل دستگاه می رود و با لولـه دیگری به بدن آرمیتا منتقل می شود. چشمان جوان و غمگینش را به من می دوزد: «هرچه می خواهی بگو. جنس خوب و رفیق ناباب... قرص اكس این بلا را سرم آورده».
اكستازی بر ساختمان ماده وراثتی موجود زنده (DNA) نیز اثر می گذارد و نقایص ژنتیكی ایجاد می كند.
نام بهرام ق. در فهرست دریافت پیوند كبد قرار دارد. او 16 ساله است و تنها یك بار نصف قرص اكس خورده است. سموم موجود در این قرص ، كبد بهرام را از كار انداخته است. حالا او منتظر است تا بخشی از كبد برادرش را با یك عمل پیوند دریافت كند.
ادامه دارد...
مجله زنان
لینک ها :
پرواز مرگ با قرص شادی ( قسمت اول )
عوارض زیانبار و كشنده قرص اكستاسی
بی خبری از مصرف قرص های اكستازی
اكستاسی ؛ عامل نشاط یا سبب مرگ
کتاب های « روان شناسی » ، « خانواده » و « متفرقه » در فروشگاه اینترنتی تبیان
