تومور روده درمان قطعی می شود

تومورها بر اثر رشد و ازدیاد غیرطبیعی سلول‌های مشخصی در بدن به وجود می‌آیند و با توجه به این‌که زمان بین به وجود آمدن یک تومور و تشخیص آن اغلب بسیار طولانی است، بیماران معمولا بسیار دیر به‌وجود تومور پی می‌برند که همین عامل، درمان را با مشکل روبه‌رو می‌کند.

دکتر مریم محسنی، فوق تخصص کولورکتال (روده بزرگ) گفت:

« تومورهای روده بزرگ در مراحل اولیه تشخیص، یعنی در درجه یک و دو، به طور قطعی درمان می شوند و فرد می تواند زندگی عادی خود را داشته باشد.

افرادی که به موقع یعنی زمانی که جداره روده درگیر نشده باشد، به پزشک مراجعه کنند، بدون شک نیازی به نصب استومی (کیسه روی شکم) ندارند. استومی در واقع همان کیسه ای است که برای دفع مزاج فرد در انتهای روده بزرگ و روی شکم فرد بیمار قرار می گیرد.

سرطان روده و به طور کلی بیماری های التهابی روده باعث نصب استومی روی جداره شکم می شوند.

سرطان روده بزرگ ممکن است با علائمی همچون کاهش وزن، تغییر اجابت مزاج که افراد باید به آن توجه ویژه ای داشته باشد ، تغییر قطر مدفوع یا کم خونی همراه باشد که فرد به محض مشاهده این علائم باید به پزشک متخصص مراجعه کند.

مشکلات واضح تر این بیماری، خونریزی دستگاه گوارش است و تهوع جزو علائم دیررس است، یعنی در این حالت دیگر تومور پیشرفت کرده است.

سن ابتلا به بیماری های دستگاه گوارش بالای 50 سال است، اما بهتر است افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به این نوع بیماری ها را دارند تحت نظر پزشک باشند و به طور مداوم تحت کنترل قرار گیرند.

انجام معاینات مداوم و تخصصی دستگاه گوارش برای تمام کشورها هزینه بالایی دارد، اما این دلیل نمی شود که این معاینات انجام نشود، چون عواقبش جبران ناپذیر خواهد بود.

در افرادی که به موقع به پزشک مراجعه می کنند، با یک عمل جراحی قسمتی از روده کوچک را به شکل محفظه ای در می آورند و آن را به ناحیه مقعد متصل می کنند؛ به عبارتی از روده کوچک برای کارکرد روده بزرگ استفاده می کنند.

امکان چنین عمل جراحی در ایران وجود دارد. این جراحی نه تنها به روش باز، بلکه به روش لاپاراسکوپی نیز انجام می شود.

باز هم تاکید می کنم که موفقیت درمان فقط در صورتی است که فرد به موقع به پزشک مراجعه کند.»

توده‌هایی به نام تومور

بدن انسان از تعداد بسیار زیادی سلول تشکیل شده است که طی یک فرآیند منظم و کنترل شده تکثیر می‌یابند. اگر تحت هر شرایطی این فرآیند، غیر قابل کنترل شود و سلول ها زیاد شوند، توده‌ای از سلول‌ها در بدن تشکیل می‌شود که در اصطلاح به آن تومور گفته می‌شود.

تومورها بر اثر رشد و ازدیاد غیرطبیعی سلول‌های مشخصی در بدن به وجود می‌آیند و با توجه به این‌که زمان بین به وجود آمدن یک تومور و تشخیص آن اغلب بسیار طولانی است، بیماران معمولا بسیار دیر به‌وجود تومور پی می‌برند که همین عامل، درمان را با مشکل روبه‌رو می‌کند.

انواع تومور

تومور می‌تواند در بافت‌ها و اندام‌های مختلف بدن ایجاد شود. با توجه به نحوه رشد، نوع پراکندگی در بدن و شکل ظاهری، تومورها به دو دسته خوش‌خیم و بدخیم تقسیم ‌می‌شوند (تصویر مقابل یک سلول سرطانی را نشان می دهد).

تومورهای خوش‌خیم که شباهت بیشتری به سلول‌های اولیه دارند، به آهستگی رشد کرده و به بافت‌های دیگر تهاجم نمی‌کنند و رشدشان نیز ممکن است پس از مدتی متوقف شود و بدون تغییر باقی‌ بماند.

در تومورهای بدخیم که شباهت کمتری به سلول‌های اولیه دارند، رشد سریع بوده، سلول‌ها شکلی بسیار نامنظم داشته و اغلب متاستاز (انتشار سلول‌های سرطانی از یک بافت به بافت دیگر) روی می‌دهد. متاستازها به طور خیلی شایع در غدد لنفاوی، ریه‌، کبد، استخوان‌ها، غدد فوق‌کلیوی، کلیه‌ و مغز رخ می دهند.

نشانه‌های تومور

تومورهای بدخیم ممکن است در ابتدا هیچ علامت آشکاری نداشته باشند، ‌اما با پیشرفت رشد، ضعف و بی‌حالی، تحلیل عضلانی، کاهش وزن و کم‌خونی از علائم شایع است.

مرگ ناشی از تومورهای بدخیم می‌تواند به علل مختلفی روی دهد، ولی عوارضی از قبیل عفونت و درگیری بافت‌های حیاتی از دلایل شایع این مرگ‌هاست؛ به عنوان مثال تومورهای دستگاه گوارشی با ایجاد انسداد یا تومورهای کبد به خاطر بروز متاستاز و درگیر‌کردن کبد، می‌توانند باعث مرگ شوند.

برخی نشانه‌ها نظیر خال‌های غیرطبیعی و تغییر تعداد و اندازه آنها، وجود خون در مدفوع و ادرار، وجود زخم‌های غیر‌قابل بهبود با ظاهری غیرطبیعی، خارش مداوم و شدید بدن، وجود هرگونه توده سخت یا توده غیرمشخص در بدن، تب با منشاء غیرمشخص، عرق کردن شدید شبانه، استفراغ خونی، بزرگی طحال، قاعدگی نامنظم و خونریزی غیرطبیعی در زنان و... به علت شباهت به علائم سرطان باید مورد توجه قرار گیرند، هر چند وجود این نشانه‌ها دلیل قطعی سرطان هم نیست.

عوارض تومور

هر چند وجود هر نوع تومور در بدن، نشانه خوشایندی نیست، اما باید گفت که تومورهای خوش‌خیم طول عمر بیمار را کوتاه نمی‌کنند و با برداشتن کامل این تومورها به‌وسیله عمل جراحی، اغلب خطر عود آن نیز از بین می‌رود؛ البته وجود تومورهای خوش‌خیم در محل‌های خاصی نظیر مغز، به دلیل فشاری که به بافت‌های مجاور ممکن است وارد کنند، می تواند کشنده باشد.

هرچند تومورهای بدخیم در مراحل اولیه قابل درمان هستند، اما در مراحل پیشرفته، درمان آنها به دلیل متاستازهای دوردست بسیار مشکل و گاهی ناممکن است و به همین دلیل است که تومورهای بدخیم را به نام سرطان می‌شناسند. نباید فراموش کرد که برخی تومورهای خوش‌خیم نظیر پولیپ روده نیز تمایل به بدخیم شدن دارند.

پیشگیری از تومور

انجام برخی معاینات دوره‌ای مانند ماموگرافی بعد از 40 سالگی (سرطان سینه)، آزمایش مدفوع از نظر خون مخفی (سرطان گوارشی)، آزمایش پاپ اسمیر (سرطان رحم) و... از راه‌های غربالگری سرطان هستد.

هرچند امروزه با اقداماتی نظیر جراحی، شیمی‌درمانی، رادیوتراپی، ژن‌درمانی و سایر اقدامات درمانی تا حدود زیادی می‌توان تومورهای بدخیم را درمان کرد، اما همیشه پیشگیری مقدم بر درمان است و می‌توان با داشتن یک رژیم غذایی مناسب و حاوی فیبر (سبزی و میوه‌جات)، مصرف مواد آنتی‌اکسیدان، ورزش و تحرک، خواب و استراحت کافی و پرهیز از استرس و اضطراب از بروز سرطان جلوگیری کرد.

‌‌فرآوری : نیره ولدخانی

بخش سلامت تبیان

ایرنا

جام جم - دکتر بایزید قادری، فوق‌تخصص سرطان‌شناسی