آشنایی مختصر با ام‌اس
بیماری ام‌اس موجب اختلالاتی در كنترل‌كردن عضلات و نیروی عضلانی، بینایی، تعادل، حس و عملكردهای فكری و ذهنی می‌شود.
بیماری MS یا Multiple sclerosis یك نوع بیماری مزمن اعصاب است كه سیستم عصبی مركزی را درگیر می‌سازد. درگیری به وی ژه در مغز، نخاع و عصب بینایی روی می‌دهد.
این بیماری موجب اختلالاتی در كنترل‌كردن عضلات و نیروی عضلانی، بینایی، تعادل، حس و عملكردهای فكری و ذهنی می‌شود. مغز، نخاع و اعصاب بینایی از طریق الیاف عصبی با یكدیگر در ارتباط هستند.
سلولهای عصبی یك پوشش محافظت‌كننده به نام میلین دارند. میلین یك نوع پروتئین است كه الیاف عصبی را می‌پوشاند و از آنها حفاظت می‌كند. بدون میلین، مغز و نخاع نمی‌توانند با بقیه عصب‌هایی كه در بدن وجود دارد ارتباط برقرار كنند.
ممكن است میلین ملتهب شود و یا تخریب گردد. به این فرایند دمیلینه شدن می‌گویند. در M.S سلولهای سیستم ایمنی از طریق عروق خونی وارد مغز، نخاع و یا اعصاب بینایی شده و موجب ایجاد التهاب، دمیلینه شدن و آسیب به عصب‌ها می‌شوند.
در این بیماری در نواحی از عصب به صورت تكه‌تكه تخریب در میلین روی می‌دهد و به تدریج میلین در سرتاسر مغز و نخاع از بین می‌رود.
علت ایجاد بیماری M.S چیست؟
علت دقیق این بیماری شناخته نشده است؛ اما بسیاری از متخصصان باور دارند كه M.S یك بیماری خودایمنی است. به این معنی كه دفاع بدن یا سیستم ایمنی، اشتباهاً به بافت‌های سالم بدن حمله می‌كند.
در M.S سیستم ایمنی فرد به سیستم عصبی مركزی ( مغز و نخاع ) حمله‌ور می‌شود.
هنوز مشخص نیست كه چرا این بیماری در برخی از افراد روی می‌دهد و برخی دیگر به آن مبتلا نمی‌شوند. ممكن است دلایل ژنتیكی مطرح باشند؛ چون به نظر می‌رسد در مواردی بیماری سابقه خانوادگی دارد.
محلی كه فرد در آن بزرگ شده است نیز ممكن است مؤثر باشد. M.S در افرادی كه در مكان‌های سردتر و دورتر از استوا بزرگ شده‌اند، شایع‌تر است.
گفته شد كه علت دقیق این بیماری شناخته نشده است. اگرچه این بیماری درمان قطعی ندارد؛ اما داروها می‌توانند در بسیاری از افراد تناوب و شدت حملات را كاهش دهند. بیشتر افراد مبتلا چندین دهه زندگی می‌كنند؛ اما برخی افراد در سال‌های آینده با سیر پیش‌رونده بیماری و ناتوانی مواجه می‌شوند.
M.S در افراد مختلف متفاوت است. ممكن است فردی در تمام عمر مشكلات كمی‌داشته باشد و فردی شدیداً دچار ناتوانی شود. بیشتر افراد حالتی بین این دو دارند.
معمولا M.S یكی از این چهار حالت را دارد:
1- عود كننده – بهبود یابنده، كه طی سال‌ها، علائم به تدریج برطرف می‌شوند و پس از مدتی باز‌می‌گردند.
2- پیش‌رونده ثانویه، كه در ابتدا از الگوی قبلی پیروی می‌كند و مدتی بهبودی و مدتی بروز علائم را نشان می‌دهد؛ اما حالت پیش‌رونده پیدا می‌كند و به سرعت بدتر می‌شود.
3- پیش‌رونده اولیه، كه سیر بیماری از ابتدا به صورت پیش‌رونده است و بدتر می‌شود.
4- عود كننده – پیش‌رونده، كه در آن علائم می‌آیند و می‌روند؛ اما آسیب‌های عصبی، پیوسته بدتر می‌شوند.
علائم بیماری هرچه كه باشد به وسیله درمان و مراقبت فردی می‌توان كیفیت زندگی را حفظ كرد. اگرچه درمان قطعی این بیماری شناخته‌نشده‌است؛ اما غیر از موارد بسیار نادر، M.S كشنده نیست.
باشگاه كاربران:
بسیاری از ما با شنیدن نام ام‌اس، به یاد فیلم طلا و مس ساخته همایون اسعدیان می‌افتیم. البته این تنها فیلمی نبود كه در سینما به بیان مشكلات زن ام‌اسی می‌پرداخت. در تلویزیون هم چند باری تله‌فیلم یا سریال‌هایی كه در آن بیمار مبتلا به ام‌اس بازی می كرد، ساخته و پخش شد. البته تفاوت طلاومس با بقیه در بازی درخشان نگار جواهریان است كه به حق بازی فوق‌العاده‌ای از خود به نمایش گذاشت؛ البته او ماه‌ها تمرین می‌كرده تا بتواند همانند یك ام‌اسی زندگی كند! با این حال اگر مخاطب این فیلم از پیش جواهریان را نمی‌شناخت، به احتمال زیاد او را یك بیمار واقعی می‌پنداشت.بسیاری از ما در طول زندگی خود از نزدیك با بیمار مبتلا به ام‌اس از نزدیك ارتباط داشته‌ایم. همان طور كه می‌دانید، این بیماری و به طور كلی بیماری‌های خودایمنی، در زنان بیشتر است. پزشكان علت آن را تكامل‌یافته‌تر بودن دستگاه عصبی ـ و صد البته دیگر دستگاه‌های بدن زن ـ برمی شمارند. تعجب نكنید! این یك واقعیت است! زنان به دلیل آن‌كه قرار است نسل را حفظ كنند، از فیزیولوژی متكامل‌تری برخوردارند. این قاعده در دیگر پستانداران نیز صدق می‌كند.
یك ام‌اسی، بیشتر از آن‌كه به دارو و جراحی و فیزیوتراپی و ... نیاز داشته باشد، به برخورد خوب اطرافیان در درجه اول و مردم و دیگران در درجات بعدی نیازمند است. این بیماران از آن‌جا كه دچار برخی مشكلات حركتی، گفتاری و بعضا مغزی می‌شوند، ممكن است با خنده و تمسخر ناآشنایان به این‌دست بیماری‌ها روبه‌رو شوند كه این گونه استرس‌ها و اضطراب‌ها، از هر سم مهلكی برای بیمار مبتلا به ام‌اس بدتر است! این عزیزان را دریابیم.
دوست داریم اگر مخاطبی، خود ـ خدای‌ناكرده ـ به این بیماری مبتلاست یا در حلقه نخست اطرافیانش، مبتلایی یافت می‌شود، ما و سایر خوانندگان را از طریق بخش "نظرات كاربران" از مشكلات متعدد این عزیزان آگاه كند تا بتوانیم در رفتار خود، بهتر تجدیدنظر كنیم.
