تبیان، دستیار زندگی
یکی از مهمترین سوالاتی که در مورد قسم مطرح است ،این است که اگر به دروغ قسم بخوریم، چه حکمی دارد ولی پیش از آن باید به درستی شرایط قسم را از نظر شرعی بدانیم.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

شرایط و احکام قسم خوردن


یکی از مهمترین سوالاتی که در مورد قسم مطرح است ،این است که اگر به دروغ قسم بخوریم، چه حکمی دارد ولی پیش از آن باید به درستی شرایط قسم را از نظر شرعی بدانیم.


قسم خوردن
شرایط قسم خوردن:

هرگاه کسی با شرایط زیر قسم یاد کند باید به قسم خود عمل نماید والا کفاره دارد:

1- کسی که قسم یاد می کند باید بالغ و عاقل باشد و اگر درباره ی مال خود قسم می خورد باید سفیه نباشد همچنین حاکم شرع او را از تصرف در اموالش منع نکرده باشد و از روی قصد و اختیار قسم بخورد، بنابراین قسم خوردن بچه و دیوانه و کسی که مجبورش کرده اند درست نیست، همچنین اگر در حال عصبانی بودن بدون اراده و قصد قسم بخورد.

2- کاری را که برای انجام آن قسم می خورد باید حرام و مکروه نباشد و کاری را که قسم بر ترک آن می خورد واجب و مستحب نباشد و اگر برای انجام کار مباحی قسم می خورد باید ترک آن در نظر مردم بهتر از انجامش باشد، همچنین اگر قسم برای ترک کار مباحی می خورد باید انجام آن در نظر مردم بهتر از ترکش نباشد.

3- به یکی از نامهای خداوندا قسم یاد کند خواه نامی باشد که به غیر ذات مقدس او گفته نمی شود مانند «خدا» و «الله» یا نامی که به غیر او نیز گفته می شود ولی از قرائن معلوم است که مقصودش خداست بلکه اگر به نامهایی قسم یاد کند که بدون قرینه خدا به نظر نمی آید ولی او قصد خدا را کند بنابر احتیاط واجب باید به آن قسم عمل نماید.

کسانی که برای اثبات مطلبی قسم می خورند اگر حرف آنها راست باشد قسم خوردن مکروه است و اگر دروغ باشد حرام و از گناهان کبیره است

4- قسم را باید به زبان بیاورد بنابراین اگر در قلبش بگذرد کافی نیست و در کتابت و نوشتن احتیاط، عمل به آن است، ولی آدم لال اگر با اشاره قسم بخورد صحیح است.

5- عمل کردن به قسم برای او ممکن باشد و اگر موقعی که قسم می خورد ممکن باشد ولی بعداً عاجز شود یا مشقّت شدید داشته باشد از همان وقت که چنین شده قسم او به هم می خورد.

احکام قسم خوردن:

هرگاه پدر از قسم خوردن فرزند جلوگیری کند یا شوهر از قسم خوردن زن مانع شود قسم آنان صحیح نیست، حتی اگر فرزند بدون اجازه پدر و زن و بدون اجازه شوهر قسم یاد کند قسم آنان صحیح نمی باشد.

هر گاه انسان عمداً با قسم خود مخالفت کند باید کفّاره دهد یعنی ده فقیر را سیر کند، یا بر آنها لباس بپوشاند، یا یک بنده آزاد نماید و اگر توانایی بر اینها نداشته باشد سه روز روزه بگیرد.

کسانی که برای اثبات مطلبی قسم می خورند اگر حرف آنها راست باشد قسم خوردن مکروه است و اگر دروغ باشد حرام و از گناهان کبیره است ولی اگر مجبور شود که برای نجات خود یا مسلمانان دیگری از شرّ ظالمی قسم دروغ بخورد اشکال ندارد بلکه گاهی واجب می شود و این نوع قسم خوردن که برای اثبات مطلبی است غیر از قسمی است که برای انجام کار یا ترک کاری بود.

سمیه فیض آبادی

بخش احکام اسلامی تبیان

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.