دیدن کابوس در خواب شب

کابوس شبانه همراه با این احساس که شخصی می خواهد او را بکشد یا خفه کند، خواب و رویای ترسناکی که در شب پیش می آید و فرد را بیدار می کند و با حرکت سریع چشم  در اواسط یا اواخر شب همراه است.

کابوس‌ها علل متفاوتی دارند و در بین کودکان خردسال خیلی شایع اند.

علل کابوس شبانه

استرس یا اضطراب داشتن

اختلالات خواب مانند حمله خواب (نارکولپسی)

داشتن تب

عوارض جانبی برخی داروها

خوردن بیش از حد غذا در هنگام خواب

تماشای فیلم ترسناک

مرگ عزیزان

تصادفات رانندگی

زندانی شدن یا حضور در جبهه جنگ

کابوس شبانه در بچه ها

کابوس بیشتر اوقات در بچه های کمتر از 6 سال دیده می شود، ولی در هر سنی ممکن است پیش بیاید.

وقتی کودک می‌خواهد اندوخته‌های ذهنی اش را مرتب کند، کابوس اتفاق می‌افتد.

کودکان در دوران پیش از دبستان بیشتر کابوس می بینند، زیرا تصورات کودکان در این دوره زیاد است.

این بچه ها در حالی که می ترسند و گریه می کنند، نفس نفس زنان از خواب بیدار می شوند.

بچه می تواند معمولاً کابوس را به خاطر بیاورد و می خواهد درباره آن حرف بزند.

در برخی بچه ها هم بعد از این ماجرا، بچه به سرعت به خواب برود و بعداً هیچ چیز را به یاد ندارد.

خیلی نگران نباشید، زیرا به تدریج که بچه بزرگتر می شود، کابوس برطرف می گردد و به درمان هم نیازی ندارد.

علل کابوس در بچه ها

تماشای فیلم ترسناک

جدایی والدین از هم

تولد نوزاد دیگری در خانواده

اذیت کردن همبازی کودک

رفتن به نزد پزشک

مشاهده یک سگ بزرگ در خیابان

ترس از یک زنبور هنگام بازی

فرستادن کودک به مهد کودک

جابجایی منزل

علائم کابوس شبانه

ممکن است شامل عرق کردن، لرزیدن، تندی ضربان قلب و نفس نفس زدن باشد.

بچه ای که وحشت شبانه دارد، ممکن است در آن بحران والدین خود را نشناسد و آنها را از خود براند.

حدود 1 تا 2 ساعت بعد از اینکه کودک خوابید موقتاً بیدار می شود و می نشیند، جیغ می کشد، حرکات سریع لگد پرانی نشان می دهد، گریه می کند و یا با ترس و وحشت سر و صدا می کند.

چطور کودک را آرام کنیم؟

- در آغوش گرفتن و آرام کردن بچه و به او اطمینان دادن از اینکه خطری متوجه او نیست احتمالاً او را در غلبه کردن بر کابوس شبانه کمک می کند.

- حضور آرامش بخش شما در کنار او و بیان سخنان آرام بخش برای تسکین وی، نوازش پشت و موهای او همگی می‌تواند بسیار موثر باشند.

- اگر کودک شما خیلی پریشان است، او را از جایش بلند کنید، از اتاق بیرون ببرید و یک لیوان آب یا یک لیوان شیر گرم به او بدهید.

- سعی کنید او را به رختخواب خودتان نبرید، چون این عادتی می‌شود که مبارزه با آن بسیار سخت است. ضمن اینکه برای کودک جا می‌افتد که در اتاق خودش چیزی است که او باید از آن بترسد.

چطور کابوس کودک را درمان کنیم؟

- در طول روز، وقتی که کودک آرام است، با وی صحبت کنید.

- اگر رویای کودک شما درباره چیزهایی مثل هیولا و روح و مانند اینهاست که باعث شده او از اتاقش بترسد، سعی کنید با نشان دادن تمام زوایای اتاق به او بفهمانید که در اتاقش چیزی برای ترسیدن وجود ندارد.

- اگر در زندگی اتفاق بزرگی در شرف وقوع است، در مورد آن اتفاق با کودک صحبت کنید و سعی کنید با گفت و گو موضوع را برای کودک حل کنید.

- اگر چیزی وجود دارد که موجب ترس و وحشت وی شده است(مثل سگ یا عنکبوت)، تلاش کنید ترس او را از بین ببرید؛ مثلا اگر دوستی دارید که سگی آرام دارد و می‌شود به وسیله آن ترس کودک را از بین برد، حتما این کار را بکنید.

- بچه ای را که به دفعات دچار کابوس شبانه می شود می توان نزد پزشک برد.

- هر شب قبل از خواب، یک برنامه تعیین شده را انجام دهید. این برنامه باید شامل کارهایی باشد که به خواب آرام‌تر کودک کمک می‌کند مثل: دوش آب گرم وخواندن یک داستان لطیف.

- از خاطرات خودتان برای او تعریف کنید. با این کار کودک احساس می‌کند که شما به خوبی او را درک می‌کنید. به او بگویید که، کابوس‌های او فقط خواب‌های بد هستند و واقعیت ندارند و برایش با زبان ساده توضیح دهید که این کابوس‌ها چگونه به وجود می‌آیند.

- همینطور که کودک را آماده خواب می‌کنید، از او بپرسید دوست دارد در مورد چه چیزی خواب ببیند. مشخص است که شما نمی‌توانید بر آنچه که بعد از خوابیدن کودک شما اتفاق می‌افتد تاثیر بگذارید، اما خواباندن کودک با یک چهارچوب فکری مثبت، به آرامش وی کمک می‌کند. اتفاق‌های شاد روز را با هم مرور کنید یا در مورد اتفاق‌های خوبی که کودک منتظر رسیدن آنهاست با هم حرف بزنید. یا در مورد فیلم‌های کمدی که با هم تماشا کرده‌اید گفت و گو کنید، زیرا این کار باعث می‌شود ذهن کودک از افکار و رویاهای بد تخلیه شود.

- درب اتاق کودک را باز بگذارید و حتما چراغی هم در اتاق روشن باشد، مثلا یک چراغ خواب در اتاق کودک یا چراغی در یک فضای مجاور اتاق کودک مثل چراغ حمام یا هال را روشن بگذارید.

- با کمک هم یک کاردستی درست کنید و نام آن را مثلا " فرشته خواب" بگذارید. آن را بالای تخت کودک خردسال‌تان آویزان کنید و به او بگویید که این فرشته، کودکان را از کابوس محافظت می‌کند.

- یک نوار، که مجموعه‌ای از شعرهای مورد علاقه کودک است تهیه کنید و آن را هنگام خواب کودک روشن کنید و با صدای آرام پخش کنید. این موزیک باعث می‌شود به جای این که کودک روی افکار خودش تمرکز کند، به موزیک و خاطراتی که با آن دارد فکر ‌کند.

حتما شعر لالایی گونه آرامش بخش کودکانه باشد. موزیک‌های شاد و محرک و پر انرژی کودکانه را برای ساعات روز بگذارید.

- یکی از عروسک‌هایی را که دارد شب‌ها در آغوشش بگذارید. همراه خواب می تواند هر چیزی که کودک به آن علاقه دارد و با آن احساس آرامش می‌کند، باشد.

فرآوری : مریم سجادپور

بخش سلامت تبیان

همشهری

آی آر شفا

آفتاب - دکتر عبدالپیمان علویان