هپاتیت C توسط خون منتقل می‌شود
بیماری هپاتیت C که در آن، کبد فرد معمولاً تا آخر عمر درگیر می‌شود، بیماری دوران بلوغ به بعد است که از طریق خون آلوده، تماس جنسی و اخیراً از راه تاتوکردن ابروها هم منتقل می‌شود.
هپاتیت، یک بیماری ویروسی است و انواع مختلفی دارد. بعضی از آنها قابل سرایت هستند و برخی مسری نیستند.
ویروس هپاتیت، ویروسی است که موجب التهاب کبد می‌شود. این ویروس می‌تواند اعضای دیگر بدن غیر از کبد را درگیر کند، اما مهم ترین عضوی که می‌تواند با آن درگیر شود کبد است. این ویروس وقتی وارد بدن شود، می‌تواند فرد را تا آخر عمر درگیر کند.
ویروس هپاتیت C ، عملکرد کبد را در یک مدت طولانی تخریب می‌کند و در انتها فرد به سیروز کبدی و سرطان کبد مبتلا می‌شود.
علائم بیماری هپاتیت C
بیشتر مبتلایان به هپاتیت C هیچ علامتی ندارند. برخی از بیماران، علائم عمومی عفونت ویروسی را نشان میدهند، از قبیل خستگی، دل درد، درد عضلانی، تهوع و بی اشتهایی، ولی در موارد پیشرفته علائم نارسایی کبد بروز می کند که شامل تورم شکم و اندام ها، یرقان، خونریزی های گوارشی و... است.
منگی و خواب آلودگی در مراحل بسیار پیشرفته دیده می‌شود.
بیماران ممکن است خارش داشته باشند.
هپاتیت C چگونه منتقل می شود؟
راه‌های ابتلا به این بیماری انتقال از طریق تماس‌های جنسی و خون آلوده است، ولی این ویروس عمدتاً از طریق تماس با خون شخص آلوده منتقل می شود. لذا به همین علت اگر در برخی موارد مانند آرایشگاه‌ها در هنگام تاتو کردن، خونریزی اتفاق بیفتد می‌تواند موجب ابتلا به این بیماری شود.
همچنین روش های زیر می‌تواند باعث انتقال ویروس گردد:
- استفاده از سوزن سرنگ های آلوده، به ویژه در افراد معتاد به مواد مخدر تزریقی، سوراخ شدن بدن با هر وسیله تیز یا سوزن آلوده (مثل خالکوبی غیربهداشتی)
- زخمی شدن پوست بدن در یک بخش آلوده بیمارستانی
- استفاده از لوازم شخصی به صورت مشترک
- دریافت فرآوردههای خون و پلاسمای آلوده که در ایران اکثراً در بیماران هموفیلی و تالاسمی دیده می‌شود.
البته باید گفت که در بسیاری موارد هرگز راه انتقال ویروس مشخص نمیشود.
هپاتیت C به کندی پیشرفت می‌کند
این بیماری به تدریج به کبد آسیب میرساند. یک کبد سالم مواد شیمیایی مورد نیاز بدن را می سازد و مواد سمی را از خون خارج می کند.
وقتی شما هپاتیت C دارید، کبد شما ملتهب می شود و بافت طبیعی آن تخریب شده و به جای آن بافت فیبری و فرسوده میماند.
طی 10 تا 30 سال بعد، مشکلات کبدی مزمن از قبیل سیروز و سرطان کبد هم ممکن است ایجاد شوند.
بطور منظم پیگیر بیماری‌تان باشید
چون هپاتیت C می تواند بدون علائم ظاهری، به کبد آسیب برساند، در صورت ابتلا به این بیماری هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما را تحت نظر قرار میدهد و آگاهی های لازم را جهت پیشگیری از انتقال ویروس به دیگران به شما خواهد گفت.
آزمایش کبدی
با انجام آزمایش های مخصوص می توان هپاتیت C را تشخیص داد.
به محض کشف هپاتیت C، ارزیابی وضعیت کبد الزامی است. این کار از طریق آزمایش های خون، سونوگرافی و نمونهبرداری از کبد انجام می شود.
نمونه برداری از کبد کار بسیار آسانی است، به این صورت که از طریق بیحسی موضعی با یک سوزن، نمونه گیری انجام می‌شود و بیمار ممکن است حداکثر یک روز در بیمارستان بستری گردد.
درمان هپاتیت C
مصرف داروهای تزریقی (اینترفرون) و خوراکی (ریباویرین) که به صورت ترکیبی استفاده می‌شوند، راه درمان بیماری هپاتیت C است. بر اساس نوع هپاتیت، درمان آن از 6 ماه تا یک سال متفاوت است. در برخی انواع آن، درمان 50 تا 60 درصد و در برخی دیگر تا 80 درصد هم موثر است. باید در نظر داشت که برخی ویروس‌های هپاتیت C مقاوم به درمان هستند.
نکات لازم برای درمان عبارتند از:
- از هر چه که کبد را آزار میدهد پرهیز کنید. اینها شامل مصرف الکل و داروهای غیر ضروری است، حتی داروهایی که بدن نسخه میتوانند در دسترس قرار گیرند مثل استامینوفن در صورتی که بیرویه مصرف شوند می‌تواند برای کبد بسیار خطرناک باشند.
- استفاده از غذای کم چرب با فیبر زیاد، میوه و سبزیجات تازه و فراوان توصیه می شود.
- اینترفرون آلفا در بعضی افراد باعث بهبود علمکرد کبد می شود که شامل 3 تزریق در هفته برای 6 تا 12 ماه است. عوارض جانبی این دارو بیشتر اوقات قابل چشم‌پوشی است، ولی در مواردی میتوانند بسیار جدی باشند.
- استفاده همزمان از داروی ضد ویروسی ریباویرین می‌تواند کمک کننده باشد. ریباویرین یک داروی خوراکی ضد ویروسی است که مصرف همزمان آن با اینترفرون در درمان هپاتیت C مؤثر است. این دارو در حال حاضر نباید به تنهایی مصرف شود. مهم ترین عارضه آن از بین رفتن گلبول های قرمز خون میباشد که ممکن است تا ده درصد موارد منجر به قطع دارو گردد. بنابراین هنگام مصرف ریباویرین در فواصل منظم باید توسط پزشک معاینه شوید و آزمایش های لازم را انجام دهید. مدت مصرف این دارو 6 تا 12 ماه می باشد.
فقط شما میتوانید جلوی انتشار بیماری را بگیرید
درمان هپاتیت C مشکل است. لذا باید با رعایت نکات بهداشتی مانع از ابتلای خود و دیگران شوید.
رعایت موارد زیر در پیشگیری از انتقال ویروس نقش بسزایی دارند:
- زخم و بریدگی های پوست را پانسمان کنید. در صورت نیاز به کمک، برای پانسمان زخم از دستکش استریل استفاده شود.
- در صورتی که به این بیماری مبتلا هستید، خون، پلاسما، اعضای بدن یا بافت اهدا نکنید.
- سوزن مشترک استفاده نکنید.
- از ریش تراش، مسواک و لوازم آرایشی یا لوازم شخصی دیگران بطور مشترک استفاده نکنید.
- به یاد داشته باشید هپاتیت C واکسن ندارد و درمان کامل نیز ندارد. لذا پیشگیری از آلوده شدن دیگران، با عمل به توصیه های بهداشتی بر عهده شماست.
فرآوری : نیره ولدخانی
بخش سلامت تبیان
منابع :
مرکز تحقیقات گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران
فارس – دکتر مهرداد حق‌ازلی، فوق تخصص گوارش
مطالب مرتبط:
