مذمّت پُرخوری در احادیث و روایات(1)

همانگونه که می دانید پُرخوری و چاقی احتمال ابتلا به بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی-عروقی، افزایش چربی های خون، فشار خون بالا، دیابت، ناراحتی مفاصل و ... را افزایش می دهد. همچنین باعث می شود فرد از نظر ظاهری دارای هیکلی نامتناسب شود که هنگام حضور در جمع افراد ، از نظر روانی دچار اضطراب و ناراحتی گردد.

آیین اسلام نیز انسان را از پُرخوری نهی و اعتدال در خوردن غذا را توصیه کرده است. در این مطلب تعدادی از روایات و احادیث مربوط به پیامبر اسلام (ص) و امامان شیعه را برای شما آورده ایم که همگی بر کم خوری تاکید می کنند. البته منظور از کم خوری که در این روایات آمده است، لاغری نیست ، بلکه منظور مصرف غذا به قدر نیاز و احتیاج بدن( متعادل) است تا فرد دارای بدنی سالم و تندرست باشد. زیرا در حال حاضر بعضی افراد جوان به منظور داشتن هیکلی لاغر (به اصطلاح مانکنی) خیلی کمتر از حد نیازشان غذا می خورند که این کار باعث می شود دچار کمبود مواد مغذی شده و در آینده دچار مشکلات جسمی مانند پوکی استخوان ، کم خونی ، سردرد مزمن ، ضعف و سرگیجه و .... شوند.

باتوجه به احادیث و روایات پایین می توان گفت اگر هر فردی واقعاً به توصیه های بهداشتی و سلامتی قرآن و ائمه عمل می کرد، میزان بیماری ها ومشکلات جسمی و روحی خیلی کمتر از این بود.

رعایت اعتدال در خوردن غذا و کم خوری غیراز تاثیر بر سلامت جسمی افراد ، بر سلامت روحی آنها نیز موثر است. در اینجا تاثیرات جسمی کم خوری را با عنوان "فواید ظاهری کم خوری" و تاثیرات روحی و معنوی آن را با عنوان "فواید باطنی کم خوری" برای شما بیان می کنیم. امیدواریم با توصیه به این رهنمودهای گرانقدر، همواره از جسمی سالم و روحی پُرنشاط برخوردار باشید.

* پیامبر خدا (ص): اگر ساکنان خانه ای به مقدار کم غذا بخورند، خانه شان نورانی می گردد. (المعجم الأوسط،ج5، ص229، ح5165عن أبی هریرة، کنزالعمّال، ج3، ص391، ح7093)

* پیامبرخدا(ص): هرکس که خداوند را بسیار تسبیح گوید و به بزرگی یاد کند و در عوض به مقدار کم بخورد و بیاشامد و بخوابد، فرشتگان مشتاق او می شوند. (تنبیه الخواطر، ج2، ص116)

* امام علی (ع) - در حکمت های منسوب به ایشان ــ : زندگی را برای خوردن مخواه، بلکه خوردن را برای زندگی بخواه. (شرح نهج البلاغة، ج 20، ص333، ح824)

* امام علی(ع) - در حکمت های منسوب به ایشان ــ : عاقل را بایسته است که به هنگام شیرینی غذا، تلخی دارو را نیز به یاد داشته باشد.(شرح نهج البلاغة،ج20،ص272،ح 149)

فواید ظاهری کم خوری:

الف ــ سلامت تن

پیامبر خدا (ص): مادر همه داروها، کم خوری است. (المواعظ العددیّة، ص 213)

امام علی (ع): کم خوری، مانع بسیاری از بیماری های جسم می شود. (غررالحکم، 6768 ،عیون الحکم و المواعظ ، ص 370، ح 6248)

امام علی (ع): خوراک را کم کن تا بیماری ها را کم کنی. (غرر الحکم، ح2336)

امام علی (ع): هر کس خوراکش کم باشد، دردهایش نیز کم است. (غررالحکم،ح8409،عیون الحکم والمواعظ، ص455،ح8220)

امام علی (ع): کم خوری، مایه گرامی داشتن بیشتر خویش است و سلامت را بیشتر استمرار می بخشد. (غررالحکم،ح 6819،عیون الحکم والمواعظ،ص 370،ح 6240)

امام علی (ع): هر کس در خوردن به کم بسنده کند، سلامتش بیشتر می شود و اندیشه اش به سامان می رسد. (غررالحکم ، ح8803، عیون الحکم و المواعظ ، ص 437 ،ح7559)

امام علی (ع): سلامت تن، از کمی غذا و کمی آب است. (تحف العقول ، ص 172، بشارة المصطفی،ص 25 کلا هماعن کمیل بن زیاد، بحارالأنوار،ج66، ص425 ،ح41)

امام رضا (ص): اگر مردم در خوردن به کم بسنده می داشتند، بدن هایشان سالم بود. (بحارالأنوار،ج66، ص 425 ،ح 41)

امام رضا (ع) : بدن همانند زمین پاک و آماده برای زراعت است که اگر در آبادانی و آب دهی به آن مراقبت شود، به گونه ای که آب، نه بیشتر از نیاز به آن برسد تا آن را غرق کند و نه از اندازه کمتر باشد تا آن را به خشکی گرفتار سازد، آبادانی اش استمرار می یابد و خرّمی اش بیشتر می گردد و کشت آن برکت می یابد؛ امّا اگر از آن غفلت شود، به تباهی می گراید و علف هرز در آن می روید. بدن چنین حکایتی دارد و تدبیر آن در خوراک و نوشیدنی، چنین است.[پس،] سامان و سلامت می یابد و عافیت در آن، ریشه می گسترد. بنگر که چه چیز با تو و با معده ات سازگار است و تن تو با چه چیز نیرو می گیرد و چه خوردنی و نوشیدنی ای برای بدنت سالم تر است، همان را برای خویش مقرّر بدار و خوراک خود گیر. (بحار الأنوار،ج62، ص310)

ب ــ شادابی چهره

پیامبر خدا(ص): برادرم عیسی، از شهری گذر کرد که در آن، مرد و زنی به یکدیگر فریاد می کشیدند. پرسید:« شما را چه شده است؟».

مرد گفت:ای پیامبر خدا! این، زن من است و او را مشکلی نیست. زنی درستکاراست؛ امّا دوست دارم از او جدا شوم.

عیسی گفت:« به هر حال، به من بگوی که او را چه می شود؟»

مرد گفت: بی آن که کهنسال باشد، چهره اش بی طراوت است.

گفت: ای زن! آیا دوست داری دیگر بار، چهره ات پرطراوت شود؟».

زن گفت: آری.

به او گفت: « چون غذا می خوری، از سیر شدن حذر کن؛ زیرا اگر غذا بر سینه سنگینی کند و از اندازه افزون شود، طراوت چهره از میان می رود».

آن زن، چنان کرد و دیگر بار، چهره اش طراوت یافت. (بحارالأنوار،ج14، ص320،ح26)

ج ــ طول عمر

لقمان(ع): اگر خوراک انسان اندک باشد، زیاد زنده می ماند. (المواعظ العددیّة، 71)

فواید باطنی کم خوری را در مطلب بعدی به شما خواهیم گفت.

ادامه دارد...