طبخ غذای چینی در محیطی اندوهگین

مروری بر فیلم «سعادت آباد»

البته کلمه عام از آنجا به برخی مخاطبان فیلم اطلاق می شود که اکثرا هنگام خروج از سینما ناراضی بودند و رد رضایت از تماشای "سعادت آباد"را تنها می توان در یادداشت ها و نقد بعضی دوستان یافت. در واقع میری با این اثر در حد و اندازه همیشگی خود ظاهر نشده است و با پرداختن به موضوع خیانت و پنهانکاری که این روزها در سینمای ایران باب شده فیلمی به سبک و سیاق اصغر فرهادی ساخته است.(البته خود این موضوع را کاملا تکذیب کرده است)

میری به عنوان کارگردانی خوش فکر و خلاق پیش از این در "به آهستگی"به قضاوت و پیش داوری های نادرست مردم اشاره کرده بود و نتیجه اش بسیار بهتر از "زندگی با چشمان بسته "صدرعاملی بود که همین موضوع را دستمایه خود قرار داده است.بنابراین نگارنده نمی تواند "سعادت آباد"میری را که تمی فرهادی وار دارد، اثری خاص و فوق العاده بداند.

فیلم برشی کوتاه از زندگی سه زوج است با بازی لیلا حاتمی و حامد بهداد(یاسی و محسن)، مهناز افشار و امیر آقایی(لاله و علی)و هنگامه قاضیانی و حسین یاری (تهمینه و بهرام) . کل فیلم در منزل یاسی می گذرد و این افراد مهمانان جشن تولد شوهرش هستند .با توجه به این که سلیقه عمومی این روز ها طرفدار چنین سبکی شده فیلم نامه نویس کوشیده برای هر کاراکتر رازی بسازد که برای پنهان کردنش تلاش می کند.برگ برنده داستان و عامل کشش آن نیز همین رازهای مگوست اما کسی به قبح راز اشاره ای نمی کند. اینکه لاله پنهان از شوهرش (به خاطر سفر به آلمان) و با همکاری دوستانش اقدام به سقط جنین می کند و همه فکر می کنند علی مرد بدبین و متعصبی است، بهرام که هنوز عشق قدیمش را به یاسی حفظ کرده و از اینکه همسرش بفهمد ابایی ندارد و یا خیانت علنی محسن به زنش قدری فراتر از خطوط قرمزی است که در سینمای ما بدان ها عادت داریم. علنی کردن شرب خمر نیز به خودی خود یکی از سوژه های فیلم است.

داستان "سعادت آباد" کند و کشدار پیش می رود و در صحنه طبخ غذای چینی یاسی در فضایی سنگین و پر استرس، آنقدر تصاویر کسالت بارند که حتی رنگ های شاد و درخشان سبزیجات نیز نمی تواند از ظاهر اندوهبار فیلم بکاهد در صورتی که تجربه نشان داده مخاطب ایرانی شیفته غذاست و حتی در تیتراژ همین فیلم نیز از سکانس های پخت غذا استفاده شده است.پس تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل!(که با چه فیلمی رو به رو هستی).

حرکات دوربین نیز طبق گفته خود میری قرار بوده سیال باشد تا آرامش ابتدایی را به هیجان تبدیل کند و همراه بازیگر و فیلمنامه پیش رود.اما از آثار این هیجان جز مختصر تکانی در سکانس کشمکش لاله و شوهرش چیزی نمی بینیم. البته در" سعادت آباد" چند سکانس خوب و قابل ذکر وجود دارد، مثلا صحنه ی شکستن لیوان یاسی و یا آواز خواندن دسته جمعی حین بریدن کیک اما این فیلم هم به مانند بسیاری از آثار اخیر مدیون بازی برونگرای حامد بهداد(مطابق معمول) است و نمی توان توانایی او را در جلب توجه بیننده نادیده گرفت. لیلا حاتمی به عنوان نقطه مقابل او بسیار ساکت،متفکر و درونگراست و "لیلا" مهرجویی را برایمان تداعی می کند در حالی که شخصا بازی هایش را در "بی پولی"،"ارتفاع پست" و "جدایی..."بیشتر می پسندیدم.

مهناز افشار گویی فرصت مناسبی برای بروز کامل استعدادش نیافته چرا که او نیز بازی های بهتر و روان تری در کارنامه اش دارد اما بردن جایزه جشنواره فجر نمی تواند گواهی یک نقش آفرینی فوق العاده باشد و به عقیده نگارنده سیمرغ برای کاراکتر لاله کمی زیادی بود! امیر آقایی اما به نسبت سایرین بازیگر قدر ندیده تری است و توانایی هایش را قبلا در سریال های تلویزیونی و یکی دو فیلم سینمایی اثبات کرده بود. او احساسات علی ،مردی که مورد دروغ، پنهان کاری و خیانت قرار گرفته را به خوبی تصویر می کند و با رفتار پرخاش گرانه اش انتقام کوثره ای که رفقا بر علیه وی به راه انداخته اند را می گیرد. حسین یاری نیز به مدد گریم سنگین ولی متناسبش به خوبی از پس کاراکتر بهرام برآمده گرچه آنهم بیشتر بر حالات فیزیکی و حس گیری اتکا دارد و شخصیت دیالوگ محوری نیست. قاضیانی هم در حد متوسطی ظاهر شده و نمی توان گفت تهمینه برای او حرکت رو به جلویی بوده یا نه.

موسیقی متن به جز همان سکانس شکستن لیوان نمود چندانی در "سعادت آباد"ندارد و جای آن در چنین فضای غم انگیز و پر استرسی خالی است.پایان بندی داستان نیز باز و بر عهده بیننده است اما در حقیقت با به تصویر کشیدن زندگی های مشوش و پر از اختلاف این سه زوج و تنهایی و سردرگمی هر 6 نفر آنها به خصوص یاسی و لاله، راهی جز طلاق احساسی در فکر بیننده قرار نمی گیرد. نگارنده خود شخصا از علاقه مندان آثار میری است و امیدوار است به زودی فیلم پر محتواتری از او ببیند چون به نظر می رسد این روابط به قول او حاکم بر طبقه متوسط جامعه و دغدغه های اخلاقی و اجتماعی دارد کم کم جذابیتش را از دست می دهد.