خار پاشنه چیست؟

میزان ابتلا به خار پاشنه، در زنان بیشتر است، زیرا، زنان بیشتر به مدت طولانی می ایستند. البته این امکان هم هست که این بیماری بخشی از یک بیماری باشد که کل بدن را گرفته باشد و نیاز به اقدامات بیشتری برای تشخیص و درمان داشته باشد.

علایم‌

گاهی‌ علامتی‌ ندارد.

در مراحل اولیه بیمار از درد کف پا در اثر ایستادن های طولانی مدت شکایت دارد.

در ابتدا این درد موجب لنگیدن بیمار هنگام راه رفتن می شود، اما به تدریج در اثر راه رفتن، درد کمتر می شود و دوباره با ایستادن طولانی مدت، درد شدت اولیه خود را پیدا می کند.

علل‌

وارد آمدن‌ استرس‌ یا آسیب‌ به‌ بافت‌ پاشنه‌ پا که‌ منجر به‌ التهاب‌ و استخوانی‌ شدن‌ رباط‌های‌ کف‌ پا می‌شود.

به طور کلی، دو دلیل عمده خار پاشنه پا وجود دارد.

- رسوب کلسیم اضافی در بدن: که محل رسوب در لگن و پاشنه پا می باشد و یا جاهای دیگر بدن استخوان زائد بوجود می آید. با عدم مصرف لبنیات و خوردن غذاهای طبع گرم از میزان این برآمدگی کاسته و کم کم حذف می شود.

- تبلور بلغم: در صورتی که غذاهای بلغم زا (سردی بخش) مثل لبنیات، ترشیجات، برنج و خیار زیاد استفاده شود، بنا به حساسیت هر انسان، بلغم تبلور می کند و منجر به بروز بیماری هایی مثل آب مروارید یا خار پاشنه و یا MS (ام اس)می شود. لذا باید غذاهای گرم و خشک زیاد مصرف شود و از خوردن غذاهای سرد و تر (بلغم زا) پرهیز کرد.

عوامل‌ افزایش‌ دهنده‌ خطر

- دویدن‌. خار پاشنه کمتر در اثر راه‌ رفتن‌ زیاد به‌ وجود می‌آید.

- ایستادن‌ به‌ مدت‌ طولانی‌

- چاقی‌

- بیماری های روماتولوژی

- التهاب پاشنه پا

- نامناسب بودن كفش

- انحراف پا

- صاف بودن كف پا

- بیماری های روماتیسمی ستون فقرات

پیشگیری‌

- از انجام‌ فعالیت بدنی در زمان ابتلا به این بیماری که باعث‌ وارد آمدن‌ فشار مداوم‌ به‌ پا می‌شوند، خودداری‌ کنید.

- کفشی‌ بپوشید که‌ در قسمت‌ پاشنه،‌ یک‌ بالشتک‌ پلاستیکی‌ یا نمدی‌ داشته‌ باشد.

عوارض‌ احتمالی‌

به‌ وجود آمدن‌ مشکلاتی‌ در قسمت‌ پایین‌ کمر یا زانو، به‌ دلیل‌ لنگیدن‌ مداوم.‌

درمان‌

- یک‌ کفی‌ مناسب‌ در کفش‌ خود بگذارید تا فشار روی‌ پاشنه‌ کم‌ شود.

- از وسیله‌ مناسب‌ حفظ‌ قوس‌ کف‌ پا یا قالب‌ مناسب‌ کف‌ پایتان‌ استفاده‌ کنید.

- افراد دچار خار پاشنه، از ایستادن‌های طولانی مدت خودداری کنند.

- افراد مبتلا به خار پاشنه، روزانه سه دفعه پاشنه پا را در آب ولرم ماساژ دهند.

- افراد مبتلا، از كفش یا روفرشی با پاشنه سه تا چهار سانتی و در صورت داشتن كمردرد از پاشنه اسفنجی كش‌دار در منزل و قراردادن پد اسفنجی در كفش برای خارج از منزل استفاده كنند.

- اگر با روش های ذکر شده درمان صورت نگرفت، به یک متخصص فیزیوتراپی مراجعه کنید. آن متخصص، با معاینه دقیق و شناسایی عامل خارپاشنه در بیمار با بهره گیری از مناسب ترین روش درمانی (جراحی، دارویی و فیزیوتراپی) می تواند این عارضه را رفع كند.

- شوک درمانی در بهبود خار پاشنه پا مفید است. روش امواج شوک درمانی به تازگی وارد ایران شده است.

دارو درمانی

- برای‌ برطرف‌ کردن‌ درد خفیف‌، می‌توان‌ از داروهایی‌ مثل‌ استامینوفن‌ یا آسپیرین‌ استفاده‌ کرد.

- تزریق‌ استرویید به‌ درون‌ ناحیه‌ ملتهب‌ برای‌ کاهش‌ التهاب‌

- اگر اقدامات ذکر شده موثر نباشد، میتوان از تزریق موضعی هیدروکورتیزون به ناحیه مبتلا استفاده کرد.

کفش مناسب

خانم هایی که به مدت طولانی از کفش های پاشنه بلند استفاده می کنند، این کفش ها موجب کشیدگی زیر پاشنه و ایجاد خار پاشنه می شود.

علاوه بر بلندی پاشنه، صافی پاشنه یا کم ارتفاعی آن نیز می تواند باعث کشیدگی کف پا و یا درد و خستگی در کف پا شود.

کفش های پاشنه بلند و یا پاشنه صاف هر دو به پا صدمه می زنند. بهترین ارتفاع برای پاشنه کفش 3 سانتیمتر است.

کفش هایی که جلویشان تنگ است باعث فشار زیاد در قسمت جلویی پا می شود، بنابراین بهترین کفش ها از قوس طبیعی برخوردار هستند.

رژیم‌ غذایی‌

رژیم‌ خاصی‌ توصیه‌ نمی‌شود.

- اگر اضافه‌ وزن‌ دارید‌، باید وزن‌ خود را کم‌ کنید تا از فشار وارده‌ به‌ کف‌ پا کم‌ شود.

- مصرف چربی ها را محدود کنید.

- سبزی ها و میوه های تازه را مصرف کنید.

- نان های سبوس‌دار مانند: سنگک را مصرف کنید.

- از مصرف نوشابه های گازدار و شیرینی ها و مواد نشاسته ای اجتناب کنید.

فرآوری: مریم سجادپور

بخش سلامت تبیان

دانشنامه رشد

ایران سلامت- دكتر محمد فكور، متخصص ارتوپد

سلامت نیوز - دكتر پژمان فروغ  متخصص طب فیزیكی

سلامت نیوز - دکتر احمدرضا جمشیدی فوق تخصص روماتولوژی

آفتاب - دکتر بیژن فروغ، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران