تبیان، دستیار زندگی
در سرشت کودکان تمایل به بازی کردن وجود دارد. کودک از بازی کردن ، دویدن و از جست و خیز کردن لذت می برد. بازی کردن قدرت ابتکار و استعداد درونی کودک را آشکار می کند و به تکامل می رساند...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

بازی حتی از نوزادی


در سرشت کودکان تمایل به بازی کردن وجود دارد. کودک از بازی کردن ، دویدن و از جست و خیز کردن لذت می برد. بازی کردن قدرت ابتکار و استعداد درونی کودک را آشکار می کند و به تکامل می رساند.

کودک

اگر از یک ماهگی تولد کودک بازی و تمرین جسمی و فکری شروع گردد، کودک در 6تا7 ماهگی قادر خواهد بود سینه خیز راه برود. در 8 تا 9 ماهگی می تواند از پله ها بالا رود و دو ماه بعد می تواند بدون کمک ایستاده راه برود. چنین کودکی اشتهای خوبی خواهد داشت، وزن او اضافه خواهد شد، کمتر گریه می کند و خواب او مرتب و منظم خواهد بود. چنین کودکانی زودتر صحبت خواهند کرد، زیرا تماس پدر و مادر با آنان زیادتر بوده و بیشتر با آنها صحبت شده و در نتیجه کلمات بیشتری را یاد گرفته اند. در حقیقت مغز کودک به کار افتاده و فراگیری بیشتری داشته است.

بازی و تمرین نه فقط عضلات کودک را قوی می کند و بین حرکات و اعمال کودک هماهنگی پدید می آورد، بلکه رفتار او نیز بهتر خواهد شد و تمام قدرت های شرشتی و ذاتی کودک خودنمایی خواهد کرد.

والدین و بازی کودکان:

عکس العمل والدین در مقابل بازی کودکان مختلف است.

مثلا:

** بعضی از والدین به بازی فرزند خود علاقه نشان می دهند و آنان را در شکل و نوع آن مختار می گذارند.

** بعضی دیگر تمام بازیهای اطفال را شخصا رهبری می کنند، به آن علاقه نشان می دهند . شخصا در آن دخالت مستقیم می کنند و طرز انجام آن را بازگو می کنند بدون اینکه اطفال شرکتی داشته باشند. چنین فرزندانی قدرت غلبه بر مشکلات را نخواهند داشت و همواره دیگران را به یاری خواهند طلبید و همیشه در کارهایشان ناکام خواهند بود و اعتماد به نفس نخواهند داشت.

** عده ای دیگر از والدین نیز گمان می کنند فراوانی تعداد اسباب بازی از همه چیز مهمتر است و در این راه و عقیده پول خرج می کنند که شاید جنبه افراط داشته و اسراف محسوب می شود.

آموزش کودک در سه ماهه نخست زندگی:

** تعقیب کردن اسباب بازی با چشم یا سر: کودک را به پشت بخوابانید. شیئی رنگین یا اسباب بازی را از جلوی چشم کودک حرکت دهید تا کودک آن را تعقیب کند. کودک بتدریج در سه ماهگی سر خود را در جهت حرکت شیء          می چرخاند و آنرا تعقیب می کند.

** کوشش کردن کودک برای بدست آوردن اشیاء: به گهواره یا طنابی که به آن حلقه، مهره، جغجغه و اسباب بازی های مختلف بسته شده است در حدود 15 سانتی متر بالای سر کودک آویزان کنید. کودک در حالیکه دست خود را تکان    می دهد، کوشش می کند به آن دسترسی پیدا کند. کوشش کودک در سه ماهگی موجب هماهنگی دید و حرکت دست های او می شود.

عده ای دیگر از والدین نیز گمان می کنند فراوانی تعداد اسباب بازی از همه چیز مهمتر است و در این راه و عقیده پول خرج می کنند که شاید جنبه افراط داشته و اسراف محسوب می شود

آموزش کودک در چهار تا شش ماهگی:

** کوشش کردن کودک برای رسیدن به اسباب بازی: کودک را به شکم بخوابانید و اسباب بازی را در حدود 15 تا 20 سانتیمتر دور از دسترس او قرار دهید. کودک سعی خواهد کرد با کمک یک دست و بازو، خود را بالا بکشد و با دست دیگر اسباب بازی را بگیرد. سپس اسباب بازی را در طرف دیگر قرار دهید تا با دست دیگر چنین عملی انجام دهد.

** توجه و تعقیب کردن صدا( مخفی شدن پدر و جستن کودک): این تمرین را ممکن است به صور مختلف انجام دهید. بطور مثال: در حالیکه کودک روی زانوی مادر نشسته است، پدر در گوشه ای مخفی شود و کودک را صدا بزند، موقعی که کودک بطرف صدا توجه کرد، پدر خود را به او نشان دهد و به او بخندد. توجه کودک را می توان با کف زدن یا زنگ زدن در جهات مختلف جلب کرد.

** برداشتن اشیاء پهن از سطح صاف: کودک ابتدا قادر نیست اشیاء پهن مانند سکه ای را از روی میز بردارد. جلوی کودک بنشینید و اشیاء مختلف را جلوی او قرار دهید. ابتدا اشیاء بلند و برجسته ( عروسک، قطعات مکعب چوبی) سپس اشیاء کوچک و بالاخره اشیاء پهن ( قاشق، بشقاب) کودک در 5 تا 6 ماهگی اشیاء را با تمام دست و انگشتان بر       می دارد، ولی بتدریج مهارت پیدا می کند و اشیاء کوچک و پهن رابا دو انگشت از روی میز بر می دارد.

** زدن شیءی به شیء دیگر: مکعب چوبی بزرگی را جلوی کودک روی میز بگذاریدو مکعب کوچکی را بدست او بدهید و به او یاد دهید مکعب کوچک را به مکعب بزرگ بزند. ابتدا خودتان انجام دهید و سپس او از شملا تقلید خواهد کرد.

** یاد دادن نام اشیاء: شیءی که از نظر رنگ و شکل جلب توجه کودک را می کند مانند: ساعت، عکس، مجسمه و غیره را انتخاب کنید.با کودک جلوی آن شیء بایستید و کودک را متوجه آن شیء نمایید و نام آن را ببرید و در همان زمان در صورت امکان عمل آن شیء را نیز انجام دهید. مثلا جلوی چراغ قرار بگیرید و همان زمانی که نام آن را می برید چراغ را روشن و خاموش کنید. این عمل را چند مرتبه تکرار کنید.موقعی که کودک به چراغ توجه ندارد از او سوال کنید چراغ کجاست؟ کودک بتدریج رابطه کلمات و اشیاء را می آموزد.

آموزش کودک در هفت تا نه ماهگی:

کودک

** تمرین برای یاد گرفتن حرکات ظریف با دست ها: اشیاء یا اسباب بازی های کوچک( دکمه، حبه قند، مداد) جلوی کودک قرار دهید. کودک سعی خواهد کرد آنرا بر دارد ولی چون با کف دست می خواهد بردارد، نمی تواند و موفق نمی شود. برای اینکه عمل برداشتن آسان شود، شیء مزبور را روی یک تکه اسفنج و یا پنبه قرار دهید، کودک موفق خواهد شد و آنرا برخواهد داشت.

** در آوردن و انداختن اشیاء و اسباب بازی داخل جعبه: اشیاء کوچک را داخل یک جعبه یا ظرفی بریزید و از کودک بخواهید درآورد. کودک قادر است اشیاء را یک یک از داخل ظرف بیرون آورد ولی ممکن است هنوز نیاموخته باشد که چطور آنها را به داخل ظرف بریزد. کودک مکن است با یک دست یک شیء را بردارد و در حالیکه بالای ظرف نگه داشته است رها نمی کند و نمی داند، بنابراین باید به او یاد بدهید که آنها را داخل ظرف بیاندازید.

آموزش کودک در ده تا دوازده ماهگی :

کودک یک ساله کاملا مستقل است، او شروع به راه رفتن و صحبت کردن می کند و معنی کلمات متعددی رامی فهمد و می تواند صورت افراد را ببوسد. کودک در این سن، خود را به بغل مادر می چسباند و انتظار دارد که مادر از او محافظت کند. موقعی که اشیاء را بدست می گیرد نه فقط از نظر سنگینی و سبکی اشیاء را ارزیابی می کند، بلکه کوچک و بزرگ بودن آنها را نیز درک می کند.

** گذاشتن شیء کوچک بر روی شیء بزرگتر: اشیاء در اندازه های مختلف را در اختیار کودک قرار دهیم و او را تشویق کنیم که شی کوچک را بر روی شی بزرگتر قرار دهد. اگر اندازه دو شی زیاد تفاوت نکند تشخیص و تمرین برای کودک مشکل خواهد بود.

** باز و بسته کردن جعبه و در شیشه: جعبه هایی که از پلاستیک یا چوب ساخته شده است در اختیار کودک قرار دهید و به او یاد دهید در آن را بازکند و ببندد، همچنین به او یاد دهید که چوب پنبه در شیشه را در آورد و به جای آن بگذارد.

**  آموختن پرتاب توپ: در مقابل کودک روی زمین بنشینید توپ کوچکی را به طرف کودک پرتاب کنید و از او بخواهید که آن را به طرف شما بیندازد. کودک در سن 12 ماهگی قادر است اصل بازی را درک کند.

موقعی که کودک از یک اسباب بازی خسته شد و دیگر توجهی به آن ندارد باید آن را برای چند هفته از دید کودک دور نگه دارید و سپس به او بدهید

** آینه و درک تصویر: کودک را جلوی آینه قرار دهید تا به تصویر خود نگاه کند. کودک بعد از مدتی شروع به خندیدن می کند. به تصویر خود دست می گذارد و سپس به طور متناوب به خود و به تصویر خود نگاه می کند در این هنگام شما قسمتهای مختلف بدنش را به او نشان بدهید و نام او را ببرید کودک به تدریج یاد می گیرد که بین خود و تصویر خود تفاوت بگذارد.

تهیه اسباب بازی

اگر برای تهیه اسباب بازی مناسب کودک تردید دارید، بهتر است یک نوع اسباب بازی انتخاب کنید که یادگیری با آن کمی مشکل باشد تا یک اسباب بازی ساده، زیرا کودک به زودی اسباب بازی ساده را کنار خواهد گذاشت.

** موقعی که کودک از یک اسباب بازی خسته شد و دیگر توجهی به آن ندارد باید آن را برای چند هفته از دید کودک دور نگه دارید و سپس به او بدهید.

فرآوری: نوریه نوچمنی

بخش خانواده ایرانی تبیان


منبع: من و کودک من. نوشته دکتر جواد فیض

مطالب مرتبط :

رابطه بین بازی و بلوغ اجتماعی كودكان

بازی، حیات كودك

نقش عروسك درمانی در بهداشت روانی كودك

راهنمای انتخاب اسباب بازی برای کودکان

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.