مدافع ارزش های دینی

پاسداری از ارزشهای دینی

شهید اوّل به عنوان مدافع اهل بیت علیهم السلام در صحنه های سیاسی و اجتماعی حضور می یافت و از مرزهای عقیدتی شیعه به نحو شایسته ای پاسداری می کرد که اقدامات تبلیغی وی به چند بخش تقدیم می شود:

1. مبارزه با بدعت گزاران

شهید اوّل، برای دفع تفرقه و بدعت، اوّل سحر او را با سحر باطل کرد و آنگاه با حمایت حکومت وقت پایگاه یالوشی را در نبطیّه جبل عامل نابود ساخته، عوامل فتنه را ریشه کن نمود.

امّا دو نفر از یاران وی به نامهای یوسف بن یحیی و تقی الدین جبل الخیامی القاضی که با او همدست و هم عقیده بودند و قبلاً از دروس شیخ نیز استفاده می کردند، از ماجرای سرکوب یالوشی جان سالم به در بردند. چندی بعد، آن دو علیه شهید توطئه کرده، با سعایت و سخن چینی در شهادت شهید دست داشتند. به این ترتیب باقیمانده فتنه گران با شکست خوردگان صحنه های علمی در مقابل عظمت و شکوه مقام شهید دست به دست هم داده، زمینه شهادت آن بزرگوار را فراهم آوردند.

2. حمایت از جنبشهای انقلابی شیعه

هنگامی که آوازه جنبش علمی و دینی شهید در جبل عامل به سراسر جهان اسلام رسید، مشتاقان معارف اسلامی و فرهنگ اهل بیت علیهم السلام با او ارتباط برقرار کردند و رهنمود خواستند. یکی از کسانی که با شهید اوّل ارتباط داشت و از او به عنوان مرجع دینی شیعیان راهنمایی می خواست، امیر علی موید، آخرین امیر سلسله سربداران خراسان بود. او که با اعتقادات شیعی بر خراسان حکومت می کرد، نهایت تلاش خویش را در ترویج و تثبیت آیین اهل بیت علیهم السلام به کار گرفته بود. خواجه مؤید هر صبح و شب به انتظار حضرت صاحب الزمان علیه السلام بود و نامهای دوازده امام را بر روی سکّه ها ثبت کرده بود.

او در مقابل جناح درویشان تندرو، قصد داشت تا اسلام فقاهتی را در جامعه حاکم سازد؛ به همین منظور از تمام دانشمندان و فقیهان شیعه دعوت به عمل آورد. او در همین راستا، از شهید اوّل، مرجع بزرگ شیعیان در جبل عامل، برای سفر به خراسان دعوت نمود و پیکی را به نام شمس الدین محمد آوی به همراه یک جلد کلام اللّه و نامه ای مکتوب به نزد وی فرستاد. در فرازی از نامه خواجه مؤیّد آمده بود: «محضر مبارک مولای ما، آن پیشوای بلند همت و با اراده، دانشمند وظیفه شناس، علامه روزگار، رهبر ملتها، سرمشق دانشمندان عمق نگر، دارنده انواع فضایل و دانشها و هنرها، احیا کننده رسم امامان، پیشوای ما، خورشید راستی و دین، که خداوند متعال سایه اش را بر سر دولتی خوش بنیان و نعمتی بیکران بگستراند. به عرض آن جناب می رسانم که شیعیان خراسان تشنه دیدار و فیض بردن از دریای فضل و دانش شمایند. از وضع بد روزگار بزرگان علمی این دیار پراکنده گشته و بیشترشان از میان رفته اند. امیر مؤمنان علی علیه السلام فرمود: «ثُلْمَةُ الدِّینِ مَوْتُ الْعُلَماءِ؛ مرگ دانشمندان لطمه و شکست دین است.» ما در میان خود کسی را نمی یابیم که به فتوایش از لحاظ علمی اعتماد کرده یا عقاید درست را از او فرا بگیریم. از خدای متعال مسئلت داریم که حضرتت به ما افتخار حضور و افشاندن نور بخشد تا از علمش پیروی کرده و از راه و رسمش رفتار آموزیم.»

دانشمند فرزانه جبل عامل، بنابر عللی از پذیرش دعوت سلطان خراسان خودداری کرد؛ امّا این دعوت را بدون پاسخ نگذاشت. متن پاسخ نامه شهید گرچه الآن موجود نیست، امّا کتاب ارزشمند اللمعة الدمشقیة که یک دوره فقه جامع شیعی و احکام عملی اسلام را در بر دارد، هدیه جاویدانی بود که شهید اوّل در پاسخ دعوت خواجه علی مؤید تألیف و ارسال نمود تا مردم آن سامان از راهنماییهای آن استفاده کرده، به فتاوای فقهی اش عمل نمایند.

به این ترتیب، شیخ شهید از لحاظ فکری و عقیدتی، جنبش سربداران را در آن وضعیت بحرانی پشتیبانی نمود و چراغ راه گردید.

3. تلاش برای وحدت مسلمانان

شهید اوّل به عنوان یک مصلح بیدارگر در راه تحکیم پیوند مسلمانان از هیچ کوششی فروگذاری نمی کرد. او که به شکوه و عظمت اسلام و مسلمانان در مقابل دشمنان می اندیشید، رمز توفیق را در وحدت کلمه و کلمه توحید می دانست. مجلس درس وی همواره از دانشمندان شیعه و سنی موج می زد و آنان برای استفاده، مباحثه، حل مشکلات و مناظره در جلسات او حضور می یافتند. دوراندیشی و ژرف نگری این عالم مصلح موجب شده بود که از طرح مسائل اختلافی بپرهیزد. او حتی در هنگام حضور اهل تسنن، کتابهای ویژه شیعیان را مخفی می کرد. برخی گفته اند که علت عدم پذیرش پاسخ حاکم سربداران برای حضور در خراسان، حفظ وحدت مسلمانان، تداوم حرکت بیدارگرانه و وحدت آفرین او در منطقه شامات بوده است؛ اما برنامه های اصلاحی و انقلابی شهید اوّل طوری تنظیم شده بود که در فاصله دو قرن آینده، جبل عامل وظیفه خود را در پرورش علمای برجسته و فرزانگان نستوه شیعی به خوبی انجام داد و همشهریان شهید اوّل با کوله باری از دانش و تجربه و اطلاعات برای استوار ساختن بنیادهای تشیع به ایران آمدند و دودمان صفوی را از لحاظ علمی و معنوی غنی کردند.

منبع: سایت حوزه نت

تهیه و تنظیم: فریادرس گروه حوزه علمیه