ایمنی در برق شهر
مدارهای الكتریكی اگر چه خیلی مفید هستند اما میتوانند بسیار مخاطره آمیز نیز باشند. برای كاهش خطرات برق گرفتگی، استفاده از" اتصال به زمین الكتریكی" لازم میباشد. تصاویری كه در زیر مشاهده میكنید این موضوع را نشان میدهد.
شكل زیر ماشین لباس شویی را نشان میدهد كه از طریق پریز به برق شهر متصل شده است.
در این شرایط دستگاه به خوبی كار میكند زیرا سیم كشی برق دستگاه از بدنه عایق شده و جریان الكتریكی فقط در دستگاه و سیم برق در جریان است.
اگر با دقت به شكل نگاه كنید متوجه می شوید كه یكی از سیم های برق شهر به زمین متصل است، این كار توسط شركت برق انجام میشود.
در شكل زیر، روكش عایق از بین رفته و مدار به بدنه دستگاه وصل شده است. در این حالت اگر فردی به بدنه دستگاه دست بزند، دچار برقگرفتگی میشود، زیرا برق از طریق بدن وی (مسیر بنفش رنگ) به زمین منتقل میشود.
در شكل زیر از پریز سه شاخه استفاده شده است (در این نوع پریز، سیم سوم از یك طرف به بدنه دستگاه و از طرف دیگر به زمین متصل است).
اكنون اگر بخشی از مدار دستگاه صدمه دیده و به بدنه وصل شود، جریان از طریق بدنه و سیم سوم به زمین منتقل میشود، در نتیجه حتی اگر فردی به دستگاه دست بزند دچار برق گرفتگی نمیشود، زیرا مسیر سیم مسی (سیم سوم) مقاومت خیلی كمتری نسبت به بدن داشته و تمام برق از طریق آن به زمین منتقل می گردد.
نكته:
همان طور كه در بالا گفته شد، یكی از سیم های برق شهر به زمین متصل است، این كار توسط شركت برق صورت میگیرد.
اگر فردی به یكی از سیم های برق شهر كه به زمین متصل است دست بزند حادثه ای روی نمیدهد، اما اگر به سیم دیگر دست بزند، جریان برق از راه بدن وی به زمین میرود و عبور جریان از بدن میتواند كشنده باشد.
در تصویر زیر، دریلی نشان داده شده كه مدار داخل آن به بدنه متصل شده است. آیا می توانید نقش پریز سه سیم را بیان كنید؟
در فیلم زیر یك سه شاخه برقی را مشاهده می كنید. قبلا با طرز كار این اتصال آشنا شده اید.
مزیت این سه شاخه این است كه فیوزی در آن نصب گردیده. به نظر شما فیوز در مسیر كدام رشته سیم قرار می گیرد؟
(فاز(قهوه ای)- نول (آبی)- اتصال به زمین (زرد) )
برای مشاهده فیلم
اینجا را کلیک کنید .
در شكل زیر روش سیم كشی پریز سه شاخه را مشاهده می كنید.
در مقاله بعدی تمرین های مشاهده ای را خواهیم داشت.
مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: مجید محسنی
تنظیم: نسیم گنجی منش