پارک= پنچری

امروزه با گسترش شهرنشینی و توسعه فضای شهری بخصوص در کلان‌شهرها، سفرهای درون شهری و برون شهری افزایش پیدا کرده است. به دلیل بعد مسافت در شهرهای بزرگ و مشکلات جابجایی، نیاز به وسیله نقلیه شخصی در چنین فضایی ضروری به نظر می‌رسد. در این فضا برای تک تک اعضای یک خانواده جهت تردد آسان، سریع و بدون مشکل، داشتن وسیله نقلیه شخصی نیاز محسوب می‌شود.

هرساله به دلیل نیاز مردم و افزایش تولید کارخانه‌های خودروسازی بر تعداد خودروها افزوده می‌شود بی آنکه فکری برای پارک آنها شده باشد و یا تدابیری اندیشیده شود که تولید و یا واردات خودرو متناسب با بافت شهری و تعداد پارکینگهای موجود در شهر باشد.

در کلان‌شهرهای کشورمان بخصوص شهر تهران به دلیل وجود بافت‌های قدیمی، رعایت نکردن معماری شهری در ساخت و ساز، صدور مجوزهای ساختمانی بدون پارکینگ و بسیاری مشکلات دیگر، نبود پارکینگ در محل سکونت و در سطح شهر مشکلاتی را برای رانندگان و دارندگان خودروی شخصی ایجاد کرده است. البته برخی از سودجویان با زدوبند، استفاده از رانت، کلاه گذاشتن بر سر شهرداری و... پارکینگ منازل را تبدیل به واحدهای مسکونی می‌کنند و یا به دلیل کمبود بودجه، شهرداری با پرداخت جریمه از سوی سازندگان برای نداشتن پارکینگ موافقت می‌کند. دلیل دیگر برای کمبود پارکینگ نبود بافت شهری مناسب برای پارک خودروهاست. در شهری مانند تهران که قدمتی چندین ساله دارد، خیابانها و منازل متناسب با نیاز امروز ساخته نشده‌اند و به عنوان مثال در برخی کوچه‌های تنگ و قدیمی شهر امکان پارک خودرو وجود ندارد. کمبود و در دسترس نبودن وسایل حمل و نقل عمومی از دیگر دلایل کمبود پارکینگ در سطح شهر است. این امر موجب شده شهروندان از خودروهای شخصی برای تردد خود استفاده کنند.

هرچه متراژ منازل پایین‌تر می‌آید امکان ایجاد فضای پارکینگ به تعداد واحدهای یک ساختمان کمتر می‌شود. بنابراین مناطق شمال و برخی مناطق غربی تهران به دلیل متراژ بالای منازل کمتر با مشکل پارکینگ مواجه هستند.

معضل کمبود پارکینگ در اطراف مراکز تجاری، اداری، درمانی و... بیش از سایر نقاط به چشم می‌خورد. در این راستا حتی شهروندانی که مشکلی برای پارک خودرو در پارکینگ منزل مسکونی ندارند، هنگامی که به محیط کار یا مراکز خرید می‌روند با مشکل یافتن جای پارک مواجه هستند. در این میان زمانی که شخص برای یافتن جای پارک صرف می‌کند، گاهی اوقات از مسیری که برای رسیدن به مقصد طی کرده بیشتر است. این در حالی است که مراکز تجاری اگر بتوانند مشکل پارکینگ مشتریان را برطرف کنند تضمینی برای فروش بیشتر محصولات خود ایجاد کرده‌اند.

اگر کسی خودرویی می‌خرد باید برای پارک آن نیز فکری کرده باشد. امروزه شهروندان برای یافتن جای پارک در محله خود، با کمبود مواجه هستند و گاهی دیده شده که این کمبود منجر به دعوا و نزاع شده است. و گاه دیده شده که به دلیل نبود جای پارک راننده مجبور شده در محل ممنوع اقدام با پارک خودرو کند که مشکلاتی را برای سایر شهروندان ایجاد می‌کند و حتی مشاهده شده که به دلیل باریک بودن عرض خیابان و پارک خوردوها، ترافیک و آمار تصادفات افزایش پیدا می‌کند. همچنین افزایش مصرف سوخت، استهلاک ماشین و اثرات نامطلوب بر روح و روان فرد از دیگر معضلات نیافتن جای پارک در سطح شهر است.

از جمله راهکارهایی که می‌توان برای حل مشکل پارکینگ به کار برد این است که در سطح شهر پارکینگهای عمومی ساخته شود تا به صورت موقت معضل پارکینگ حل شود. در دراز مدت نیز باید با استفاده از تکنولوژی مدرن و تجربیات شهرهای موفق در حل معضل پارکینگ، برنامه‌ریزی و سیاستگذاری شود. یکی از این راهکارها ایجاد پارکینگهای مکانیزه و هوشمند توسط شهرداری است. همچنین در صورتی که وسایل حمل و نقل عمومی به سهولت و فراوانی در دسترس مردم قرار گیرد، ‌می‌توان با ایجاد فضاهایی برای پارک خودرو در اطراف مترو و پایانه‌های اتوبوسرانی، از تردد خودروها در شهر جلوگیری کرد. در این روش علاوه بر حل بخشی از مشکل پارکینگ خودروها، از میزان ترافیک شهری نیز به میزان قابل توجهی کاسته خواهد شد.

علاوه بر این  شهرداری باید با وضع و اعمال قوانین و مقررات ساخت و ساز و لزوم وجود پارکینگ برای هر واحد آپارتمانی، بخش بزرگی از معضل پارکینگ را در منازل مسکونی حل کند. همچنین شهرداری می‌تواند با شناسایی مکانها و محله‌هایی که کمبود پارکینگ در آنها بیشتر به چشم می‌خورد و احداث پارکینگهای عمومی، مشکل شهروندان را در این خصوص برطرف کند. همچنین ادارات دولتی، شرکتهای خصوصی، مراکز تجاری و مراکز درمانی نیز باید موظف شوند مشکل پارکینگ کارکنان، مشتریان و مراجعه کنندگان خود را با تدابیری که می‌اندیشند برطرف کنند.

البته لازم به ذکر است هم اکنون بخشی از فضای پارکینگهای عمومی خالی است و مردم عادت ندارند از پارکینگهای عمومی استفاده کنند. فرهنگ سازی مردم برای استفاده از این نوع پارکینگها و آموزش به آنان نیز می‌تواند در کاهش معضل پارکینگ تاثیر بسزایی داشته باشد.

به نقل از سایت همشهری در تهران یک میلیون جای پارک کم است و شهرداری تهران برای حل این مشکل اقداماتی را انجام داده و یا برنامه‌هایی در دست اقدام دارد. برخی از این اقدامات عبارت است از:

-        راه اندازی پارکینگ مکانیزه در خرداد 1391 در 14 طبقه و 168 فضای پارک؛

-        اجبار سازندگان ساختمان به ساخت پارکینگ برای هر واحد آپارتمانی؛

-        درنظر گرفتن پاداش ریالی برای ساخت پارکینگ اضافی؛

-        در نظر گرفتن تسهیلات برای ساخت پارکینگ عمومی توسط بخش خصوصی؛

-        ساماندهی پارکینگ‌ها به وسیله پارکبان و یا دستگاه‌های پارک خودرو؛

-        تبدیل زمینهای بلااستفاده و بزرگ به پارکینگ؛

-        احداث پارکینگهای طبقاتی در سطح شهر.

سخن پایانی اینکه شاید بتوان گفت که همه شهروندان صاحب خودرو با این عبارات در هر روز مواجه هستند: پارک = پنچر؛ در صورت پارک کردن پنچر می‌شوید؛ در این مکان پارک کنید چهار چرخ پنچر می‌‌شود؛ پارک ممنوع و.... گرچه پارک کردن در معابری چون ابتدای کوچه‌ها، دربهای پارکینگی و برخی مکانهای ضروری ممنوع است اما در سطح شهر به جاهایی از ممنوعیت خودرو برمی‌خوریم که در صورت ظاهر هیچ ممنوعیتی برای پارک وجود ندارد اما دلیل ممنوعیت آن این است که صاحب آن منزل مسکونی خود را محق می‌داند که کوچه نیز متعلق به اوست و حق دارد که به هیچکس اجازه پارک در جلوی دیوار منزل خود را ندهد. در حالی که این عمل کاملا غیرقانونی است و تهدید شهروندان به پنچر کردن خودرو در صورت پارک، نوعی جرم محسوب می‌شود. متاسفانه مرجع قانونی برای حذف اینگونه تهدیدات و جلوگیری از برخی زورگویی‌های افراد وجود ندارد و در صورتی که خودرو پنچر شود نمی‌توان از عامل آن شکایت کرد. جا دارد مسئولان امر برای اینگونه تهدیدات و  جلوگیری ار تبعات ناشی از آن نیز برنامه‌هایی داشته باشند.