تبیان، دستیار زندگی
در ضیافت های الهی و معنوی، صاحبخانه به میهمان می گوید از من چه چیزی را درخواست کن، هر چه بخواهی من می دهم و لیکن این ها را بخواه; «زیارت خانه خدا، حرم رسول خدا و مشاهد مشرفه اینها کیفیت ضیافت ماه مبارک رمضان است که زمینه ضیافت حجّ را فراهم می کند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

حج ضیافت است، حاجیان ضیوف الرحمان

حج

تمامی عبادات، یک سرّ مشترک دارند و یک سرّ مختص ، هرگاه آدمی به یکی از آن دو، راه پیدا کند و پی ببرد، می تواند درباره حج نیز این راه را طیّ کند.

عظمت حج در دعاهای ماه مبارک رمضان بسیار چشمگیر است به نظر می رسد که خداوند متعال می خواهد ضیافت خود را در طیّ چند ماه تمام کند که آغاز ضیافت، شهر الله (ماه مبارک رمضان) و پایان آن ذیحجة الحرام است که پایان اشهر حجّ می باشد. پس حج ـ نیز همانند روزه ـ ضیافت خداوند است و حاجیان ضیوف الرحمان. تعبیر ضیافت که در صوم و حجّ آمده، از روایات گرفته شده است.(1)

یکی از برجسته ترین دعاهای ماه مبارک رمضان، طلب حج است، آن هم حج مکرّر که: «و ارزقنی حج بیتک الحرام، فی عامی هذا و فی کلّ عام ;(2) »خدایا زیارت خانه خود و انجام مراسم و مناسک حج را در همه سال، نصیبم فرم این دعا، دعای انسان روزه دار و ضیف الرحمان، در ماه مبارک رمضان است.

ضیافت دو مرحله دارد: 1 ـ آن که میهماندار به میهمان می گوید چیزی بخواه 2 ـ میهماندار آنچه را که میهمان می خواهد به او عطا می کند.

در ماه مبارک رمضان میهماندار، که خداوند متعال است، به بندگان صالح خود دستور می دهد: از من حج طلب کنید آنگاه در مراسم و مناسک حج خواسته ها را عطا می کند و در آنجا سخن از طلب نیست سخن از «عطاست. آنجا نمی گوید از من بخواه بلکه خواسته ها را عطا می کند. گرچه هر خواسته و عطائی به هم آمیخته شده و هر مرتبه ای از عطا خواسته ای را هم به همراه دارد.

ضیافت دو مرحله دارد: 1 ـ آن که میهماندار به میهمان می گوید چیزی بخواه 2 ـ میهماندار آنچه را که میهمان می خواهد به او عطا می کند

او کسی است که: «ولا تزیده کثرة العطاء الاّ جوداً و کرم (3) انسان هر چه از خداوند متعال دریافت کند، تشنه تر می شود. ابتدا نمی داند از خدا چه بخواهد، چون نمی داند که در دستگاه خداوند چه هست، وقتی رُخی نشان داد و چیزهایی را از پشت پرده دید، سؤال تولید می شود و درخواست ظهور می کند. هر مرحله ای از عطا و بخشش، مرتبه ای از درخواست است و خواهش را در انسان زنده می کند و آدمی با درخواست و خواهش، مرحله تازه تری را از خداوند متعال درخواست و دریافت می کند. وقتی مرحله بالاتری را دریافت کرد، عطش او بیشتر می شود و چیز جدیدتری طلب می کند.

از مواردی که طمع زیاد خوب است، همین معارف و علوم الهی است. به همان اندازه که طمع در مادیّات بد است، در معارف به همان اندازه خوب است و به عکس قناعت کردن در علوم و معارف همان قدر بد است که طمع در دنیا و مسائل مادّی بد است. «یدعون ربهم خوفاً وطمعاً. (4)

هر چه خوف و طمع و دعا و دعوت بیشتر باشد، خلوص و تقرب نیز برتر خواهد بود. خداوند متعال هر اندازه به بنده سالک مرحمت کند، در او سؤال تولید می شود و برابر این سؤال پاسخ جدیدی را خداوند متعال عطا می کند و آن پاسخ جدید همان مزید عطاست.

این که می گویند خداوند متعال هر چه ببخشد از خزانه اش کم نمی شود و هر چه ببخشد جود و کرمش بیشتر می شود (و لا تزیده کثرة العطاء الاّ جوداً و کرماً.) برای آن است که هر چه ببخشد ظرفیت، شرح صدر، و درخواستِ سالک صالح بیشتر می شود و وقتی درخواست او بیشتر گردد، عطای بیشتری نصیبش خواهد شد و وقتی عطا بیشتر بود، باز درخواست بیشتر و بهتر می شود و سرانجام در برابر درخواست بهتر و  بیشتر، عطای افزون تری نصیب می شود. پس نه تنها با بخشش چیزی از مخزن خداوند کم نمی شود که بر آن افزوده می گردد. چون مخزنِ الهی با اراده خداوند تأمین می شود و اراده خدا بی نهایت است.

در ضیافت های الهی و معنوی، صاحبخانه به میهمان می گوید از من چه چیزی را درخواست کن، هر چه بخواهی من می دهم و لیکن این ها را بخواه; زیارت خانه خدا، حرم رسول خدا و مشاهد مشرفه اینها کیفیت ضیافت ماه مبارک رمضان است که زمینه ضیافت حجّ را فراهم می کند

در مرحله دیگری از ضیافت، در ماه مبارک رمضان، به ما دستور داده شده که زیارت بیت الله الحرام، حرمین شریفین و اعتاب مقدس را مسألت کنیم، از آنجا که ولایت، جزو ارکان حج است در دعاها نیز کنار هم ذکر شده اند.

امام سجاد ـ سلام الله علیه ـ عرض می کند: «ولا تخلنی من تلک المواقف الکریمة و المشاهد الشریفة ;(5) خدایا مبادا جای من در مشاهد شریف خالی باشد.

در میهمانیهای عادی، بنابر این نیست که میهماندار به میهمان بگوید از من چه چیزی را درخواست کن، هرچه حاضر کردند میهمان می پذیرد. میهمان تابع سفره صاحب خانه است امّا در ضیافت های الهی و معنوی، صاحبخانه به میهمان می گوید از من چه چیزی را درخواست کن، هر چه بخواهی من می دهم و لیکن این ها را بخواه; «زیارت خانه خدا، حرم رسول خدا و مشاهد مشرفه اینها کیفیت ضیافت ماه مبارک رمضان است که زمینه ضیافت حجّ را فراهم می کند.

پی نوشت ها:

1.بحارالانوار، ج96، ص34

2. دعای ابوحمزه ثمالی; دعای افتتاح.

3.دعای افتتاح.

4. سجده : 16

5. دعای ابوحمزه ثمالی

 بخش عترت و سیره تبیان


منبع:

عرفان حج،آیة الله جوادی آملی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.