تنبلی عامل سقوط انسان
بیاناتی از مرجع عالیقدرحضرت آیت الله العظمی مظاهری«مدّظلّه‌العالی»
در جهانی که جمادات، نباتات و حیوانات نیز در تکامل و تکاپو هستند، پرخوابی و پرخوری برای انسان معنا ندارد و آدمیان باید از هر فرصتی برای پیشرفت مادی و معنوی خود و جامعه بهره برده و فقط به اندازه ضرورت و احتیاج به خوردن، خوابیدن و استراحت بپردازند.
یکی از اقسام عمل صالح، تقیّد به عبادات و قسم دیگر آن که بیشتر مورد تأکید و سفارش قرآن و روایات واقع شده است، انجام کار شایسته‌ای است که دنیای انسان را آباد کرده، رفاه معیشتی او را به همراه خواهد داشت.
منحصر دانستن عمل صالح در اعمال عبادی، وجهی ندارد و منظور قرآن کریم را تأمین نمی‌کند، بلکه هر عمل مشروعی که برای خانواده و جامعه مفید باشد و عقل انسان آن را بپسندد، «عمل صالح» است.
اهل بیت«علیهم‌السّلام» در مدّت عمر شریف خود، از هیچ کوششی برای تأمین معیشت و رفاه خانواده و حتّی اجتماع خود دریغ نکرده‌اند و این در حالی است که میزان عبادات و مناجات‌های شبانه آن بزرگواران نیز در تاریخ بی‌سابقه است.
افزون بر این، آن ذوات مقدّس با کردار و گفتار خود، جامعه را کوشا و فعّال تربیت می‌کرده و همواره مردم را به فعّالیت مداوم و شبانه‌روزی و تلاش بی وقفه تشویق کرده‌اند و در برخورد با پیروان خود و افراد جامعه، به هر صورت ممکن، آنان را به کار کردن وادار می‌ساخته و هیچ‌گاه اجازه تکدّی گری، اعلام نیاز به غیر، تنبلی، تن پروری، سستی و خمودگی به آنان نداده‌اند.
امروزه تولید و زراعت از رونق مطلوبی برخوردار نیست؛ از طرفی بسیاری از جوانان به دنبال فراغت از تحصیل و دستیابی به مشاغل آسان و ساده هستند و از سوی دیگر، زمینه و بستر مناسب برای شکوفایی و بروز خلّاقیّت جوانان با استعداد که در رشته‌های مختلف متخصّص شده‌اند، وجود ندارد.
اگر زمینه مناسب برای فعّالیّت و شکوفایی علمی جوانان فراهم شود و آنان نیز به تلاش و کوشش شبانه‌روزی و بدون وقفه بپردازند، می‌توانند با ابداع شیوه‌های علمی و نوین، کشور را در زمینه تولید و زراعت خودکفا و بی نیاز کنند.
امیرالمؤمنین«سلام الله علیه» در روایتی می‌فرمایند: «هرکس که آب و خاک در اختیار داشته باشد و فقیر باشد، لعنت خداوند بر او باد». و بر اساس این روایت، ملّتی که امکانات تولید و زراعت دارد و در اثر تنبلی یا به هدر دادن منابع، از فقر و احتیاج می‌رنجد، ملعون است.
وقتی جوان، کار مناسب نداشته باشد و بدون زحمت و تلاش، پول در اختیار او بگذارند، تنبل و تن‌پرور می‌شود و با روی آوردن به تجمّلات و تشریفات، شبانه روز خود را با بیهودگی و بطالت سپری می‌کند که منجر به مفاسد اخلاقی و اجتماعی فراوانی خواهد شد.
بر اساس آیات و روایات فراوانی مبغوض‌ترینِ افراد نزد خداوند، کسی است که از اوّل شب تا صبح، عبادتی برای تأمین آخرت خود نداشته باشد و از صبح تا شب نیز، برای تأمین دنیای خود تلاش نکند و صرفاً به فکر خوردن و خوابیدن و استراحت باشد.
پدر و مادرها باید با فرزندان خود با مهربانی و خوش‌رویی رفتار کنند و در تربیت آنان به خشونت و زورگویی متوسّل نشوند که این نوع تربیت، عقده حقارت را در آنان پرورش می‌دهد.
امّا در عین حال باید مراقب باشند فرزندان آنان تنبل و تن پرور نشوند و آنان را از کودکی فعّال و کوشا تربیت نمایند تا در جوانی و بزرگ‌سالی، اجتماعی فعّال و کارآمد بسازند.
منبع : سایت معظم له
تهیه و تنظیم : گروه حوزه علمیه تبیان
